Theo dự kiến ngày 29/9, Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Giang sẽ đưa bị can Lý Nguyễn Chung (SN 1988, quê quán tại huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn) - hung thủ thực sự đã giết chị Nguyễn Thị Hoan (trú tại thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) ra xét xử về tội Giết người và Cướp tài sản.
Liên quan phiên tòa này, trao đổi với chúng tôi, Luật sư Trương Quốc Hòe, Trưởng Văn phòng Luật sư Interla (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng, do thời điểm Lý Nguyễn Chung thực hiện hành vi phạm tội khi mới 14 tuổi 8 tháng nên sẽ được coi là người chưa thành niên.
"Theo thông tin đã được báo chí đăng tải thì đối tượng Lý Nguyễn Chung đã ra đầu thú và bị khởi tố về hành vi giết người, cướp tài sản. Như vậy, Lý Nguyễn Chung bị xử lý về hai tội trên. Với hai tội trên thì hình phạt có thể là chung thân hoặc tử hình nếu người phạm tội đã thành niên
Tuy nhiên, thời điểm phạm tội, Lý Nguyễn Chung mới chỉ có 14 tuổi 8 tháng, tức là dưới 16 tuổi. Do đó, đối tượng này phạm tội khi chưa đủ tuổi thành niên. Vì vậy, theo Điều 74 của Bộ luật hình sự quy định: Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù" - luật sư Hòe cho hay.
Luật sư Trương Quốc Hòe
Điều 48 của Bộ luật hình sự quy định các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, trong đó không có quy định hành vi lẩn trốn, không ra đầu thú suốt một thời gian dài là tình tiết tăng nặng.
"Hành vi lẩn trốn của Chung không được coi là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật. Nếu bị can, bị cáo tự thú thì sẽ là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm o, khoản 1, Điều 46 Bộ luật hình sự.
Tuy vậy, như những thông tin đã được báo chí đề cập và theo lời kể của vợ ông Chấn, trước khi Chung ra đầu thú, bà Chiến là người tìm ra đối tượng này và cơ quan điều tra cũng đã vận động qua người thân, các biện pháp thì Chung mới đầu thú.
Do vậy, ở đây, tòa án sẽ phải xem xét xem những tình tiết này có được coi là giảm nhẹ trách nhiệm cho Chung hay không?
Nhưng như tôi đã nói ở trên, nếu áp dụng Điều 74 Bộ luật hình sự thì dù Chung có phạm mấy tội, có nhiều tình tiết tăng nặng đến đâu, mức án có áp dụng hình phạt tử hình thì hình phạt bị giới hạn theo Điều 74 Bộ luật hình sự cũng không quá 12 năm tù" - luật sư Hòe nói.
Đồng thời, Luật sư Hòe cũng nhấn mạnh, hành vi phạm tội của Chung không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc ông Nguyễn Thanh Chấn bị tù oan.
"Đây là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau. Nguyên nhân Chung gây án hoặc bỏ trốn không phải là nguyên nhân dẫn đến hậu quả ông Chấn bị tù oan. Mà việc ông Chấn bị xử oan là do cán một số cán bộ điều tra có sai phạm. Trách nhiệm của cơ quan điều tra là phải truy tìm, điều tra, xác định chứng cứ và truy tìm tội phạm nhưng ở đây họ đã làm sai, do vậy, những người này phải bồi thường và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Thêm vào đó, hành vi lẩn trốn, che dấu hành vi phạm tội của Chung là phản ứng của kẻ phạm tội trước việc mình gây ra. Hành vi này không bị coi là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Hành vi giết người, cướp tài sản và lẩn trốn của Chung cũng không phải là nguyên nhân tất yếu dẫn đến sai phạm của một số người tiến hành tố tụng, cũng không phải là nguyên nhân tất yếu dẫn đến oan sai của ông Chấn.
Do đó, Lý Nguyễn Chung không liên quan đến việc ông Chấn bị tù oan 10 năm" - luật sư Hòe phân tích.
Trước đó, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thanh Chấn cũng khẳng định, việc ông bị tù oan không liên quan đến Lý Nguyễn Chung mà do cơ quan điều tra đã làm sai.
Theo kết luận, tối 15/8/2003, Chung đến nhà chị Nguyễn Thị Hoan (31 tuổi, ở thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, Bắc Giang) chị mua dầu gội đầu.
Trong khi chờ chủ nhà lấy đồ, Chung phát hiện trong tủ kính có hộp đựng tiền nên nảy sinh sát hại chị để lấy tiền. Khi chị Hoan đưa dầu gội đầu cho Chung, đối tượng liền rút dao thủ sẵn trong người đâm một nhát vào bụng nạn nhân.
Bị tấn công, chị Hoan chạy vào nhà, Chung đuổi theo, giữ cổ, và đâm liên tiếp nhiều nhát vào ngực, mặt nạn nhân. Do dao gẫy, Chung tiếp tục đập đầu nạn nhân xuống nền nhà, dùng gối đè lên mặt nạn nhân đến khi tắt thở. Sau khi lấy tài sản của nạn nhân, Chung bỏ trốn…
Trước khi Chung bị bắt giữ, ông Nguyễn Thanh Chấn, người trú cùng thôn với nạn nhân bị bắt giữ và kết tội Giết người với mức án chung thân. Trong hai phiên toà xét xử, ông Chấn một mực kêu oan. Sau 10 năm ngồi tù, ông Chấn được minh oan.
Ngày 25/1/2014, cơ quan CSĐT, Bộ Công an, đã ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Nguyễn Thanh Chấn về tội “giết người”.
Quá trình điều tra, ông Nguyễn Thanh Chấn khai bị điều tra viên cơ quan CSĐT, CA tỉnh Bắc Giang, ép cung, dùng nhục hình nên đã khai nhận hành vi giết chị Hoan.
Ngày 9/5/2014, cơ quan điều tra, Viện KSND Tối cao đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với ông Đặng Thế Vinh (nguyên trưởng phòng 10, Viện KSND tỉnh Bắc Giang) và ông Trần Nhật Luật (Thượng tá, nguyên Phó Trưởng Công an huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) để điều tra về hành vi “làm sai lệch hồ sơ vụ án” theo điều 300 BLHS. Hai bị can này bị khởi tố do liên quan đến việc điều tra, kiểm sát điều tra trong vụ án, gây oan sai khiến ông Chấn phải ngồi tù oan 10 năm.
