Không quân Nga: Bừng tỉnh trước "vực sâu"

LTS: Theo Tạp chí Nga VPK, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Kuzhugetovich Shoigu đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong sự phát triển mạnh mẽ đáng nể của Lực lượng vũ trang Liên bang Nga hiện nay.

Tổng thống Putin quả thực đã có "đôi mắt tinh đời” khi giao một vị trí rất quan trọng là Bộ trưởng Bộ quốc phòng (BQP) cho một người từng giữ cương vị Bộ trưởng tình trạng khẩn cấp 11 năm liền.

“Ba năm mới bấy nhiêu ngày”, kể từ khi Tổng thống Putin giao nhiệm vụ cho Sergei Shoigu, vị Bộ trưởng này đã đáp ứng được niềm tin cậy không chỉ của Tổng thống mà còn của đông đảo người dân Nga.

Tháng 11.2013, một năm sau khi ông Shoigu lên làm Bộ trưởng BQP, VTsIOM tiến hành một cuộc khảo sát thái độ 1.600 người Nga về ông Shoigu. Kết quả là có 46% người dân tôn trọng ông Shoigu, 35% tin tưởng và 15% cho biết có cảm tình với ông.

Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc tuyến bài "Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu" và mới chỉ giới hạn trong xem xét lực lượng Không quân (KQ) Nga, qua những năm tháng khốn khó, tới thời của Bộ trưởng Sergei Shoigu đang bừng tỉnh như thế nào.

Kỳ 1: TT Putin tinh đời: Chọn Bộ trưởng QP mới sau sai lầm thảm họa!

KỲ 2: KHÔNG QUÂN NGA: BỪNG TỈNH TRƯỚC "VỰC SÂU"

Nguy cơ bộc lộ qua diễn tập

Từ cuộc tập trận chiến lược tại Quân khu (QK) miền Đông và QK Trung tâm (13 đến 20 tháng 7 năm 2013)  KQ Nga đã bộc lộ nhiều vấn đề. Bộ trưởng Shoigu đã báo cáo Tổng thống Putin:

“Kết quả cuộc tập trận càng làm cho chúng tôi tin tưởng chắc chắn vào những kết luận, phải bố trí phân tán các sân bay, chuyển vị trí đóng quân một số đơn vị và thay đổi khác trong cơ cấu, sử dụng bổ sung một loạt các sân bay, đặc biệt ở phần phía Đông đất nước.

Đây là một điều có ý nghĩa đặc biệt quan trọng vì với diện tích lớn như nước Nga, trải dài từ Tây sang Đông, các binh đoàn lớn của chúng ta rất cần sự hỗ trợ của không quân.

Nhất là để cơ động vận chuyển lực lượng đổ bộ. việc này còn liên quan đến việc bố trí các sân bay, các điểm cung cấp xăng dầu, bảo dưỡng máy bay và các phương tiện kỹ thuật khác”.            

Có một chi tiết "Kinh tế đè bẹp quốc phòng", chuyện là ngày 17 tháng 7 năm 2013, có 28 máy bay vận tải của KQ Nga đã không thể cất cánh, vì sân bay Khomutovo tại vùng Xakhalin Viễn Đông từ chối "tiếp nhận miễn phí".

Tại các sân bay Orenburg, Tarangog Pskov và Tver các binh sĩ và phương tiện kỹ thuật  bị lèn chặt trong các khoang của 28 máy bay IL-76  buộc phải chờ trong suốt 10 giờ liền.

Với một cuộc chiến tranh chớp nhoáng hiện đại sử dụng vũ khí chính xác cao thì không biết điều gì sẽ xảy ra trong một tình huống như vậy?

Chính Bộ trưởng Shoigu cũng phải thừa nhận: “Bị trễ đến 10 tiếng đồng hồ như thế là quá lâu, đặc biệt là đối với một số lượng lớn các máy bay vận tải cùng với các đơn vị và phương tiện kỹ thuật ”.

Ngoài Khomutovo, lúc đó trên bán đảo Xakhalin không còn một sân bay quân sự nào có thể sử dụng được.

Trước đây vùng này đã từng có tới 3 sân bay quân sự là “Sokol”, “Pushistưi”, Vozvrashehie”, nhưng từ thời Bộ trưởng A.Serdiukov, chúng đã bị bỏ hoang, các trang thiết bị bị tháo dỡ, mất cắp, và các đường băng cất-hạ cánh bỏ cho cỏ dại mọc um tùm.

Trên toàn khu vực Viễn Đông, tình hình đối với các sân bay quân sự cũng không sáng sủa gì hơn. Tư lệnh KQ vận tải Nga V. Benhedictov buộc phải thừa nhận sự thật này.

Các sân bay này không thể tiếp nhận cùng một lúc vài chục máy bay vận tải quân sự trong nhiều trường hợp khẩn cấp.

Những kết quả ban đầu

Bộ trưởng Shoigu có một cái nhìn mới về lực lượng KQ gắn với không gian vũ trụ, Ông chỉ đạo, trong năm 2015 phải thực hiện xong kế hoạch cải tổ Quân đội. Khi đó, Lực lượng Vũ trang Nga sẽ bao gồm 3 quân chủng.

Đó là Lực lượng Không quân - Vũ trụ, Lục quân và Hải quân, cùng với 2 binh chủng chiến đấu là Binh chủng Tên lửa chiến lược và Binh chủng Đổ bộ đường không.

Từ năm 2020, KQ Nga sẽ bao gồm Lực lượng linh hoạt, căn cứ KQ và lữ đoàn phòng thủ không gian vũ trụ (phòng thủ tên lửa tầm xa và chống tên lửa).

Trong tiến trình cải tổ đã diễn ra năm 2009, KQ Nga chuyển đổi cơ cấu tổ chức mới bao gồm các Bộ tư lệnh không quân và lữ đoàn phòng thủ hàng không vũ trụ.

Bốn Bộ tư lệnh đóng tại St. Petersburg, Novosibirsk, Khabarovsk và Rostov-on-Don. Nga sẽ hiện đại hóa 8 sân bay lớn nhất.

Trước năm 2020, KQ cường kích dự tính sẽ có khoảng 140 Su-34. Trong năm 2012, KQ Nga đã nhận được hơn 100 trang bị mới như máy bay trực thăng Mi-28N, Mi-35, Yak-130, An-140. Đã ký một hợp đồng dài hạn đến năm 2020 cung cấp 140 chiếc Ka-52.

Đến cuối năm 2019, lực lượng tên lửa bảo vệ căn cứ KQ sẽ mua hơn 100 tổ hợp pháo/tên lửa Pantsir-S1 và hơn 30 hệ thống phòng không tên lửa tiên tiến Vityaz. Cho đến năm 2020, KQ Nga sẽ nhận được khoảng 100 hệ thống radar "Nebo-M."

Năm 2020 Nga sẽ nâng cấp khoảng 30 Tu-22M3 ném bom tầm xa, thay đổi tất cả các thiết bị điện tử và trang bị tên lửa hành trình mới Kh-32.

Đến năm 2020, 60 chiếc MiG-31 sẽ được nâng cấp thành MiG-31BM. Cần nhớ là thời Bộ trưởng Shoigu, năm 2015 lần đầu tiên phi công MiG-31BM đã thực hiện chuyến bay đêm liên tục 6 giờ, qua chặng đường hơn 4.000 km.

Máy bay đã được tiếp nhiên liệu trên không 3 lần, từ sân bay "Domna" (vùng Ngoại Baikal) đến sân bay "Sokol" (vùng Perm, Trung Nga).

MiG-31BM hiện được Nga coi là máy bay chiến đấu sáng giá nhất, trực chiến trên vùng Bắc Cực. Tại Bắc cực, Bộ trưởng Shoigu cũng chỉ đạo xây dựng, nâng cấp 15 sân bay, bảo đảm an toàn cho vùng giàu tài nguyên rộng lớn quý giá của Nga.

Số phi công trẻ trong năm 2012 đã có hơn 100 giờ bay. Sang năm 2013, trung bình một phi công đã lên 112 giờ/năm… Nâng trình độ phi công lên đẳng cấp mới.

Tạp chí Anh Jane's Defense Weekly dẫn các nguồn tin nói rằng, Hải quân Nga đã được cung cấp 12 chiến đấu cơ đa năng Su-30SM (máy bay thế hệ 4++).

Mikhail Pogosyan, Chủ tịch Liên hiệp hàng không Nga (UAC), cho hay tổng công ty Sukhoi sẽ cung cấp tổng số 50 chiếc từ nay tới năm 2020.

Mới đây nhất, không phận rộng lớn từ hồ Baikal đến cuối vùng sông Amur đã có tiêm kích đa năng Su-30SM tuần thám, bảo vệ. Căn cứ chính của Su-30SM là "Domna" gần thành phố Chita.

Su-35 là tiêm kích thế hệ 4++. Tiêm kích này có năng lực chiến đấu vượt trội so với các thế hệ trước nhờ động cơ và hệ thống điện tử tối tân, đạt sự cơ động tốt nhất trên không mà các máy bay khác không có được.

Nó vượt trội F-22 của Mỹ về khả năng linh hoạt đánh quần vòng. Hiện nhiều nước muốn đặt mua.

Tháng 12-2012, Tập đoàn sản xuất máy bay Sukhoi đã chuyển giao 6 chiếc chiến đấu cơ đa năng Su-35 đầu tiên cho Không quân Nga. BQP Nga đã đặt hàng 48 chiếc nữa, hạn chót hoàn tất vào năm 2015.

Còn vũ khí “tinh khôn” Nga đang tăng tỷ trọng vũ khí chính xác cao của KQ Nga lên 18 lần vào năm 2020. Mức độ tổn thất về máy bay và trực thăng dự định giảm đi 10 đến 12 lần.

Ngoài ra, BQP Nga cũng nói cần tăng 6 lần tỷ lệ máy bay không người lái UAV, lên 30% biên chế của Không quân Nga.

Dựa trên chương trình tái vũ trang trị giá 325 tỷ USD của Nga, các máy bay thế hệ thứ tư hiện đang được thay thế bằng phi cơ mới, nâng tổng số lượng thiết bị quân sự nâng cấp vào năm 2020 của nước này lên 70%.

Đến năm 2020, con số máy bay mới của không quân Nga sẽ là gần 1.000 chiếc. Dự kiến năm 2018, mẫu máy bay không người lái tiến công (UCAV) đầu tiên trọng lượng 20 tấn của Nga sẽvào trang bị. Còn loại UCAV cỡ 5 tấn sẽ được chế tạo vào năm 2015-2016.

Diễn tập dồn dập

Tạp chí VPK (Nga) số tháng 11-2015 cho biết, dưới thời Bộ Sergei Shoigu, từ năm 2012 đến năm 2015 số lượng các cuộc diễn tập chung và các bài tập ở các cấp độ khác nhau tăng hơn gấp đôi, lên 866 cuộc.

Từ năm 2013 đến năm 2015 số lượng các chuyến bay KQ tầm xa tăng 15% và với hải quân là 125%.

Kể từ năm 2013, Học thuyết quân sự Nga được Sergei Shoigu đề xuất và yêu cầu phổ biến, bồi dưỡng tới tất cả các cơ quan hành pháp của chính phủ liên bang, lãnh đạo vùng và các địa phương.

Sự bừng tỉnh mạnh mẽ của không quân Nga được chứng minh bằng diễn tập.

Tháng 4-2014 lực lượng không quân nước này đã tiến hành các cuộc diễn tập chớp nhoáng tại các quân khu Trung tâm và vùng Viễn Đông.

Các máy bay đánh chặn MiG-31MB từ các căn cứ tại Volga, Urals và Siberia, cùng các máy bay ném bom chiến lược Tu-95, Tu-22 đã tham gia các cuộc tập trận tại quân khu Trung tâm của Nga.

Tháng 4-2015, Nga tiến hành một cuộc tập trận KQ quy mô lớn với sự tham gia của hơn 100 máy bay phản lực và trực thăng ở vùng Primorsky Kray, Khabarovsk, Zabaykalsky Kray và Kamchatka Viễn Đông.

Tháng 8 năm 2015, Nga đã tổ chức tập trận kéo dài từ ngày 4 đến 8 với sự tham dự của hơn 100 máy bay chiến đấu Su-27, MiG-31, Su-34 và các trực thăng Mi-8, Mi-24, Mi-28N

Tới tháng 9 các  quân chủng lục, hải, không quân Nga đều tham gia diễn tập, gồm khoảng 95.000 binh sĩ, với trên 7.000 vũ khí trang bị, 170 máy bay…

Cuộc diễn tập này triển khai ở 20 khu vực, phạm vi bao quát Quân khu Trung tâm Nga, từ sông Volga kéo dài tới các dãy núi vùng Ural và Siberia.

Về nghiên cứu phát triển, Tư lệnh Không quân Nga Viktor Bondarev cho biết, Nga đang thử nghiệm bước đầu siêu tiêm kích đánh chặn MiG-41 có thể đạt vận tốc Mach 4.3.

Nga hoàn thiện tên lửa “siêu sát thủ” trang bị cho chiến cơ thế hệ 5 T-50 PAK-FA, dự kiến máy bay này trang bị năm 2016 với số lượng 60 chiếc trong giai đoạn 2016-2020.

Các động cơ mới cho T-50 PAK-FA cũng đang thử nghiệm, cùng hàng loạt tên lửa hàng không tính năng cao như tên lửa hành trình đối đất tầm xa Kh-55/101 cho máy bay ném bom chiến lược... Chủ yếu là các tên lửa đa cảm biến, độ chính xác cao.

Tạp chí The National Interest đăng bài phân tích của nhà bình luận Dave Majumdar đã liệt kê 5 loại "siêu vũ khí" thế hệ mới, đang được phát triển ở Nga, và cảnh báo NATO chớ có khinh suất.

Chúng bao gồm: Sukhoi PAK FA T-50, máy bay chiến lược PAK DA, xe tăng "Armata", hệ thống tác chiến điện tử (EW) và tàu ngầm hạt nhân mới.

Ba năm qua, dưới thời Sergei Shoigu, xây dựng 22 trạm nhiên liệu hiện đại, cất trữ đầy, đạt tiêu chuẩn quốc tế. Năm 2015 hoàn thành việc xây dựng thêm 5 sân bay quân sự lớn.

Bằng chứng từ những phi vụ "tập kích đường không" hiệu quả

Cuối tháng 9 năm 2015, KQ Nga sử dụng nhiều máy bay vận tải, các phi đội Su-24, Su-25, Su-34, rồi Su-30SM; trực thăng, cùng rất nhiều bom, tên lửa các loại cơ động tới sân bay Latakia của Sirya.

Điều đáng nể là cuộc chuyển quân hùng hậu, gây bất ngờ cho cả thế giới về năng lực truy sát quân IS của KQ Nga. Sự kiện này đã khiến cho các nước láng giềng Sirya và NATO sửng sốt, cả về số lượng máy bay triển khai và tần suất chiến đấu liên tục của KQ Nga.

"Các hệ thống tác chiến điện tử Nga biến mọi ưu thế vũ khí công nghệ cao hiện có trong trang bị của NATO thành con số không … họ đã lấp kín lỗ hổng, ưu thế trên không của chúng ta đang tan biến" - Tư lệnh KQ Mỹ ở châu Âu, Tướng Frank Gorenc thú nhận.

Lực lượng KQ - Vũ trụ Nga (VKS) đang nhận được những máy bay và trực thăng có những thiết bị đặc chủng có khả năng phá vỡ liên lạc của đối phương, gây khó khăn cho đối phương trong việc trinh sát và sử dụng vũ khí chính xác cao.

Các cuộc không kích của KQ Nga tại Sirya diễn ra với cường độ mạnh,với độ chính xác lớn, sử dụng các loại vũ khí công nghệ cao.

Chế áp bằng hỏa lực đường không. Quân khủng bố chịu tổn thất lớn, với hàng trăm sở chỉ huy, trại huấn luyện, công sự ngầm, kho vũ khí đạn dược bị xóa sổ trong chưa đầy 2 tháng.

Không quân Mỹ ban đầu ngạo mạn tuyên bố rằng, máy bay quân sự của Nga không thể xuất kích tấn công 20 phi vụ mỗi ngày. Đáp lại, Nga tuyên bố rằng một ngày Nga thực hiện 88 phi vụ và tiêu diệt 86 mục tiêu, có ngày lên tới 96 phi vụ không kích!

Cố nhiên, sẽ là võ đoán, nếu nói một mình Bộ trưởng Sergei Shoigu có thể xoay chuyển được mọi chuyện như ý. Nhưng phải thừa nhận, cùng với các đồng sự của mình, Sergei Shoigu đã coi trọng đầu tư nguồn lực cho không quân Nga tạo sự phát triển rất thực chất.

Ta đã dần thấy dáng vóc của một lực lượng KQ - Vũ trụ hùng hậu, tiên liệu một thời kỳ mới sáng chói. "Đôi cánh Nga" sẽ bao trùm kín kẽ bầu trời rộng lớn của họ.

Evelyn Farkas, cựu quan chức Lầu Năm Góc chuyên trách các vấn đề Nga, nhận định :"Dưới thời ông Shoigu, quân đội Nga đã thể hiện năng lực, tính tổ chức, cùng kĩ năng hậu cần ở mức hiệu quả cao nhất mà chúng tôi từng được chứng kiến".