Tin liên quan: Mỹ có thể điều chiến cơ “suýt bị khai tử” tới đối phó IS
Tờ Ibtimes ngày 23/9 đăng bài viết cho hay 12 máy bay cường kích A-10 Thunderbolt sẽ được điều tới Trung Đông đầu tháng 10 tới, có thể sẽ hỗ trợ chiến dịch chống Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS.
Đợt triển khai loại máy bay 40 năm tuổi này được tiến hành sau khi nó vừa được Quốc hội Mỹ cứu thoát từ mối đe dọa cắt giảm ngân sách quốc phòng vài tháng trước. Những lý do mà Quốc hội Mỹ đưa ra để cứu A-10 khá đơn giản: Cắt giảm A-10 sẽ dẫn tới những thiệt hại nhân mạng đối với bộ binh.
Vốn được chế tạo để tiêu diệt các xe tăng của Liên Xô ở châu Âu, A-10 đã sống sót tới cuối thời kỳ Chiến tranh lạnh, nhờ khả năng bay thấp, mang được nhiều bom và một khẩu pháo lớn, có thể yểm trợ trên không, hỗ trợ hỏa lực cho bộ binh. Những ưu điểm này đã khiến nó trở nên vô giá tại Afghanistan. Tuy nhiên, trước tình hình cắt giảm ngân sách quốc phòng và cuộc chiến tại Afghanistan đang dần lắng xuống, Thunderbolt đối diện nguy cơ bị đào thải.
A-10 nổi tiếng nhờ “sống dai”, nó vẫn có khả năng bay kể cả khi bị hư hỏng.
Một số lãnh đạo Không quân Mỹ muốn ngừng sử dụng A-10 sớm vì có thể giúp tiết kiệm gần 4 tỷ USD trong giai đoạn 5 năm. Những chiếc cường kích này vốn dự kiến được cắt giảm vào đầu tháng 5 năm nay. Theo đó, khoảng hơn 300 chiếc A-10 đang phục vụ sẽ phải “nằm đất”.
Hồi tháng 5, Đại tá không quân Mỹ Robert S. Spalding III cho rằng một chiếc máy bay như A-10 không có chỗ trong tương lai của Không quân Mỹ và rằng những người đấu tranh để bảo vệ nó đều “không nhận thức được vấn đề”.
“Không quân Mỹ là lực lượng xuất sắc nhất thế giới trong công tác yểm trợ đường không tầm gần ở chiến trường nước ngoài như Afghanistan, thậm chí khi không có A-10” – Spalding nói.
Spalding, hiện là thành viên tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại, nói với tờ Ibtimes rằng: “Trong tương lai, các lực lượng ưu tú của Mỹ có thể thực hiện sứ mệnh này mà không có nó (A-10) khi truy lùng các phần tử khủng bố xuyên suốt Trung Đông và Mỹ. A-10 thậm chí còn có ít mục đích sử dụng hơn trong bất cứ cuộc chiến nào tại những khu vực nhiều tranh chấp hơn trong tương lai như Trung Quốc, với các hệ thống phòng không được nâng cấp nhanh chóng”.
Tuy nhiên, A-10 vẫn có những người ủng hộ đầy quyền lực. Một chiến dịch do Thượng nghị sĩ John McCain của Đảng Cộng Hòa dẫn đầu đã tìm cách để cứu A-10, tuyên bố rằng đây là loại máy bay duy nhất của Không quân Mỹ có thể hỗ trợ chiến thuật và yểm trợ đường không tầm gần chuẩn xác cho lực lượng mặt đất. Các loại máy bay khác bay quá nhanh và quá cao, không thể tiêu diệt chính xác kẻ địch trong phạm vi hẹp.
Sau một cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện Mỹ, chương trình đã được duy trì hoạt động cho tới năm 2015, với khoản hỗ trợ ngân sách 635 triệu USD, trích từ quỹ chiến tranh (gần như một khoản dự phòng cho phép Quốc hội Mỹ tiếp tục duy trì những hệ thống quốc phòng đang hoạt động thay vì cắt giảm chúng).
A-10 Thunderbolt có khả năng bay chậm, trần bay thấp trong mọi điều kiện thời tiết.
Gần đây có vẻ quyết định giữ lại những chiếc máy bay này đã được chứng minh là hợp lý. Mối đe dọa mà Không quân Mỹ phải đối mặt khi không kích ở Syria là ISIS phân tán lực lượng và cơ động, linh hoạt hơn quân đội truyền thống (đối tượng mà quân đội Mỹ đã tiếp xúc tại Afghanistan khi chiến đấu chống lại al Qaeda và Taliban. Cường kích bay thấp A-10 mang lại độ linh hoạt và chính xác cao hơn các loại máy bay chiến đấu và ném bom. Khi hỗ trợ đường không, máy bay có thể bay sát mặt đất với tốc độ tối đa 706 km/h và duy trì bay chậm trong khoảng thời gian dài tại một khu vực. Quan trọng là sử dụng nó có thể giúp giảm thiểu tỷ lệ thương vong dân sự.
“Chúng tôi đã được đào tạo tốt nhất, trang bị các loại vũ khí và thiết bị tốt nhất trên thế giới; chúng tôi đã chuẩn bị và huấn luyện cho đợt triển khai này từ vài tháng trước. Tôi hoàn toàn tự tin về khả năng của mình trong việc triển khai các lực lượng chiến đấu đáng gờm nhất đất nước tới hỗ trợ và bảo vệ những nỗ lực của Mỹ ở nước ngoài” – Đại tá Craig E. Ash, chỉ huy Đội bảo dưỡng Không đoàn máy bay chiến đấu 122 cho hay. Đây cũng là lực lượng sẽ đưa các cường kích A-10 tới Trung Đông.
"Hỏa thần" 30mm trên A-10 khai hỏa.
Tuy nhiên, có một vấn đề về A-10 khiến các nhà hoạch định chính sách Mỹ nghi ngại, đó là do bay quá thấp nên Thunderbolt dễ tổn thương trước các loại vũ khí cầm tay và tên lửa phòng không vác vai. Điều này có thể dẫn tới nguy cơ IS bắn hạ A-10 như đã "xử" các máy bay của chính phủ Syria, đồng thời giết hoặc bắt sống phi công.
Chính vì vậy, cũng có nhiều ý kiến cho rằng các loại máy bay đang được Mỹ sử dụng sẽ hoạt động tại độ cao mà các vũ khí của IS không thể chạm tới nhưng quyết định triển khai A-10 lại có thể là một cơ hội “ngon ăn” cho IS để bắn hạ máy bay Mỹ.
