Tác hại khôn lường khi lạm dụng rượu bia
BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai cho biết, lạm dụng rượu bia lâu ngày sẽ gây các bệnh về gan, thần kinh và làm giảm miễn dịch của cơ thể.
Đáng lưu ý, nhiều người vẫn sai lầm cho rằng, uống rượu xịn, uống bia không hại gan nhưng thực chất dù rượu bia xịn thì cũng vẫn là gánh nặng cho gan.
Rượu được xác định có liên quan đến 200 loại bệnh, là chất gây nhiều bệnh nhất trong các chất nguy hại cho sức khỏe. Sử dụng rượu lâu ngày làm suy yếu hệ miễn dịch, giảm sức chống đỡ của cơ thể.
Nghiên cứu cho thấy ngay sau khi được hấp thụ vào máu, cơ thể bắt đầu tiến hành hoạt động đào thải rượu, bia ra ngoài. Một phần nhỏ được thải qua tuyến mồ hôi, nước tiểu, hơi thở, 90% còn lại sẽ được chuyển hóa ở gan. Tế bào gan có hệ thống men (enzyme) có nhiệm vụ chuyển hóa cồn trong rượu thành CO2 và nước, từ đó đào thải ra ngoài cơ thể. Song gan chỉ có thể xử lý được một lượng cồn nhất định mỗi giờ.
Trong các ngày Tết, lượng rượu, bia hấp thụ nhiều hơn bình thường khiến gan không kịp sản xuất đủ men để chuyển hóa cồn. Lúc này các độc chất được tạo ra từ rượu, bia sẽ bị ứ lại trong cơ thể, trực tiếp phá hủy tế bào gan và gây độc cho nhiều cơ quan nội tạng khiến cơ thể bị mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn… thậm chí có thể nhập viện do men gan cao, viêm gan cấp, suy gan...
Uống rượu, bia thời gian dài sẽ dẫn đến nghiện rượu.
Uống rượu, bia thời gian dài sẽ dẫn đến nghiện rượu, sút cân, chán ăn, rối loạn tiêu hóa do tổn thương gan và ruột đặc biệt gây thoái hóa gan, xơ gan dẫn tới ung thư gan.
Không chỉ ngộ độc rượu có chứa cồn công nghiệp (methanol), ngay cả rượu truyền thống ethanol, nếu như lạm dụng vẫn gây ra ngộ độc, hay gặp rối loạn ý thức, rối loạn tâm thần, cá biệt có thể dẫn đến tử vong.
Ngộ độc rượu được biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau. Biểu hiện nhẹ là không kiềm chế kiểm soát được cảm xúc, dễ tức giận, nổi nóng, đi đứng không vững… Trong khi đó, nếu bị ngộ độc nặng người bệnh sẽ có những biểu hiện như nôn nhiều, vã mồ hôi, hôn mê, mạch nhanh, rối loạn nhịp thở, suy hô hấp, hạ huyết áp, hạ thân nhiệt, có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Những sai lầm khi giải rượu bia
Theo BS Nguyễn Trung Nguyên, có rất nhiều sai lầm mọi người hay mắc phải khi giải rượu cho người uống rượu say. Điều này dễ gây hại cho sức khỏe, thậm chí nguy hiểm cho tính mạng.
Uống nước chanh: Một trong những sai lầm khi giải rượu nhiều người mắc phải nhất là cho người say rượu uống nước chanh hoặc các đồ uống chua. Tuy nhiên, theo ThS. Nguyên, nếu người say vẫn còn một lượng rượu trong người thì khi kết hợp với nước uống chua dễ gây nôn thêm, tổn thương dạ dày do có axit.
Thay vì uống nước chanh thì nên cho người say uống các đồ uống có đường.
Do vậy, thay vì uống nước chanh thì nên cho người say uống các đồ uống có đường, muối như nước đường, mật ong nguyên chất, nước canh…
Gây nôn: Bên cạnh việc không nên cho người say rượu uống nước chanh thì việc gây nôn cũng cần phải lưu ý. Theo BS Nguyễn Trung Nguyên, trường hợp người uống rượu xong vẫn tỉnh táo, nói chuyện được bình thường có thể gây nôn nhưng trong tình trạng không tỉnh mà cố gây nôn sẽ rất nguy hiểm.
Việc cố ép gây nôn dễ sặc, chất nôn nhiều có thể bị tràn vào phổi dễ gây viêm phổi. Ngoài ra, sau khi uống rượu cũng không nên đi ra ngoài đường ngay, nhất là trong thời tiết lạnh dễ làm giãn mạch, hạ thân nhiệt nhanh...
Không nên lạm dụng sản phẩm bổ gan, giải độc rượu.
Lạm dụng sản phẩm bổ gan, giải độc rượu: Ngày Tết, nhiều người dễ uống rượu quá chén, điều này gây rất nhiều tác hại đối với sức khỏe con người. Bởi vậy, bác sĩ khuyến cáo, người dân cần tiết chế, điều độ không nên uống nhiều rượu. Không nên uống nhiều loại rượu cùng một lúc.
Khi thấy có biểu hiện đau đầu, chóng mặt... sau vài tiếng uống rượu, người dân cần tới bệnh viện khám ngay.
Các chuyên gia cũng khuyến cáo, mọi người không nên cố săn lùng những loại thuốc có tác dụng bổ gan để giải độc rượu. Không có một loại thuốc giải độc nào chống được say rượu chứng minh có tác dụng hiệu quả rõ ràng.
Các loại thuốc giải rượu chỉ có tác dụng hỗ trợ một phần bù lại một số chất vitamin, muối, đường chứ không thể làm thay đổi hẳn việc đang hôn mê, ức chế thần kinh do ngộ độc rượu khi uống vào tỉnh trở lại là không có.
Uống thuốc giảm đau đầu để làm giảm đau đầu khi say dễ có hại cho gan.
Uống thuốc giảm đau đầu: Trước thực tế không ít người có thói quen uống thêm vitamin B1, B6, acid folic… để làm giảm đau đầu khi say, theo bác sĩ cho biết, điều này dễ có hại cho gan. Paracetamon, Aspirin và một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt khi uống với rượu sẽ kích ứng niêm mạc dạ dày, gây chảy máu đường tiêu hoá.
Ngoài ra, khi say cũng lưu ý không uống các loại thuốc chống nôn vì sẽ giữ chất độc lại trong cơ thể, gan không thể lọc chất độc kịp càng tổn hại nghiêm trọng, lâu ngày sẽ xơ gan, ung thư gan.
Khuyến cáo từ bác sĩ
Để đảm bảo sức khỏe và hạn chế tác dụng phụ của rượu, khi uống rượu mọi người cần ăn uống đầy đủ. Người có bệnh về gan mật, huyết áp, tim... cần thận trọng khi uống rượu.
Theo khuyến cáo, với nam giới lượng rượu nên uống một ngày không quá 50 ml loại rượu 39 – 40 độ, bia không quá 400ml. Còn nữ giới lượng chỉ bằng ½ của nam giới.
Khi bệnh nhân bị ngộ độc rượu, nhất là có rối loạn ý thức, cần phải đảm bảo thông thoáng đường hô hấp bằng cách cho bệnh nhân nằm đầu cao và nằm nghiêng sang một bên.
Tốt nhất là nằm nghiêng sang bên phải có tác dụng dẫn lưu đờm ra ngoài, hạn chế nguy cơ hít vào phổi đặc biệt trong trường hợp bệnh nhân nôn.
Tư thế này còn gọi là tư thế nghiêng an toàn. Cứ vài giờ phải đánh thức bệnh nhân dậy, nếu bệnh nhân tỉnh và có thể ăn uống được thì cho ăn cháo loãng... nhằm tránh hạ đường huyết.
Nếu bệnh nhân không tỉnh, nói ú ớ không rõ từ hoặc có dấu hiệu nặng không biết, thở nhanh và thở sâu, tím tái, chân tay lạnh… thì vẫn giữ bệnh nhân ở tư thế đầu cao, nằm nghiêng an toàn sau đó nhanh chóng gọi người đến hỗ trợ, gọi xe cấp cứu tới xử lý và đưa bệnh nhân tới bệnh viện.
Nếu bệnh nhân tỉnh dậy nhưng đau đầu nhiều, chóng mặt và nhìn mờ, sợ ánh sáng, giảm hoặc mất thị lực, ảo thị... cần phải đưa tới bệnh viện khám.
Với cả hai trường hợp chúng ta phải ủ ấm cho bệnh nhân, đặc biệt là trời rét.
Tuyệt đối không cho người bệnh tự điều khiển xe cộ hay lao động… dễ gây ra các tai nạn đáng tiếc.