Chúng ta vẫn thường nghe các bà, các mẹ dành những lời ưu ái về cơm gạo như: "Không gì bằng cơm", "Cơm vẫn là nhất".
Đối với nhiều người Việt Nam, bữa cơm có thể không có thịt cá, chỉ cần ăn nhiều cơm là có thể đáp ứng được nhu cầu sinh tồn phát triển của con người.
Quả thực, cơm gạo vẫn là nguồn thực phẩm tối quan trọng không thể thay thế được không chỉ của người Việt Nam mà còn của 1/2 dân số trên thế giới. Nhưng điều đó không có nghĩa là nó không có những hạn chế.
Việc làm rõ những hạn chế của gạo cũng không nhằm vào việc bài trừ nó ra khỏi thực đơn mà chỉ để con người có thể biết và sử dụng hợp lý hơn nguồn thực phẩm quý giá này.
Một trong những hạn chế của gạo là loại thực phẩm này có chứa Asen vô cơ cao hơn nhiều lần các thực phẩm khác.
1. Gấp 10 lần Asen vô cơ so với thực phẩm khác
Theo tờ Telegraph đưa tin, gạo thông thường chứa 1 lượng Asen vô cơ cao gấp 10 lần so với các loại thực phẩm khác.
Lý giải về điều này, các nhà khoa học cho rằng, Asen tồn tại 1 cách tự nhiên trong đất và nước ngầm. Nó xâm nhập trực tiếp vào cây trồng sinh trưởng trong môi trường đất, nước.
Lúa gạo là cây sinh trưởng trong môi trường ngập nước. Đất úng nước quanh năm sẽ tạo ra Asen vô cơ và ngấm tự nhiên vào cây lúa. Chính vì vậy, gạo là thực phẩm hàng đầu nhiễm Asen nhiều hơn so với các loại thực phẩm khác.
Năm 2014, trong phiên họp thường niên tuần 14-18/7, Liên Hiệp Quốc lần đầu tiên đã phải ban hành quy định về hàm lượng asen tối đa trong gạo lưu hành trên thị trường là là 0,2 miligram asen/1 kg.
Điều phối viên an toàn thực phẩm của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết, châu Á là nơi có hàm lượng Asen có trong vỏ trái đất cao nhất đồng thời cũng là nhà sản xuất lúa gạo hàng đầu thế giới.
Thêm vào đó, phần lớn diện tích canh tác lúa ở đây được tưới tiêu với nguồn nước lấy từ các giếng cạn có chứa hàm lượng asen cao.
Hiện Bangladesh là quốc gia bị nghi ngại chịu ảnh hưởng của Asen nhiều nhất, sau đó là Cambodia, Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam.
Về tác hại của asen với sức khỏe, đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết, Asen là nguyên nhân dẫn đến tổn thương và hoại tử da, ung thư và các bệnh lý nguy hiểm khác như tim mạch, tiểu đường, tổn thương hệ thần kinh và não bộ.
Theo cơ quan Tiêu chuẩn thực phẩm châu Âu, những người ăn nhiều cơm gạo tiếp xúc với nồng độ asen đáng lo ngại. Trẻ em và trẻ sơ sinh đặc biệt dễ bị tổn thương bởi gạo nhiễm chất này bởi hệ tiêu hóa vẫn chưa hoàn thiện.
2. Cách nấu cơm hạn chế tối đa lượng Asen trong gạo
Thông tin độc tố Asen có trong gạo có thể gây ra những tác hại cho sức khỏe con người còn được ít người biết đến và đánh giá đúng tầm nghiêm trọng của nó.
Bởi nếu hiểu đúng những tác hại này, có thể người ta sẽ phải thay đổi thói quen nấu ăn hàng ngày với mong muốn loại bỏ được độc tố này ra khỏi thực phẩm chính trong bữa ăn của họ.
Một hy vọng mà các nhà khoa học tại Đại học Queen, bang Belfast, Anh đem lại cho những người lo ngại về lượng Asen có trong gạo, đó là thông tin nấu cơm bằng lồng hấp có thể loại bỏ 85% asen vô cơ có trong gạo thông thường.
“Chúng tôi xem xét các phương pháp nấu cơm để tối giảm thạch tín có trong gạo.
Công nghệ percolating - nấu cơm bằng lồng hấp để hơi nước luân chuyển liên tục qua gạo, có thể loại bỏ asen”, GS thực vật và khoa học đất Andy Medarg tại Viện An ninh lương thực toàn cầu cho biết.
