Xe điện là xe máy điện hay xe đạp điện?
Trong phần lớn cuộc đời, Julio Ernesto Trevisán, một nhà bán lẻ nghỉ hưu, thường dùng xe máy để di chuyển quanh Thành phố Mexico. Nhưng gần đây, khi người đàn ông 78 tuổi gặp khó trong việc vật lộn với trọng lượng của chiếc xe, ông đã tìm thấy một giải pháp thay thế tốt hơn: xe điện.
Chiếc xe nhỏ gọn này có thể chạy với tốc độ lên đến 30 km/giờ, cho phép Trevisán dễ dàng di chuyển qua tình trạng tắc đường khét tiếng trong thành phố, nơi thời gian đi làm có thể mất hơn hai giờ.
Giống như Trevisán, những cư dân khác của Thành phố Mexico bắt đầu mua xe điện trong những năm gần đây. Nhưng các quy định của địa phương về việc sử dụng phương tiện này vẫn chưa rõ ràng.
Cả nhà phân phối và chính quyền đều không chia sẻ hướng dẫn về cách phân loại xe điện với xe thường, khi loại xe được bán ở đây có thể coi là sự gộp chung của cả xe máy điện và xe đạp điện (do có bàn đạp nhưng vẻ ngoài gần giống với xe máy) với tốc độ tối đa thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào kiểu xe.
Điều này dẫn đến việc một số người lái xe điện cả trên làn đường dành cho xe đạp, giống như Trevisán. Những người khác thậm chí lái xe trên vỉa hè và đi ngược chiều trên làn đường dành cho xe buýt, gây nguy hiểm cho sự an toàn của chính họ và người đi bộ.
"Vì những chiếc xe này còn mới nên chúng bắt đầu được bán với thông tin không rõ ràng hoặc không có thông tin gì cả", Andrés Lajous Loaeza, quan chức phụ trách giao thông của Thành phố Mexico, cho biết trong một cuộc họp báo vào tháng 5.
Tại Thành phố Mexico, những chiếc xe chạy trên 25 km/giờ được coi là có động cơ và do đó "cần phải có biển số xe và… mũ bảo hiểm phù hợp với đặc điểm của xe".
Hầu hết xe máy điện ở Thành phố Mexico đều chưa có biển số, mặc dù một số mẫu xe có thể đạt tốc độ tối đa 49 km/giờ.
Lajous Loaeza cho biết nhóm của ông đã gặp gỡ các nhà sản xuất xe máy điện để giải thích về các quy định giao thông hiện hành và nói thêm rằng hầu hết đều đã truyền đạt thông điệp này tới khách hàng của họ.
Nhưng hướng dẫn từ người bán — nhiều trong số họ là nhà sản xuất Trung Quốc như Evobike — vẫn không nhất quán. Nhiều nhà phân phối rao bán xe điện lập lờ chúng là xe đạp điện.
Bối rối và hỗn loạn
Có những lợi ích khi sử dụng xe điện để di chuyển quãng đường ngắn trong một thành phố đông dân và rộng lớn như thủ đô Mexico. Nhiều người trong số 22,5 triệu cư dân của thành phố này lựa chọn giữa việc lái xe với tiền xăng ngày càng đắt đỏ hoặc sử dụng phương tiện giao thông công cộng quá tải.
Trong số những người chọn phương án sau, gần 20% cảm thấy căng thẳng trong quá trình đi làm, theo một nghiên cứu năm 2023 của Đại học Tự chủ Quốc gia Mexico.
Xe hai bánh đã trở thành một lựa chọn thay thế được ưa chuộng nhờ kích thước nhỏ gọn và giá cả phải chăng.
Viện Chính sách Giao thông và Phát triển, một tổ chức phi chính phủ thúc đẩy giao thông bền vững và công bằng, phân loại xe tay ga, xe đạp, ván trượt, xe đạp chở hàng và xe xích lô là "phương tiện di chuyển siêu nhỏ" — nhưng không bao gồm xe máy điện và ô tô, vì chúng có động cơ đốt trong hoặc có thể đạt tốc độ vượt quá 45 km/giờ.
Luna Flores, đại diện tiếp thị của Evobike México, một nhà phân phối xe máy điện phổ biến tại nước này, chia sẻ rằng họ từng nghĩ không có phương tiện nào có động cơ được phép đi vào làn đường dành cho xe đạp.
Nhưng sau đó do phía chức trách cũng chưa có sự phân định rõ ràng nên Evobike cung cấp cho khách hàng một hướng dẫn sử dụng khuyến khích họ sử dụng làn đường dành cho cả xe đạp và xe máy, nhưng tốc độ không vượt quá 35 km một giờ.
"Mọi người nghĩ rằng bằng cách sử dụng xe điện, họ có thể đi trên làn đường nhanh và lái xe như thể đó là một chiếc xe máy thông thường", Brandon Flores, giám đốc chi nhánh tại E-Hermas, một nhà phân phối xe điện tại Thành phố Mexico, nói với Rest of World.
Samsung lần đầu tiết lộ cách làm ra điện thoại Galaxy: Kỳ công, tỉ mỉ, tốn chất xám chẳng kém iPhonePaco de Anda, một chuyên gia về an toàn giao thông tại Thành phố Mexico, chia sẻ rằng xe điện "có thể được coi là bền vững và lành mạnh", nhưng "bàn đạp trên những chiếc xe đạp này thường chỉ để trưng bày vì một số mẫu xe có phạm vi di chuyển rất tốt và mọi người chỉ đơn giản là chọn không đạp xe".
Giữa bối cảnh hỗn loạn này, cơn sốt về xe điện vẫn gia tăng. Cristian Kim, một người ảnh hưởng tại Thành phố Mexico, gần đây đã thông báo với 5,2 triệu người đăng ký của mình rằng anh sẽ bắt đầu bán xe của Evobikes.
Về phần mình, Trevisán cho biết chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi xe điện được quản lý đúng cách. Cho đến lúc đó, ông hy vọng có thể tiếp tục sử dụng chiếc xe của mình.
Ông thường đi xe cùng với người bạn đời Rosario Chamorro, 61 tuổi và thường cố gắng thuyết phục bà đội mũ bảo hiểm.
"Mũ bảo hiểm là để đảm bảo an toàn," Trevisán nói. "Ở độ tuổi của chúng tôi, bị ngã là chuyện lớn".