Trang finanz.ru (Nga) hôm 30/11 đưa tin, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc, với sự hỗ trợ của Azerbaijan, Gruzia và Kazakhstan đã đạt được thỏa thuận về việc vận chuyển hàng hóa từ châu Á sang châu Âu mà không cần đi qua lãnh thổ Nga.
Thỏa thuận trên được ký kết tại Istanbul hôm 30 giữa các "ông lớn" ngành vận tải của các nước tham gia, trong một cuộc giới thiệu cơ hội và triển vọng của tuyến đường giao thông "Trung Quốc-Thổ Nhĩ Kỳ-châu Âu" xuyên biển Caspian.
Theo Levan Sulaberidze - Giám đốc Caucasus Terminals, một công ty vận tải của Gruzia tham gia thỏa thuận, họ đã bắt đầu làm việc với tất cả các nước trên tuyến vận tải trên và khẳng định "Gruzia sẽ trở lại thời kỳ hoàng kim của 'Con đường tơ lụa' trong lịch sử".
Theo Tân Hoa Xã (Trung Quốc), thành viên Ủy ban chính phủ Azerbaijan về phát triển TRACECA (Hành lang giao thông châu Âu-Caucasus-châu Á) Akif Mustafayev đánh giá, thỏa thuận vừa đạt được sẽ thúc đẩy mối quan hệ hợp tác vận tải hàng hóa từ Trung Quốc sang châu Âu.
Ông khẳng định, Azerbaijan sẽ bảo đảm các xe tải Thổ Nhĩ Kỳ được vào nước này, đồng thời nhấn mạnh quyết định trên được đưa ra từ trước tình trạng căng thẳng gần đây giữa Nga với Thổ Nhĩ Kỳ.
Mối quan hệ Moscow-Ankara đã xấu đi trong vòng 1 tuần qua, sau khi máy bay Su-24 Nga bị bắn hạ bởi F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông Mustafayev cho biết: "Căng thẳng Nga-Thổ diễn biến theo hướng mà lúc này các dòng lưu thông hàng hóa đang chuyển qua Azerbaijan, bởi Nga đã cấm việc vận chuyển hàng hóa của Thổ Nhĩ Kỳ, trong khi quan hệ của Ankara với Iran cũng không mấy tốt đẹp.
Trong tình huống như vậy, sự lựa chọn duy nhất và là tuyến đường ngắn nhất dành cho các xe hàng Thổ Nhĩ Kỳ là qua Gruzia, Azerbaijan, biển Caspian tới Trung Á."
Quan chức này nói thêm rằng Azerbaijan cũng giảm thuế đối với hàng hóa Thổ Nhĩ Kỳ đi qua nước họ.
Tân Hoa Xã cho biết, Moscow đã ban hành lệnh cấm đối với các xe vận tải Thổ Nhĩ Kỳ hồi tuần trước và ngừng cấp giấy thông hành cho xe chở hàng xuất khẩu của nước này tới Kyrgyzstan, Kazakhstan, Tajikistan và Mông Cổ.
Sắc lệnh trừng phạt từ Nga khiến các xe tải Thổ Nhĩ Kỳ mắc kẹt tại biên giới, trong khi lực lượng biên phòng Nga cũng tịch thu số lượng lớn thực phẩm nhập khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo các biện pháp trừng phạt ông Putin tuyên bố hôm 28/11, các công ty và công dân Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị hạn chế hoặc cấm hoạt động kinh tế tại Nga.
Các công ty Nga bị cấm tuyển dụng công dân Thổ Nhĩ Kỳ từ đầu năm 2016, trong khi chế độ miễn thị thực đối với Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị hủy bỏ.
Các công ty du lịch Nga không được mở các tour đưa khách tới Thổ Nhĩ Kỳ, còn các chuyến bay thuê giữa Nga-Thổ cũng bị cấm.
“Đây là những tình huống chưa từng có. Thách thức mà Nga đối mặt là chưa từng thấy. Vì vậy phản ứng của chúng tôi trước mối đe dọa này là đương nhiên” - người phát ngôn của Tổng thống Nga Dmitry Peskov nói.
Azerbaijan là quốc gia có mối liên hệ lịch sử với cả Thổ Nhĩ Kỳ và Nga. Hồi tuần trước, nước này tuyên bố sẵn sàng giúp đỡ làm giảm căng thẳng Nga-Thổ sau vụ Su-24.
Trong khi đó, các tuyến vận tải Á-Âu nằm trong quy hoạch "Con đường tơ lụa thế kỷ 21", thuộc chiến lược "một vành đai, một con đường" mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khởi xướng.
