Chân tay như quả chuối vì tự chữa
Tại Bệnh viện Bạch Mai vẫn tiếp nhận các trường hợp bị bệnh gout biến chứng do tự chữa hoặc mua thuốc về nhà uống.
Trường hợp của bệnh nhân Nguyễn Văn Nam 65 tuổi, trú tại Sơn Tây, Hà Nội là điển hình. Ông Nam cho biết ông bị bệnh gout hai năm nay nhưng trước thi thoảng nó mới đau và hơi sưng ngón chân cái.
Gần đây, bệnh đau nhiều hơn. Ông Nam đi lấy thuốc đông y về uống. Tuy nhiên, bệnh không đỡ mà càng ngày càng đau. Các đốt khớp sưng to như quả chuối mắn.
Trường hợp của ông Cao Văn Tính trú tại Ninh Bình cũng tương tự. Ông Tính bị bệnh gout khoảng 3 năm nay.
Ông được người quen giới thiệu có một thầy lang chữa thống phong (bệnh gout) rất giỏi nên đến cắt thuốc về uống. Không chỉ cắt thuốc đông y, ông còn tự mua thuốc tây về uống.
Đến khi bệnh nặng đi khám bác sĩ cho biết ông bị suy thận, gout biến chứng do lạm dụng corticoid.
Cảnh báo biến chứng vì tự ý điều trị
Theo Thạc sĩ, bác sĩ Bùi Hải Bình - Bệnh viện Bạch Mai bệnh gout hay còn gọi là thống phong, là một bệnh khớp sinh ra do rối loạn chuyển hoá các nhân purin, dẫn đến tăng acid uric máu.
Khi acid uric máu tăng đến một mức nào đó (mức độ này thay đổi ở từng cá thể), chúng sẽ bị bão hoà ở dịch ngoài tế bào dẫn đến lắng đọng tại các mô, khớp, thận, gây nên các triệu chứng của bệnh gout trên lâm sàng.
Bệnh gout thường gặp ở nam giới tuổi trung niên, đặc biệt là ở những người béo, ưa uống rượu, ăn chế độ nhiều đạm. Ở các nước phát triển bệnh chiếm tỷ lệ từ 1- 2%.
Tại Việt Nam, cùng với sự phát triển của các điều kiện kinh tế- xã hội, bệnh ngày càng hay gặp. Tỷ lệ bệnh gout trong dân số nói chung là khoảng 0,2%.
Trong một nghiên cứu về mô hình bệnh tật tại khoa Cơ Xương Khớp-bệnh viện Bạch Mai trong 10 năm (1991- 2000), bệnh chiếm tỷ lệ 8% (so với trước đây là 1,5%), đứng hàng thứ 4 trong các bệnh khớp hay gặp tại khoa.
ThS.BS. Nguyễn Thị Thanh Mai - Khoa Khám bệnh theo yêu cầu, Bệnh viện Bạch Mai cảnh báo tình trạng lạm dụng thuốc điều trị làm mất triệu chứng đặc trưng của bệnh và làm xuất hiện thêm các tác dụng phụ của thuốc khiến cho chẩn đoán khó khăn hơn.
Khi điều trị bệnh bao gồm thay đổi lối sống và dùng thuốc chống viêm, giảm đau, giảm acid uric máu. Thuốc chống viêm giảm đau càng được dùng sớm khi có triệu chứng thì tác dụng cắt cơn càng nhanh.
Các biến chứng của bệnh gút bao gồm biến chứng liên quan đến bệnh và biến chứng liên quan đến điều trị triệu chứng.
Theo bác sĩ Mai, để tránh các biến chứng của bệnh guot bắt buộc bệnh nhân phải đến các bệnh viện chuyên khoa để được điều trị.
Các biến chứng kinh khủng của bệnh guot đó là:
- Hạt tophi: Đây là biểu hiện của gút mạn, ảnh hưởng đến thẩm mỹ, giảm tự tin giao tiếp xã hội, giảm chức nặng vận động khớp.
Dò hạt tophi khó liền: Đường vào của vi khuẩn gây nhiễm trùng khớp, nếu trên nền bệnh nhân suy giảm miễn dịch do corticoid thì rất dễ nhiễm trùng huyết.
- Biến chứng thận: Sỏi urat của thận: là loại sỏi không cản quang, chỉ có thể phát hiện qua siêu âm hệ tiết niệu. Viêm thận kẽ, viêm đài bể thận, nhiễm trùng hệ tiết niệu do ứ nước ứ mủ do sỏi urat.
Suy thận mạn: Làm giảm thải acid uric, tăng nguy cơ bị cơn gút cấp, khó khăn khi dùng thuốc chống viêm.
- Viêm tĩnh mạch nông chi dưới: Cần điều trị bằng colchicin. Thường gặp ở các bệnh nhân có hội chứng chuyển hóa đi kèm: tăng huyết áp, tăng đường máu, rối loạn lipid máu, béo trung tâm...
Ngoài ra, khi điều trị bệnh cũng có thể xảy ra các biến chứng như: Biến chứng do dùng chống viêm giảm đau: Viêm loét dạ dày tá tràng, ruột non. Tăng đông ở bệnh nhân bị chứng mạch vành. Tăng suy thận. Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
Các biến chứng do dùng colchicin: Tiêu chảy cấp, đặc biệt khi dùng quá liều. Các biến chứng do bị dị ứng thuốc (như allopurinol, kháng sinh...): bệnh nhân bị gút thường có cơ địa rất dễ bị dị ứng, thậm chí có bệnh nhân dị ứng tất cả các thuốc điều trị gút.
Đặc biệt, các biến chứng do dùng corticoid: Đây là một gánh nặng lớn, thuốc nhóm này rẻ, dễ mua, giảm đau nhanh chóng nên hay bị lạm dụng. Vì lợi nhuận người ta có thể nghiền nhỏ, pha trộn thành các gói bột, viên hoàn tán, dạng chai dịch... bán với giá cao.
Bệnh nhân uống thấy giảm đau tốt nghĩ là thuốc đắt tiền tốt, lần sau bị lại uống. Thuốc nhóm này làm giảm thải acid uric qua thận nên làm acid bị tích tự lại thành các hạt tophi, bệnh trở nên mãn tính.
Một loạt các tác dụng phụ khác của corticoid: làm tăng nguy cơ loãng xương, tăng huyết áp, đái tháo đường, đục thủy tinh thể, xuất huyết tiêu hóa, suy thượng thận...
