Có thể nhiều người đã từng suy nghĩ như này: Thế giới rộng lớn như vậy, có đến hàng tỷ người. Liệu có ai đó giống hệt tôi nhưng lại sống một cuộc sống hoàn toàn khác với tôi không? Cảm giác ra sao nếu một ngày nào đó, hai người có thể gặp nhau trên phố?
Bộ phim tài liệu Ba Người Lạ Giống Hệt Nhau (Three Identical Strangers), được trình chiếu tại Liên hoan phim Sundance 2018, kể về một câu chuyện có thật, kỳ lạ và xoắn xuýt như vậy!
Có một cặp sinh ba được hai gia đình khác nhau nhận nuôi từ khi còn bé. Sau gần 20 năm xa cách, họ đã đoàn tụ trong một sự tình cờ. Câu chuyện "gặp gỡ chính mình ở góc phố" đã trở thành hiện thực một cách kỳ diệu!
Khi những người anh em kích động ôm lấy nhau, khán giả không khỏi xúc động trước tình thân mất đi rồi lại tìm được. Nhưng khi chúng ta vén bức màn ấm áp cảm động đó từng lớp, từng lớp lên, một sự thật hiện ra khiến ai cũng lạnh sống lưng...
Hình ảnh từ bộ phim tài liệu Ba Người Lạ Giống Hệt Nhau.
01
19 NĂM XA CÁCH, NGƯỜI XA LẠ QUEN THUỘC NHẤT
Câu chuyện bắt đầu vào năm 1980 ở nước Mỹ, khi nam sinh Bobby là một sinh viên năm nhất. Lần đầu tiên bước chân vào giảng đường đại học, Bobby bất ngờ khi bạn cùng lớp và giảng viên đã chào đón mình rất nhiệt tình, như thể đôi bên quen biết nhau từ lâu. Thậm chí một số nữ sinh còn chạy đến và hôn cậu.
Sự nhiệt tình quá mức này đã vượt xa mức độ chào đón học sinh mới, khiến Bobby cảm thấy có gì đó không ổn, và trong cuộc thảo luận của mọi người, Bobby nghe thấy một cái tên - Eddie!
Ai là Eddie? Tại sao tất cả mọi người nghĩ rằng Bobby là anh ấy?
Bobby bất ngờ khi bị nhận nhầm là Eddie.
Khi Bobby bối rối đến ký túc xá nam, anh gặp một người bạn tốt của Eddie. Anh chàng này ngay khi nhìn thấy Bobby đã bị sốc, vì anh mới nói chuyện điện thoại với Eddie, người đang ở cách xa 100km.
“Cậu cũng là con nuôi à? Cậu cũng sinh vào ngày 12/7?”, khi bạn của Eddie xác nhận thông tin từ Bobby, cậu ta tỏ ra sững sờ bởi rất có thể Bobby chính là anh trai thất lạc của Eddie. Cả hai lập tức lái xe thật nhanh đến nhà của Eddie. Khi cánh cửa mở ra, Bobby và Eddie chạm mặt nhau, giống nhau như 2 giọt nước.
Cặp song sinh được nhận nuôi bởi các gia đình khác nhau cuối cùng đã tìm thấy nhau. Không gì diễn tả được hết niềm vui khi ấy. Tuy nhiên, điều kỳ diệu của câu chuyện chỉ mới bắt đầu.
Sau khi truyền thông đăng tải thông tin, có 1 người đã liên hệ với báo chí và cho biết: Anh ta có người bạn tên David, cũng là con nuôi, cũng sinh ngày 12/7 và giống hệt cặp anh em Bobby, Eddie! Điều này khiến mọi người cho rằng, họ chính là một cặp sinh ba!
Cặp anh em sinh ba nổi tiếng cả nước Mỹ chỉ sau một đêm.
Nhờ sự đưa tin của truyền thông, Bobby, Eddie và David đã đoàn tụ sau 19 năm xa cách. Câu chuyện gây chấn động nước Mỹ vào thời điểm đó.
Các phóng viên đổ xô đến phỏng vấn 3 anh em. Họ ngạc nhiên phát hiện ra, mặc dù lớn lên trong những môi trường khác nhau, những gia đình khác nhau nhưng cả 3 anh em lại giống nhau đến kinh ngạc: Đều thích đồ ăn Trung Quốc; đều thích hút cùng một nhãn hiệu thuốc lá; đều từng là đô vật. Thậm chí cặp sinh ba còn thích hình mẫu con gái giống nhau.
Điều đáng kinh ngạc hơn nữa là trong những gia đình nhận nuôi họ, đều có một người chị gái lớn hơn họ hai tuổi cũng được nhận làm con nuôi.
Những cuộc gặp gỡ tình cờ và sự trùng hợp chồng chéo đã khiến vô số người Mỹ bị ám ảnh bởi câu chuyện này. Ba anh em nổi tiếng chỉ sau 1 đêm, họ xuất hiện trên TV, đóng phim, được săn đón như những ngôi sao thực thụ.
Cả ba anh em đã lợi dụng sự tò mò của mọi người để mở một nhà hàng có tên “Người nổi tiếng trên mạng” ở New York. Năm đầu tiên khai trương, bộ ba thu về hơn 1 triệu đô la Mỹ. Cùng lúc đó, họ cũng lần lượt tìm thấy tình yêu đích thực của mình.
Ba người lần lượt kết hôn, có con, cuộc sống dần ổn định. Đây dường như là khoảng thời gian đẹp nhất trong cuộc đời họ: Ở bên cạnh người yêu thương, có mọi thứ, hạnh phúc đến hư ảo!
Nhà hàng của 3 anh em.
02CÁI GỌI LÀ CUỘC SỐNG CHỈ LÀ MỘT THỬ NGHIỆM!
Khi ba anh em đang đắm chìm trong niềm hạnh phúc đoàn tụ thì cha mẹ nuôi của họ bắt đầu lo lắng, nổi lên sự nghi ngờ. Bởi khi ba gia đình đến nhận con nuôi, không ai nói với họ rằng những đứa trẻ này có anh em ruột. Họ đã đưa Bobby, Eddie và David về nhà mà không hề hay biết sự thật, gián tiếp gây ra bi kịch chia ly.
Điều trùng hợp hơn nữa là những gia đình nhận nuôi ba anh em lại xuất thân từ những tầng lớp khác nhau và có cách nuôi dạy con cái khác nhau.
3 anh em hồi nhỏ.
Cha nuôi của Bobby là bác sĩ, mẹ nuôi là luật sư. Các thành viên trong gia đình về cơ bản đều có học thức, không phải lo cơm ăn áo mặc, sống trong "khu nhà giàu" danh giá nhất nước Mỹ.
Cha mẹ nuôi của Bobby rất bận rộn với công việc. Họ không dành nhiều thời gian cho con, nhưng vẫn luôn cố gắng dành sắp xếp thời gian cho Bobby để cậu lớn lên khỏe mạnh.
Còn Eddie lớn lên trong một gia đình trung lưu điển hình. Cha nuôi của anh cũng là một giáo viên có học thức cao, nhưng điểm khác biệt là cha nuôi của Eddie rất bảo thủ và có thái độ nghiêm khắc trong việc giáo dục con cái. Vậy nên ông thiếu sự giao tiếp với anh.
Gia đình nhận nuôi Eddie.
Gia đình David ít học thức nhất. Cha mẹ nuôi của David là người nhập cư, ngôn ngữ thứ hai là tiếng Anh. Họ điều hành một cửa hàng tạp hóa nhỏ và hầu như thu nhập không đủ sống.
Mặc dù địa vị xã hội không cao và cũng không giàu có lắm nhưng cha của David lại là người ấm áp và hài hước nhất trong ba người cha nuôi. Ông dành nhiều thời gian cho các con và giao tiếp với chúng một cách bình đẳng. Khi trưởng thành, David cũng trở thành người lạc quan và hướng ngoại nhất trong ba anh em.
Cùng dòng máu, cùng gen nhưng lớn lên trong một môi trường hoàn toàn khác, liệu đây có giống một kiểu "thí nghiệm" nào đó?
Trước đó, bộ phim tài liệu nổi tiếng thế giới của BBC "Seven Years of Life" (7 năm cuộc đời) cũng đã theo dõi và khảo sát trẻ em từ các tầng lớp khác nhau ở Anh để quan sát xem môi trường gia đình khác nhau sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ như thế nào.
Và quỹ đạo trưởng thành của ba anh em gần giống như một bản sao của bộ phim tài liệu trên!
Thật không may, tất cả những suy đoán này hóa ra là sự thật!
Vài năm sau, Lawrence, một phóng viên của The New Yorker, tình cờ phát hiện ra một nghiên cứu bí mật vào những năm 1980, trong đó các cặp song sinh hoặc sinh ba trong một tổ chức nhận con nuôi được phân phát có chủ đích cho các gia đình có xuất thân khác nhau. Mục đích để nghiên cứu một chủ đề khoa học:
"Sở dĩ một người trở thành như bây giờ, là bởi vì nhân tố bẩm sinh đóng vai trò lớn hơn, hay là do hoàn cảnh tiếp thu ảnh hưởng lớn hơn?"
Và ba anh em Bobby, Eddie, David tình cờ trở thành một trong những đối tượng thí nghiệm.
Ba anh em cùng gia đình lâm vào cảnh ly tán suốt 19 năm chỉ để đáp ứng nhu cầu nghiên cứu của một số người? Hơn nữa, nếu không phải vì hàng loạt sự trùng hợp, có lẽ cả đời này họ cũng không biết đến sự tồn tại của nhau.
Và rồi, ba anh em dần nhớ ra rằng: Khi họ còn nhỏ, đã có người lạ đến nhà với lý do “thẩm tra tư cách nhận con nuôi”, tiến hành nhiều thí nghiệm, quan sát phản ứng của họ và cha mẹ nuôi. Khi ấy Bobby, Eddie và David chỉ nghĩ rằng đó là việc làm thường ngày của tổ chức nhận con nuôi mà thôi.
Và "kẻ chủ mưu" của tất cả những điều này, cũng chính là tổ chức nhận con nuôi khi đó - Trung tâm Louis Wise, đã đóng cửa từ lâu mà không rõ lý do.
Sau cuộc điều tra chuyên sâu của phóng viên Lawrence của tờ "New Yorker", điều duy nhất có thể khẳng định là những đứa trẻ tham gia thụ động vào thí nghiệm này chắc chắn không chỉ có cặp sinh ba Bobby, Eddie và David. Có rất nhiều cặp anh em khác cũng bị chia cách vì thí nghiệm này.
Những người này có trải nghiệm tương tự như ba anh em - được nhận nuôi bởi các gia đình khác nhau và được các tổ chức nhận con nuôi "thăm hỏi lại" từ khi còn nhỏ.
Cuộc sống ban đầu họ nghĩ chẳng khác gì một cuộc thử nghiệm.
Phóng viên Lawrence.
03KHI KHOA HỌC LẤN ÁT BẢN CHẤT CON NGƯỜI, NÓ SẼ MANG ĐẾN BI KỊCH
Nhờ nỗ lực của phóng viên Lawrence của tờ "New Yorker", người phụ trách thí nghiệm này - nhà tâm lý học trẻ em nổi tiếng người Mỹ Peter Neubauer cuối cùng đã được tìm thấy. Nhưng phóng viên đã gặp trở ngại lớn khi liên lạc với Neubauer để điều tra về nghiên cứu cũng như "kết quả thí nghiệm".
Peter Neubauer, tuổi đã cao, từ chối một cuộc phỏng vấn và qua đời ngay sau đó.
Lawrence đã liên hệ với trợ lý của ông Neubauer, sau đó được cung cấp thêm một số chi tiết của cuộc thử nghiệm. Chẳng hạn như việc thừa nhận rằng chị gái của ba anh em cũng là đối tượng thí nghiệm, được sắp xếp trước trong các gia đình khác nhau như một "biến đối chứng". Sau cùng, họ không có gì để nói về kết quả thí nghiệm.
Là một trong những người tham gia thí nghiệm, người trợ lý biết rõ rằng làm như vậy là sai về mặt đạo đức. Nhưng vào thời điểm đó, được thúc đẩy bởi ý tưởng "cống hiến mọi thứ cho khoa học", anh ta "không còn lựa chọn nào khác".
Thời điểm mà phóng viên Lawrence tiếp cận gần nhất với “sự thật” có lẽ là khi anh biết được rằng toàn bộ tài liệu liên quan đến thí nghiệm và “kết quả” chưa công bố đã được niêm phong trong thư viện của Đại học Yale.
Lawrence hào hứng xin vào tham quan nhưng lại bị từ chối. Hồ sơ cho thấy những vật liệu này sẽ được niêm phong cho đến năm 2066, lúc đó, tất cả những người tham gia thí nghiệm đều đã chết.
Cho đến lúc đó, thí nghiệm sẽ vẫn là một bí ẩn vĩnh cửu.
Mặc dù chúng ta không có cách nào biết được động cơ đằng sau cuộc thử nghiệm và kết quả mà cuộc thử nghiệm đã đạt được, nhưng cái kết của ba anh em ngoài đời thực đã cho thấy mặt tàn nhẫn của nó.
Ba anh em khi biết mình chỉ là “vật thí nghiệm” đã trở nên bi quan sau khi cơn giận dữ qua đi. Họ đã nhớ nhau gần 20 năm, và khi bất ngờ đoàn tụ, họ rất vui, nhưng vì thiếu sự bầu bạn trong suốt quá trình trưởng thành nên cuối cùng, mâu thuẫn nổ ra.
Vì bất đồng quan điểm về triết lý kinh doanh của nhà hàng, tranh chấp giữa ba anh em đã biến thành một cuộc xung đột dữ dội. Sau một cuộc cãi vã lớn, Bobby bỏ việc kinh doanh, khiến Eddie và David có cảm giác bị phản bội.
Eddie lớn lên trong một gia đình trung lưu nhưng bị cha nuôi kiểm soát gắt gao từ nhỏ nên dần đổ vỡ tình cảm. Anh ta mắc chứng hưng cảm và tự sát bằng súng vào một ngày mùa đông lạnh giá.
Cái chết của Eddie khiến người thân tan nát cõi lòng, Bobby và David chìm trong nỗi đau tột cùng, thậm chí còn nghĩ mình chính là nguyên nhân bi kịch. Còn cha nuôi của Eddie cũng đau đớn, ăn năn về phương pháp giáo dục con.
Bố nuôi của Eddie ân hận về cách dạy con của mình.
Trong cuốn băng tài liệu, tất cả mọi người đều ân hận, thú tội, ngoại trừ những người đã làm thí nghiệm.
Trên thực tế, phóng viên Lawrence trong các cuộc điều tra sau đó phát hiện ra rằng: Không ít người tham gia vào thí nghiệm này cuối cùng đã tự sát.
Anh em ruột thịt, khi trưởng thành, khi gặp khó khăn sẽ thể hiện những kiểu phản ứng khác nhau. Ở một mức độ nào đó có thể trả lời được câu hỏi - "bẩm sinh hay dưỡng dục", nhưng so với nhân sinh, những điều này đều có thể trở nên khác biệt, không còn quan trọng nữa.
Khi khoa học lấn át bản chất con người, bi kịch là điều không thể tránh khỏi...
Theo quan điểm ngày nay, những thí nghiệm khoa học sử dụng con người làm "chuột lang" chắc chắn là tàn ác và vô đạo đức. Nhưng trong một thời đại nhất định, những thí nghiệm của con người như "tách bộ ba" được tôn thờ dưới khẩu hiệu "khoa học trường tồn".
Vào những năm 1940, để nghiên cứu tác dụng điều trị của penicillin đối với bệnh giang mai, Guatemala đã tổ chức một "thí nghiệm" khủng khiếp! Tổng cộng 1.500 gái mại dâm, tù nhân và binh lính bị nhiễm bệnh giang mai, họ được nghiên cứu và quan sát dưới danh nghĩa điều trị và kết quả là vô số người đã chết.
Năm 1971, để chứng minh môi trường có thể dần dần thay đổi tính cách con người, "thí nghiệm nhà tù Stanford" đã ra đời. Thí nghiệm này đã coi con người như tù nhân và tra tấn họ, điều này đã mang đến những tổn thương tâm lý không thể bù đắp cho các tình nguyện viên.
Bác sĩ tâm thần nhi khoa Lauretta Bender đã tiến hành một thí nghiệm sốc điện co giật trên ít nhất 100 trẻ em từ 3 đến 12 tuổi tại một bệnh viện ở New York để nghiên cứu ảnh hưởng của sốc điện đối với việc điều trị trẻ em bị tâm thần phân liệt.
Để chứng minh con người sinh ra không có khái niệm về sự khác biệt giới tính, nhà khoa học Manny đã chuyển giới một cậu bé trong cặp song sinh nam - nam từ con trai thành con gái, đồng thời cho "cô bé" trải qua "cuộc tập trận giới tính" với người anh song sinh của mình để củng cố nhận thức về giới tính. Khi trưởng thành, cả hai anh em song sinh đều tự sát.
Đối với việc tha hóa con người thành vật thí nghiệm, cặp anh em sinh ba kể trên không phải là trường hợp đầu tiên và có thể sẽ không phải là trường hợp cuối cùng...
Nhà thơ lãng mạn người Anh Byron từng nói: "Trong thời đại bằng sáng chế này, tất cả các loại phát minh mới - dù là cứu rỗi linh hồn hay làm tổn thương thể xác - đều được cho là xuất phát từ mục đích tốt đẹp".
Điểm mấu chốt của khoa học là không nên thách thức "bản chất con người"!
04SỰ KHAI SÁNG CỦA THÍ NGHIỆM NÀY ĐỐI VỚI GIÁO DỤC GIA ĐÌNH
Mặc dù "thí nghiệm bí mật" ít được biết đến này sai về đạo đức, nhưng sự khác biệt về tính cách và số phận sau cùng của bộ ba cũng cung cấp cho chúng ta tài liệu tham khảo để phán đoán số phận của một đứa trẻ.
Nhìn lại giao điểm cuộc đời của bộ ba ở độ tuổi ngũ tuần, chúng ta có thể thấy rằng gen bẩm sinh chỉ là điểm xuất phát của số phận và tính cách con người. Cuối cùng chính là hoàn cảnh gia đình và cách nuôi dạy mới thực sự quyết định cuộc sống, quỹ đạo của con người.
Gia đình nuôi Bobby giàu có, cha mẹ nuôi tuy bận rộn công việc, khó có thời gian ở bên cạnh Bobby nhưng lại rất coi trọng việc học hành của con cái. Họ dùng những phương thức tích cực, ấm áp để giáo dục và hướng dẫn Bobby trưởng thành.
David lớn lên trong một gia đình nhập cư, mặc dù cha mẹ nuôi có địa vị xã hội và học vấn thấp, nhưng David vẫn rất trưởng thành tích cực nhờ có cha nuôi Barbra. Ông là người hài hước nhất trong ba người cha nuôi, rất yêu trẻ con và dành nhiều thời gian cho chúng. Lớn lên, bất kể Bobby làm gì, ông đều cảm thấy rất tự hào.
Thật không may cho bộ ba, Eddie lớn lên trong một gia đình trung lưu điển hình. Là một giáo viên đại học, cha nuôi của anh rất bảo thủ và luôn đưa ra các quy tắc quân phiệt. Từ nhỏ đến lớn, Eddie thiếu giao tiếp với bố nuôi.
Dưới sự giáo dục gia đình khắc nghiệt và tàn nhẫn như vậy, Eddie sôi nổi dần dần trở nên rất dễ xúc động. Sự giáo dục áp lực cao cuối cùng đã biến Eddie trở thành một người có lòng tự trọng thấp, và chứng rối loạn lưỡng cực đã khiến cuộc đời anh kết thúc đột ngột ở tuổi trung niên.
Câu chuyện của họ cho chúng ta hiểu rằng con cái là sản phẩm của gia đình. Tính cách, sở thích có thể liên quan đến gen di truyền nhưng con đường tương lai của chúng không thể tách rời sự giáo dục của cha mẹ.
Xin hãy cố gắng để con cái nhìn thấy một người cha mẹ lạc quan, tích cực và yêu thương con. Điều quan trọng nhất mà gia đình mang đến cho trẻ chính là cách đối nhân xử thế, thói quen ứng xử, cách nhìn nhận và tư duy về thế giới.
Một cây to khỏe cần phải được bón phân, tưới nước, diệt sâu, tỉa cành từ giai đoạn cây con… Sự kiên nhẫn, tỉ mỉ, nghiêm túc và có trách nhiệm trong việc nuôi dưỡng quyết định chiều cao sau này của cây.
Khi chúng ta muốn làm cho con mình trở nên vĩ đại, trước tiên chúng ta phải làm cho mình trở nên vĩ đại với tư cách là cha mẹ. Hoặc ít nhất là để con cái chúng ta thấy được: Cha mẹ chúng đã cố gắng như nào...