Những người trẻ bỏ việc văn phòng, xách laptop ra biển làm việc
3 năm sau khi Yuan Bingyan trở thành “người du mục kỹ thuật số” - cách gọi lãng mạn trên mạng xã hội Trung Quốc cho nhóm người bỏ việc đi du lịch dài ngày và kiếm tiền bằng cách làm việc online, cô thấm thía rằng việc kết hợp công việc với du lịch, sống cuộc sống tự do có nhiều hạn chế hơn lợi ích.
Ban đầu, tất cả dường như đều rất tuyệt vời. Khi Yuan bị cho thôi việc vào cuối năm 2019, ý tưởng kết hợp công việc và du lịch đã đến với cô khi đi dạo dọc bãi biển giữa làn gió mát ở Malaysia. Cô gái trẻ đã đọc nhiều bài đăng trên mạng xã hội mô tả cuộc sống hoàn hảo của những người freelancer tự do và quyết định trở thành một trong số họ.
Lần đầu tiên chuyển từ Thượng Hải đến thành phố Côn Sơn, Yuan hạnh phúc vì nhịp sống chậm hơn và giá thuê nhà rẻ hơn. Tuy nhiên, sau một năm, niềm hứng thú với lối sống mới của cô bắt đầu phai nhạt. Cô từ người có thu nhập hàng tháng 30.000 nhân dân tệ (khoảng 100 triệu đồng) trở thành người có thu nhập rất ít hoặc không có thu nhập.
Yuan, 30 tuổi, nói với Sixth Tone: “Khi thu nhập và hoàn cảnh sống của tôi xuống dốc, nỗi lo lắng lấn át niềm vui".
Lối sống du lịch + làm việc là ước mơ của không ít bạn trẻ
3 năm trước, thế hệ trẻ Trung Quốc coi “du lịch trong khi làm việc” là lựa chọn nghề nghiệp đáng mơ ước nhất của họ. Trong thời kỳ đại dịch đã bình thường hóa việc làm việc tại nhà, những người trẻ tuổi bắt đầu thi nhau bỏ công việc toàn thời gian ở văn phòng và nhận ra rằng họ có thể kiếm sống trực tuyến.
Họ thường di chuyển từ nơi này đến nơi khác, khám phá mọi vùng đất từ cuộc sống nông thôn đến lướt sóng bên bờ biển. Một số thậm chí còn chuyển đến các quốc gia có thị thực thân thiện ở Đông Nam Á và Nam Mỹ.
Những “người du mục kỹ thuật số” này thường được mô tả trên mạng là những người trẻ phóng khoáng, biết tận hưởng cuộc sống. Thế nhưng rất ít người sẵn sàng thảo luận về chi phí để duy trì cuộc sống du lịch quanh năm hoặc cách đối phó với những gánh nặng cảm xúc của một cuộc sống vô định.
Yuan phát hiện ra cô gặp khó khăn trong việc quản lý thời gian và tính kỷ luật của bản thân: “Mỗi ngày, khi ngồi trên ghế sofa tận hưởng ánh nắng, tôi cảm thấy hạnh phúc”, cô nhớ lại và nói thêm rằng cô đã kiệt sức vì công việc trước đây.
Yuan cũng phải vật lộn với sự hỗn loạn trong thói quen của mình. Cô ngủ đến trưa và bắt đầu làm việc lúc 3 giờ chiều. Lượng khách hàng của shop online của cô không ổn định và cuối cùng cô không có khách hàng mới. Giấc mơ về cuộc sống lãng mạn, bình yên đã “bốc hơi” và Yuan phải “trở lại mặt đất” vào tháng 3 năm ngoái.
Cô nói: “Trở thành một freelancer vừa làm vừa du lịch không tốt như tôi nghĩ. “Thật tuyệt khi tôi có thể ra ngoài và vui chơi trong khi mọi người khác đang làm việc, nhưng điều đó lại đi kèm với cảm giác bất an và lo lắng”.
Cuộc phiêu lưu ngắn hạn của tuổi trẻ
Theo dữ liệu được thu thập vào tháng 9 năm ngoái từ 348 thành viên của Digital Nomad Anji, một cộng đồng du mục ở Chiết Giang, 65% là những người chọn lối sống này chỉ kéo dài được dưới một năm và 19% là sinh viên hoặc thất nghiệp.
Daniel Huang, người đồng sáng lập Dali Hub – một không gian làm việc chung dành cho những freelancer kiểu này – nói với Sixth Tone rằng chỉ có những người có công việc ổn định trong một công ty cho phép họ làm việc từ xa hoặc là doanh nhân đã có chỗ đứng ổn định mới có thể duy trì lối sống như vậy lâu dài.
Dali Hub - không gian làm việc chung cho các freelancer
Huang nói: “Rất nhiều người trẻ đến đây vì họ có thể vẫn đang trong giai đoạn khám phá hoặc đang trong giai đoạn nghỉ ngơi. Hầu hết, họ chỉ muốn trải nghiệm lối sống tự do này”.
Bên cạnh đó, nhiều “nhà thám hiểm” trẻ tuổi vẫn bị xiềng xích trước áp lực xã hội và cha mẹ. Cha mẹ Trung Quốc thường mong muốn con mình có công việc ổn định với thu nhập ổn định, sau đó kết hôn và sinh con. Tuy nhiên, lối sống này đi ngược lại với những mong đợi đó.
Vào tháng 8 năm 2022, Wang Dingke đã nghỉ việc giám đốc điều hành mà giấu gia đình rồi quyết định xách vali đi khám phá thế giới. Cô cố gắng kiếm tiền thông qua các dự án online hoặc nền tảng xã hội, nhưng nỗ lực của cô không thành công.
“Tôi không tìm ra được một mô hình nào có thể có doanh thu trực tuyến ổn định”, Wang, 26 tuổi, nhớ lại.
Khi tiền tiết kiệm của Wang không còn đủ trang trải cho chuyến hành trình của cô, cô buộc phải tìm công việc bán thời gian. Vào tháng 10 năm 2022, cô làm việc tại một quán trà. Sau khi tiết kiệm đủ tiền, cô lại lên đường.
Tuy nhiên, 4 tháng sau, cô lại thấy mình thiếu tiền nên phải làm quản lý cho một nhà trọ ở tỉnh Tứ Xuyên. Hai công việc bán thời gian này trả cho Wang 5.000 nhân dân tệ mỗi tháng (khoảng 17 triệu đồng) và cung cấp thức ăn và chỗ ở cho cô.
Wang nói: “Tôi không quan tâm liệu mình có thu nhập cố định hay không vì tôi cảm thấy mình có thể tồn tại dù thế nào đi chăng nữa. Tôi thực sự thích cuộc sống như vậy - đi du lịch một mình và lang thang”.
Làm sao để kiếm đủ tiền đi tiếp là vấn đề không dễ giải quyết
Gia đình Wang không biết gì về lối sống của cô. Cha mẹ cô bày tỏ sự lo lắng và thúc giục cô kết hôn và ổn định cuộc sống.
Sau 439 ngày, cô đã từ bỏ cuộc sống của một người du mục và tìm được một công việc bình thường vào tháng 11. Cô nói: “Tôi cảm thấy mình phải đáp ứng những mong đợi của bố mẹ. Tôi phải kiếm được một công việc phù hợp, có thu nhập ổn định, tìm được một chàng trai tốt để kết hôn và sinh con”.
“Vỡ mộng” khi tái hòa nhập cộng đồng
Nhưng thường rất khó để họ quay lại cuộc sống như xưa. Khi tìm việc làm toàn thời gian, Wang và Yuan đều cho biết họ gặp trở ngại. Wang cố tình tránh thảo luận về thời gian cô làm freelancer trong các cuộc phỏng vấn xin việc, nhưng một số nhà tuyển dụng đã phát hiện ra khoảng trống trong CV của cô.
Wang nói với Sixth Tone: “Họ nói với tôi rằng tôi đã rời khỏi 'hệ thống làm việc' hơn một năm, điều này khiến họ lo lắng về việc liệu tôi có thể tuân theo các quy tắc và quy định của công ty hay không”.
Cuối cùng, Wang phải chấp nhận mức lương thấp hơn nhiều so với số tiền cô kiếm được trước đây. Và trong trường hợp của Yuan, lương của cô bị giảm một nửa.
Yuan nói: “Đây là mức lương thấp nhất mà tôi từng nhận được. Nhưng tôi đoán đó là cái giá của sự tự do”.
Fu Ye, người tiên phong cho lối sống du mục kỹ thuật số ở Trung Quốc, đã “lên đường” được 5 năm. Cô đã đi đến hơn 20 quốc gia, làm việc như một nhà văn tự do, blogger và nhiều công việc khác.
Cuộc sống thực tế quay trở lại khiến nhiều người lao đao
Fu cho biết cô hiểu những vấn đề mà những người du mục kỹ thuật số phải đối mặt, bao gồm quản lý thời gian và cảm xúc cũng như đối mặt với những thay đổi lớn: “Mọi người chỉ xem xét những khía cạnh tích cực. Một số người lựa chọn bốc đồng, bỏ việc và tuyên bố rằng họ muốn trở thành những người du mục kỹ thuật số. Thông thường, họ không biết điều gì đang chờ đợi phía trước”.
Mỗi người sẽ có góc nhìn khác nhau về lựa chọn của mình. Mặc dù đã quay lại với công việc văn phòng, Wang nói rằng cô dự định sẽ tiếp tục cuộc sống du mục sau khi tiết kiệm đủ tiền và có tài chính thụ động vững vàng. Tuy nhiên, Yuan thì lại hài lòng với cuộc sống ổn định và an toàn như mọi người: “Tôi giờ không còn căng thẳng vì tôi biết mình có thu nhập cố định hàng tháng”. Trạng thái thể chất và tinh thần của cô đã được cải thiện rõ rệt sau khi trở về với cuộc sống binh thường.