LTS: Kính thưa quý bạn đọc!
Thế giới bước vào thế kỷ 21 với rất nhiều biến chuyển đa chiều trong nổ lực sắp xếp lại trật tự sau cuộc chiến tranh lạnh.
Khi bối cảnh hai khối quân sự khổng lồ đối đầu nhau và răn đe phần còn lại của thế giới không còn nữa, các tranh chấp phát sinh và nguy cơ bùng phát thành xung đột cục bộ gia tăng buộc các quốc gia phải nâng cao năng lực tự chủ về mặt quốc phòng.
Qua đó, nhằm sẵn sàng chiến đấu và duy trì năng lực chiến đấu bảo vệ các quyền lợi của mình. Trong số đó, các quốc gia có nền tảng công nghiệp và nền kinh tế vững vàng đã có những bước đi đáng chú ý.
Đa số các nước có bước phát triển thần tốc về công nghiệp quốc phòng (CNQP) là các nước công nghiệp mới (NICS).
Loạt bài này giới thiệu nền kỹ nghệ quốc phòng của một số nước đáng chú ý như một lược thuật. Từ đó hầu rút tỉa kinh nghiệm cho quá trình phát triển CNQP Việt Nam trong chủ trương tự chủ và tiến thẳng lên hiện đại.
KỲ 1: Công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ: Không phải dạng vừa đâu!
KỲ 2: Quốc phòng Nam Phi - Khúc KWAITO đến từ Nam Bán Cầu đã có mặt tại Việt Nam
KỲ 3: Công nghiệp quốc phòng Brazil: Vũ điệu Samba từ Châu Mỹ Latin
Bài 4: TỰ CHỦ VŨ KHÍ TRANG BỊ - BẤT NGỜ LỚN ĐẾN TỪ CỰC NAM CHÂU MỸ
Thực ra, Argentina có nền công nghiệp quốc phòng đáng mơ ước với biết bao nhiêu quốc gia trên thế giới, nhất là các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Chúng ta cùng điểm qua các đặc điểm của nền quốc phòng mang tính bền vững cao từ một quốc gia không mấy danh tiếng về lĩnh vực này.
Pháo tự hành Palmaria 155mm của DGFM.
Tổ chức sản xuất nhà nước đáp ứng nhu cầu thiết yếu của quân đội
Đây có lẽ là mô hình đã lạc hậu. Nó giống như mô hình các nước xã hội chủ nghĩa ở thế kỷ 20.
Nhà nước Argentina tổ chức ra Tập đoàn DGFM (Dirección General de Fabricaciones Militares) để sản xuất các sản phẩm quân sự và lưỡng dụng cung cấp cho toàn xã hội. DGFM lập ra năm 1941 đầu tiên là một xí nghiệp đầu máy toa xe.
Họ sản xuất hầu hết các phương tiện đường sắt cho đất nước và một số loại phương tiện đường bộ, hoá chất và khai khoáng.
Ngày nay, DGFM sản xuất nhiều thứ, từ phân bón, hoá chất, xe tải nhẹ, cho tới vũ khí hiện đại như hệ thống phòng không, pháo binh, máy bay không người lái (UAV) và xe tăng.
Xe tăng hạng trung TAM (Tanque Argentino Mediano) trong quân đội Argentina.
Các sản phẩm quân sự của Tập đoàn này nhằm mục đích chủ yếu là trang bị cho quân đội mà không định hướng xuất khẩu.
Nhưng các sản phẩm trọng pháo của DGFM vẫn đủ danh tiếng để vượt Đại Tây Dương có mặt trong biên chế một số nước Châu Âu như Serbia, Croatia…
DGFM hoàn toàn làm chủ được công nghệ nhiều loại pháo và đạn pháo hiện đại. Ngoài ra, họ còn sản xuất xe tăng, xe bọc thép chiến đấu, chở quân cho Quân đội Argentina.
Xe chiến đấu bộ binh trên gầm bệ TAM.
Đơn vị ngành mũi nhọn chú trọng xuất khẩu.
INVAP (Investigaciones Aplicadas S.E) có thể coi là trái tim, là bộ mặt cả trong đối ngoại và đối nội của ngành công nghiệp quốc phòng Argentina.
Chuỗi sản phẩm của INVAP trải dài từ công nghệ sản xuất vệ tinh viễn thám và viễn thông, lò phản ứng hạt nhân đến radar, UAV, nguồn năng lượng mới, trang thiết bị thăm dò cận lâm sàng trong y tế khám chữa bệnh…
Một hệ thống radar cảnh giới L-band do INVAP phát triển nguyên mẫu.
Các sản phẩm công nghệ đỉnh cao của INVAP chủ yếu hướng xuất khẩu sau khi đã lấp đầy nhu cầu trong nước.
Với rất nhiều thương hiệu quốc phòng Châu Âu, INVAP là nhà xây dựng nguyên mẫu bậc thầy. Các hệ thống radar tầm xa, vệ tinh viễn thông của Alenia và Marconi đều chịu ảnh hưởng các nguyên mẫu của INVAP vì họ chính là bên sản xuất OEM.
Lò phản ứng hạt nhân nước nhẹ OPAL do INVAP xây dựng tại Sydney, Úc.
Lời sơ kết
Argentina là một nước có lực lượng quân đội nhỏ nhưng đã chú trọng nội địa hoá các vũ khí trang bị thiết yếu để tự chủ bằng năng lực công nghệ sẵn có. Đó là điều đáng khâm phục.
Tuy nhiên, cách thức xây dựng đơn vị nhà nước chỉ để xây dựng sản phẩm cho quân đội nhỏ bé dùng thì tính kinh tế là hoàn toàn không có.
Chính vì thế, DGFM trong 15 năm trở lại đây gần như không có kinh phí nghiên cứu phát triển khi Chính phủ Argentina ngập trong nợ công.
Khi nhận ra rằng cần xuất khẩu các sản phẩm thế mạnh của mình để tìm kinh phí phát triển, DGFM tham gia các triển lãm quốc phòng nhằm tìm kiếm thị trường, nhưng dường như họ vẫn chỉ là những kẻ đến sau và chưa tìm được những hợp đồng lớn.
Trái lại, INVAP lại là tập đoàn ăn nên làm ra do biết hướng xuất khẩu khi nhà nước khó khăn để cân bằng bộ máy sản xuất. Đó là 2 bức tranh trái chiều trong chính một nền công nghiệp quốc phòng Argentina.
