Philippines: Không ưa xe Trung Quốc, kể cả khi mang logo xe Đức
Cục diện của xe Trung Quốc ở Philippines rất thú vị. Tính đến lúc này, đây là quốc gia Đông Nam Á có nhiều thương hiệu ô tô Trung Quốc nhất, nhưng kết quả kinh doanh lại kém nhất.
Philippines có 24 thương hiệu ô tô Trung Quốc, trong đó 3 thương hiệu xe thương mại. Ngoài ra, chưa tính đến một số thương hiệu đã từng đến rồi bỏ cuộc.
Geely là một trong hai thương hiệu xe Trung Quốc nổi nhất ở Philippines, nhưng doanh số không cao. Ảnh: Geely Philippines
Geely và MG là hai thương hiệu ô tô Trung Quốc bán chạy nhất ở Philippines. Năm 2023, doanh số hai thương hiệu này giảm lần lượt 26% và 29%. Trong khi đó, Toyota tăng trưởng 14%, Mitsubishi tăng 47%, Honda tăng 10%.
Việc bán xe Trung Quốc ở Philippines thực sự là thách thức. Ngay cả những mẫu dành riêng cho thị trường Trung Quốc nhưng mang logo xe Đức ở đây cũng không tiêu thụ được.
Santana là mẫu xe Volkswagen dành cho thị trường nội địa Trung Quốc nhưng cũng được phân phối ở Philippines. Ảnh: Volkswagen
Từ năm 2018, Volkswagen chỉ bán các mẫu dành riêng cho Trung Quốc ở thị trường này. Thay vì Golf, Tiguan hay Arteon, Volkswagen Philippines bán Santana, Lavida, Lamando và Tharu. Năm 2017, Volkswagen Philippines bán được 1.363 chiếc, nhưng đến năm ngoái chỉ bán được 269 chiếc.
Việt Nam: Gần Trung Quốc nhất nhưng thích xe Hàn
Do vị trí địa lý, Việt Nam vốn là thị trường dễ dàng nhập xe Trung Quốc hơn cả. Tuy nhiên, chưa có thương hiệu ô tô Trung Quốc nào lọt vào top 10 bán chạy ở Việt Nam.
Không giống các nước Đông Nam Á khác, Việt Nam không phải pháo đài của Toyota. Việt Nam là một trong số ít thị trường trên thế giới Ford Ranger bán chạy hơn Toyota Hilux.
Xét theo doanh số bán ô tô, Hyundai là thương hiệu bán được nhiều xe nhất năm 2023 (67.450 xe), Toyota đứng thứ hai (57.414 xe) và thứ ba là Kia (40.773 xe).
Những mẫu xe bán chạy nhất thị trường Việt Nam thường là xe Nhật, Hàn, Mỹ.
Theo WapCar (trang ô tô của Malaysia nhưng chuyên theo dõi thị trường ô tô Đông Nam Á) đánh giá, đối với người Việt, "ô tô chất lượng cao, giá cả phải chăng" đồng nghĩa với xe Hàn chứ không phải Trung Quốc.
Tính đến nay, MG là thương hiệu ô tô Trung Quốc thành công nhất ở đây. Dù không công bố số liệu bán hàng, nhưng WapCar cho hay, cộng dồn doanh số 3 năm gần đây, ước tính vào khoảng 11.000 chiếc.
BAIC và Hongqi đã có mặt tại Việt Nam được vài năm nhưng chưa để lại dấu ấn.
MG được xem là một trong những thương hiệu Trung Quốc bán tốt nhất ở Việt Nam. Ảnh: Đại lý MG
Trong khi đó, Hyundai và Kia còn cung cấp nhiều mẫu xe tập trung vào thị trường trong khu vực và hầu hết phù hợp với nhu cầu của người Việt.
Còn xe Trung Quốc hoạt động theo nguyên tắc "Trung Quốc là tốt nhất". Điều đó nghĩa là, những gì tốt cho Trung Quốc thì cũng sẽ tốt cho các thị trường khác. Song, thực tế người Việt Nam không đánh giá cao điều này.
Dù vậy, xe Trung Quốc đang tìm cách bùng nổ. Chỉ trong năm ngoái, 5 thương hiệu ô tô mới của Trung Quốc đã ra mắt Việt Nam, gồm Wuling của SAIC, Lynk & Co của Geely, Omoda và Jaecoo của Chery, và Haval của GWM. Dự kiến BYD sớm có mặt vào giữa năm nay, mặc dù kế hoạch lắp ráp tại địa phương chưa rõ ràng.
Indonesia: Xe Trung Quốc chưa đánh trúng "gu"
Indonesia là thị trường ô tô lớn nhất ASEAN hiện nay, bán được 1.005.082 chiếc vào năm ngoái. Giống như Thái Lan, Indonesia là "vương quốc Toyota" với hai mẫu bán chạy hàng đầu là Avanza/Veloz và Innova.
Wuling của SAIC và DFSK của Dongfeng là những thương hiệu xe Trung Quốc hoạt động tích cực nhất ở Indonesia.
Dù Wuling nằm trong top 10 thương hiệu bán chạy ở Indonesia, song thực tế tình hình nhìn chung với xe Trung Quốc chưa quá khả quan. Ảnh: Antara
Wuling là hãng có thành tích tốt nhất, kết thúc năm 2023 với tư cách là thương hiệu ô tô bán chạy thứ 10 của Indonesia. Với 23.540 chiếc được tiêu thụ, Wuling xếp sau Hino ở vị trí thứ 9.
DFSK đứng thứ 20 với 1.360 chiếc được bán ra vào năm 2023.
Chery và BYD mới ra mắt vào cuối năm ngoái nên chưa thể nói gì nhiều. Nhưng dường như các đối thủ Nhật Bản hay thậm chí Hàn Quốc tỏ ra không quá lo lắng. Bởi các nhà sản xuất Trung Quốc vẫn chưa phát triển được ô tô phù hợp với nhu cầu địa phương.
Indonesia hiện đang được thống trị bởi xe MPV, nhưng không có thương hiệu Trung Quốc nào cung cấp giải pháp thay thế tốt hơn cho Toyota Veloz, Innova. Hãng làm tốt nhất ngoài Toyota là Hyundai, lý giải vì sao họ đứng thứ 6 trong top 10 thương hiệu.
Chưa hãng nào có thể cướp ngôi vị thống trị phân khúc MPV của Toyota ở Indonesia. Ảnh: Kompas Otomotif
Ở Indonesia, Hyundai Stargazer là một trong những mẫu bán chạy nhất của hãng xe Hàn Quốc, kết thúc năm 2023 với 15.886 chiếc được bán ra, xếp sau 21.251 chiếc của Mitsubishi Xpander nhưng vượt xa con số 5.887 chiếc của Wuling Confero.
Cũng giống như Việt Nam, chiến lược xe Trung Quốc không phát huy tác dụng ở Indonesia, ngay cả khi người dân địa phương tỏ ra ủng hộ Trung Quốc trong nhiều vấn đề.
Indonesia cũng đã công bố một loạt ưu đãi để thúc đẩy xe điện. Wuling Air ("anh em" với Wuling Mini EV) đã được lắp ráp ở đây, song vẫn không đáp ứng được nhu cầu của người dân địa phương. Doanh số bán hàng chủ yếu đến từ các hợp đồng của chính phủ.
Tuy nhiên, Wuling Bingo đã đạt được thành công. Đây là mẫu xe thuần điện bán chạy nhất Indonesia, với tổng doanh số 3.121 chiếc trong quý 1-2024. Con số này gấp 20 lần so với Honda City Hatchback hay Toyota Yaris. Nhưng đó cũng là do Bingo được miễn thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế VAT giảm từ 8% xuống 1%. Những ưu đãi này sẽ hết hạn vào năm 2027.
Ngoài Wuling và DFSK, Chery và Neta mới bắt đầu sản xuất ô tô ở Indonesia. BYD, Aion của GAC và GWM cũng sẽ bắt đầu sản xuất trong vài năm tới.
Thái Lan: Hoan nghênh xe điện Trung Quốc
Thái Lan được xem là "quê hương Đông Nam Á của Toyota và Honda". Đây cũng là điểm nóng mà các thương hiệu Trung Quốc khao khát chiếm lĩnh.
Người Thái Lan không mặn mà lắm với các chính sách liên quan đến Trung Quốc, chẳng hạn thu hút du lịch. Nhưng người Thái lại không chối từ những chiếc xe giá rẻ đến từ Trung Quốc.
Thái Lan là thị trường xuất khẩu xe du lịch số 1 của BYD. Hãng này bán được khoảng 30.000 chiếc vào năm ngoái.
Người Thái tương đối quan tâm đến xe Trung Quốc, đặc biệt là xe điện. Ảnh: BYD
Tại Triển lãm Ô tô Quốc tế Bangkok diễn ra vào tháng 3 vừa qua, 5 trong số 10 thương hiệu có số lượng đặt mua xe cao nhất là của Trung Quốc. Dẫn đầu là BYD, tiếp theo là MG, Changan, Aion của GAC và Haval của GWM.
Đối với các nhà sản xuất Trung Quốc, Thái Lan là bệ phóng để vươn ra quốc tế. Nước Mỹ đang tìm cách bít cửa. Liên minh châu Âu đang tìm cách bổ sung rào cản. Châu Mỹ Latinh và Châu Phi chưa sẵn sàng mua xe điện Trung Quốc. Chỉ có Đông Nam Á chào đón Trung Quốc một cách khá nồng nhiệt và có cơ sở hạ tầng cần thiết để hỗ trợ ô tô điện Trung Quốc.
Đi trước các nước láng giềng, Thái Lan đang tự định vị là cửa ngõ của xe Trung Quốc vào khối thương mại ASEAN.
Tuy nhiên, một cuộc khảo sát riêng do Differential Asia của Singapore thực hiện cho thấy chỉ có 30% người mua xe Trung Quốc ở Thái Lan sẽ mua một chiếc xe Trung Quốc khác. Ngược lại, 48% người sở hữu xe Nhật sẽ mua xe Nhật khác.
Malaysia: Người tiêu dùng muốn thử xe Trung Quốc nhất
Malaysia là một thị trường khó tính. Thị trường ô tô tiêu thụ khoảng 650.000 xe mỗi năm là đủ lớn để các hãng dòm ngó. Tuy nhiên, 60% thị phần thuộc về thương hiệu nội địa Proton và Perodua. Chính sách không chỉ đích danh các hãng nội địa, không nhiều hãng có đủ tỉ lệ "Made in Malaysia" như Proton và Perodua.
Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các hãng khác khai thác. Việc Tesla không cần giấy tờ đặc biệt dành cho xe nhập khẩu là một ví dụ. Cái giá Tesla phải trả chỉ là thuê một văn phòng ở Cyberjaya, sau đó triển khai trạm sạc ở Bờ Tây của Bán đảo Malaysia. Xét về tổng thể, đây là một chi phí không đáng kể đối với Tesla.
Malaysia được đánh giá dễ dung nạp xe Trung Quốc hơn cả. Ảnh: BYD Malaysia
BYD cũng lợi dụng "lỗ hổng" này để chạy đua lên vị trí dẫn đầu bảng xếp hạng doanh số xe điện mà không cần phải đầu tư nhiều vào Malaysia.
Chính sách này sẽ kết thúc vào năm 2025 (hoặc 2027 với xe điện lắp ráp trong nước) được dự đoán cũng không làm thay đổi tình hình. Bởi như WapCar nhận định, mọi chuyện đều có thể đàm phán.
Người dân địa phương cũng rất ủng hộ các thương hiệu xe Trung Quốc. Số lượng lớn các mẫu xe Geely song mang logo Proton đã gián tiếp mở đường cho việc chấp nhận xe "thuần" Geely một cách rộng rãi.
Dù vậy, hàng loạt thương hiệu xe Trung Quốc đã và sắp gia nhập sẽ tạo nên cuộc cạnh tranh vô cùng khốc liệt ở Malaysia, bao gồm cả giữa những người đồng hương. Ảnh: Paultan
Malaysia có nhiều người gốc Hoa, sử dụng Douyin (phiên bản tiếng Trung của TikTok) và Xiaohongshu (tương đương với Instagram của tiếng Trung). Do đó, khi các thương hiệu xe Trung Quốc đến Malaysia, họ được hưởng lợi từ lượng khách hàng đã có mức độ nhận biết khá tốt về thương hiệu. Điều đó khiến cho việc xây dựng thương hiệu trở nên dễ dàng hơn và nhanh hơn rất nhiều. Đây là một lợi thế rất lớn mà các thương hiệu Trung Quốc không có được ở những thị trường khác.
Chỉ trong hai năm đã có 10 thương hiệu xe Trung Quốc ra mắt Malaysia. Cuối năm nay, sẽ có thêm một số thương hiệu khác như Xpeng, Aion, BAIC, Jetour, Leapmotor và Tank. Rồi lần lượt là các thương hiệu như Haval, Poer, Avatr… Tổng cộng có 21 thương hiệu xe Trung Quốc (30 nếu tính cả thương hiệu xe thương mại).
Hầu hết sẽ phải cạnh tranh để giành lấy một phần trong phân khúc khá hẹp - tầm giá 100.000 đến 200.000 RM (540 triệu đến gần 1,1 tỷ đồng). Phân khúc này chỉ chiếm 25% tổng doanh số bán ô tô mới. Do đó, cuộc cạnh tranh sẽ rất khốc liệt.