* Sau bài viết "giải lời nguyền" uống thuốc tránh thai gây vô sinh, tàn phá nhan sắc, PGS.TS BS Phạm Bá Nha, Trưởng khoa Sản, Bệnh viện Bạch Mai tiếp tục tư vấn về việc dùng cả 2 loại thuốc tránh thai khẩn cấp và thuốc tránh thai hàng ngày đúng cách.
Thuốc tránh thai khẩn cấp: Uống càng sớm càng tốt, không quá 2 liều/chu kỳ kinh
BS Phạm Bá Nha cho biết, thuốc tránh thai khẩn cấp thường được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp (bất khả kháng) không muốn có con ngoài ý muốn. Các loại thuốc này thường được phân loại theo khoảng thời gian mà thuốc có hiệu lực sau khi giao hợp.
Khi phóng viên đặt giả định rằng nếu thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu lực 72 giờ, mà uống vào những giờ cuối cùng, chẳng hạn uống vào giờ thứ 71 sau giao hợp, thì hiệu quả ra sao, BS Phạm Bá Nha cho biết: Dùng thuốc càng gần thời điểm sau giao hợp là tốt nhất, nếu cách xa thời gian giao hợp như vào thời điểm 71 giờ hay 72 giờ, thì hiệu quả ngừa thai sẽ kém hơn.
Nhưng ông nhấn mạnh: "Ở góc độ chuyên môn tôi khuyến cáo các chị em không dùng thuốc tránh thai khẩn cấp làm biện pháp tránh thai liên tục và thường xuyên.
Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ nên uống tối đa 2 lần/chu kỳ kinh nguyệt. Việc dùng quá 2 liều/chu kỳ kinh có thể gây ra rối loạn nội tiết và rắc rối về kinh nguyệt cho người phụ nữ".
PGS.TS Nguyễn Thị Hoài Đức, Nguyên Viện trưởng Viện sức khỏe sinh sản và gia đình, giải thích, bản chất của thuốc tránh thai khẩn cấp là dùng nội tiết không cho phóng noãn và làm tăng chất nhầy khiến cho tinh trùng khó khăn khi gặp trứng.
Thuốc tránh thai khẩn cấp 72 giờ chỉ dùng một lần sau giao hợp. Khi dùng thuốc càng cách xa thời gian giao hợp, nhất là trên 72 giờ thì hiệu quả tránh thai không cao.
Thuốc tránh thai khẩn cấp 72 giờ uống không gây hại cho sức khỏe, nhưng sẽ có những rắc rối nhất định về vấn đề kinh nguyệt gây ra những khó chịu cho phụ nữ.
Thuốc tránh thai hàng ngày: Nên dùng loại kết hợp
BS Phạm Bá Nha cho biết, thuốc tránh thai hàng ngày được chia làm hai dòng.
Dòng thuốc tránh thai đang được phổ biến hiện nay là thuốc tránh thai kết hợp Estradiol và Progestatif. Nhưng hàm Estradiol của mỗi viên thuốc tránh thai là khác nhau còn Progestatif những thế hệ đời mới rất ít có tác dụng phụ ảnh hưởng tới cơ thể.
Dòng thuốc còn lại là tránh thai đơn thuần, chỉ có Progestatif, dòng này được chỉ định cho những đối tượng đặc biệt có bệnh lý.
BS Phạm Bá Nha. Ảnh: Healthplus
"Tôi khuyên các chị em nên dùng loại thứ nhất, là thuốc tránh thai kết hợp Estradiol và Progestatif, hiệu quả tránh thai cao và ít tác dụng phụ. Trong quá trình dùng thuốc cần phải có sự theo dõi khám định kỳ, để bác sĩ có thể tư vấn thay đổi thuốc hoặc dừng thuốc. Thuốc tránh thai đơn thuần sẽ dùng cho nhóm phụ nữ đặc biệt thuộc chỉ định y khoa".
Bản chất của thuốc tránh thai là dùng nội tiết để ức chế quá trình rụng trứng. Thuốc tránh thai phối hợp có cơ chế tác dụng ngăn ngừa rụng trứng bằng cách tăng Estrogen và Progestin ức chế lên vùng tuyến đồi yên ngăn ngừng buồng trứng tiết ra Estrogen.
Nếu buồng trứng không tiết Estrogen sẽ không có hiện tương rụng trứng. Đồng nghĩa với việc buồng trứng sẽ ở trong trạng thái được nghỉ ngơi.
Thuốc tránh thai phối hợp còn làm cho chất nhầy cổ tử cung đặc lại khiến cho việc xâm nhập của tinh trùng trở lên khó khăn. Dùng thuốc tránh thai kết hợp còn làm cho niêm mạc tử cung mỏng khiến cho việc làm tổ khó khăn không thể thụ được thuận lợi.
Đối với thuốc tránh thai đơn thuần cơ chế đơn giản so với thuốc tránh thai phối hợp nên hiệu quả tránh thai sẽ không an toàn bằng. Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai phối hợp làm đặc chất nhầy của tử cung lại làm cho tinh trùng không thể xâm nhập được.
Về chống chỉ định, BS Phạm Bá Nha lưu ý: Người mang bầu chống chỉ định dùng thuốc tránh thai.
Người có bệnh lý toàn thân ví dụ như người có bệnh lý tim mạch sử dụng thuốc tránh thai sẽ làm tăng nguy cơ tăng tắc mạch. Cần phải thận trọng với các loại thuốc dùng có Estrogen tăng khả năng nguy cơ tắc mạch cho người phụ nữ vì vậy cần phải được khám chuyên khoa.
Với những bệnh nhân suy thận, suy gan, nghiện thuốc lá nhiều tuổi là những yếu tố bác sĩ cần phải cân nhắc. Sau khi đánh giá tình trạng toàn thân, chức năng gan thận, đông máu đưa ra lời khuyên loại thuốc tránh thai an toàn. Nếu cần thiết bác sĩ sẽ chuyển các loại thuốc khác hoặc chỉ định thuốc có liều Estrogen thấp.
Uống thuốc tránh thai hàng ngày bị quên liều làm thế nào?
BS Phạm Bá Nha tư vấn, dùng thuốc tránh thai hàng ngày điều quan trọng là dùng thuốc đều vì quên uống thuốc sẽ gây ra những rắc rối về, về rối loạn nội tiết.
Ví dụ, nếu quên thuốc tránh thai kết hợp 1 ngày thì ngày thứ 2 phải uống đúng. Nếu quên 2 ngày thì phải uống đúng thuốc nhưng nên dùng một biện pháp tránh thai khác.