Khối BRICS được cho là mối đe doạ lớn nhất với vị thế thống trị của đồng USD, đặc biệt là sau những tiến triển gần đây với BRICS Bridge - hệ thống thanh toán độc lập, kết nối các thành viên trong khối. Những nỗ lực của 2 trong số những thành viên chủ chốt của BRICS đã cho thấy khối này đang triển khai những kế hoạch lớn để lật đổ “ngôi vương” của đồng USD.
Theo một báo cáo của Izvestia, 90% các thoả thuận thương mại diễn ra giữa Nga và Trung Quốc đang được thực hiện bằng đồng nội tệ. Điều này cho thấy 2 nước gần như đã loại bỏ hoàn toàn vai trò của đồng USD trong các giao dịch xuyên biên giới.
Anton Siluanov, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nga, cho biết: “Điều quan trọng là chúng tôi đã chuyển sang thanh toán bằng đồng nội tệ. Hơn 90% các giao dịch được thực hiện bằng đồng Rúp và Nhân dân tệ.”
Ông Siluanov nói thêm rằng khối lượng giao dịch thương mại giữa 2 quốc gia dự kiến sẽ tiếp tục tăng cao. Ông chia sẻ trong cuộc gặp với người đồng cấp Trung Quốc Lan Foan, kim ngạch thương mại năm nay giữa Nga và Trung Quốc có thể bằng hoặc vượt qua mức cao của năm trước.
Dữ liệu do Cục Hải quan Trung Quốc cung cấp cho thấy kim ngạch thương mại giữa 2 nước trong 7 tháng đầu năm 2024 đạt 136,67 tỷ USD, tăng 1,6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Hồi tháng 5, ông Siluanov nói với Izvestia rằng Nga và Trung Quốc đã chuyển sang sử dụng đồng Rúp và Nhân dân tệ trong các giao dịch song phương, do rủi ro từ việc thực hiện giao dịch bằng đồng tiền của các quốc gia “không thân thiện” ngày càng cao.
Ông nói: “Chúng tôi thấy rằng việc thanh toán bằng tiền tệ của các quốc gia không thân thiện đang gặp rủi ro lớn và bị đình trệ. Vì vậy, đây là cách chúng tôi giải quyết tình trạng đó, phát triển các hoạt động thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ và đồng Rúp.”
Sau khi lưu ý rằng Bắc Kinh cũng thấy có vấn đề khi giao dịch bằng các đồng tiền tệ của phương Tây, ông Siluanov nói “về vấn đề này, các thoả thuận giữa Nga và Trung Quốc được thực hiện bằng đồng nội tệ của 2 nước sẽ được thúc đẩy.”
Trong bối cảnh đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng khuyến khích việc tăng cường sử dụng đồng nội tệ trong thương mại với Trung Quốc. Ông cho biết, 90% các khoản thanh toán giữa 2 nước đã được thực hiện bằng đồng Rúp và Nhân dân tệ trong một cuộc đàm phát với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Ông Putin cho biết, động thái này thúc đẩy các đối tác mở rộng dòng chảy thương mại, đồng thời nói thêm rằng Nga và Trung Quốc đã đồng ý tích cực sử dụng hệ thống thanh toán quốc gia để thúc đẩy kim ngạch thương mại.
Hôm 8/5, ông Putin cũng thông báo rằng hơn 90% các giao dịch trong Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU) được thực hiện bằng các đồng nội tệ. Ông cho biết tại hội nghị thượng đỉnh của EAEU: “Khối lượng thương mại song phương đã tăng gần gấp đôi từ 45 tỷ USD lên 89 tỷ USD và hơn 90% được thực hiện bằng đồng tiền tệ của các quốc gia.”
Tổng thống Putin chỉ ra, trong giai đoạn này, tổng GDP của các quốc gia thành viên đã tăng từ 1,6 nghìn tỷ USD lên 2,5 nghìn tỷ USD, trong khi kim ngạch thương mại của các nước EAEU với các nước thứ 3 tăng 60% từ 579 tỷ USD lên 923 tỷ USD. Cùng với đó, khối lượng thương mại song phương cũng tăng trưởng gần gấp đôi.
Vào thời điểm đó, ông Putin cho biết, những chỉ số kinh tế đó thể hiện rằng Liên minh Á - Âu là một tổ chức hội nhập hiệu quả và năng động, các hoạt động của nhóm góp phần vào sự phát triển thương mại và hợp tác, mang lại lợi ích cho toàn bộ những nước tham gia.
