Đậu đen là một trong những loại ngũ cốc rất thông dụng trong đời sống hằng ngày. Đậu đen thường được dùng làm nguyên liệu cho các món ăn ngon, dân dã như xôi, chè... Đậu đen không chỉ là thực phẩm mà còn có nhiều công dụng phòng, chữa bệnh rất hiệu quả, đặc biệt với chị em.
Hạt đậu đen chứa nhiều chất dinh dưỡng: protit, gluxit, tro; các khoáng chất: calcium, phosphor, sắt; caroten; các vitamin: B1, B2, PP... và nhiều acid amin cần thiết: lysin, methionin...
Theo Đông y, đậu đen vị ngọt, tính bình; vào tỳ, thận. Có tác dụng hoạt huyết lợi thuỷ, khu phong giải độc. Dùng cho các trường hợp vàng da phù nề, đầy trướng bụng ngực, gân cơ co cứng, viêm sưng do ngộ độc của thuốc men và hoá chất...
Đậu đen hầm long nhãn đại toán: đậu đen 100g, đại toán (tỏi già) 30g, long nhãn nhục 30g. Đại toán thái lát, cùng với đậu đen, long nhãn và nước lượng thích hợp, hầm nhừ, khi ăn cho thêm đường. Ngày 1 lần. Đợt dùng 3 - 7 ngày. Món này rất tốt cho chị em bị phù do nhiễm độc thai nghén.
Nước đậu đen: đậu đen cho nước nấu đặc nhuyễn, ăn cả nước. Dùng cho các trường hợp phù nề nặng cả ở hai chân và bụng.
Nước sắc đậu đen cam thảo: đậu đen 100g, cam thảo 10g. Sắc đặc lấy nước uống. Dùng cho các trường hợp phù chân thiểu dưỡng, giải độc do trúng các độc dược, tiểu dắt tiểu buốt, vàng da phù thũng.
Đậu đen ích mẫu trứng gà: đậu đen 30g, ích mẫu thảo 30g, trứng gà 2 quả, giấm ăn 20ml. Đem đậu đen, ích mẫu thảo, trứng gà đun sôi. Khi trứng chín lấy ra bóc bỏ vỏ, đun tiếp cho đậu đen nhừ; vớt bỏ ích mẫu thảo, hoà giấm vào.
Ăn trứng với nước đậu đen ích mẫu. Ngày 1 lần, liên tục đợt 5 - 7 ngày. Món này tốt cho chị em bị vô kinh (nữ trên 18 tuổi chưa có kinh hoặc có kinh nhưng tự nhiên quá 2 - 3 tháng không hành kinh).
Tim lợn hầm tương đậu xị: tim lợn 1.000g, đậu xị (đậu đen chế) 50g, hành, gừng, tương, giấm, rượu nhạt và các gia vị khác liều lượng thích hợp.
Tim lợn rửa sạch, thêm ít nước và các gia vị trên nấu hầm nhỏ lửa cho chín nhừ cạn nước, tắt bếp để nguội thái lát mỏng cho ăn. Món này thích hợp cho người tâm huyết hư, hồi hộp lo âu, sản phụ sau sinh hồi hộp, tim nhịp nhanh, lo âu xúc cảm.