Một ngày của ông Đặng Văn Lợi (56 tuổi, phường Hòa Khánh Nam, Liên Chiểu, TP Đà Nẵng) bắt đầu từ 5h sáng. Tranh thủ trời mát, người đàn ông gầy nhom, quần bạc màu rộng thùng thình, lại đi khắp các ngõ ngách của quận nhặt rác rồi về lại khu vực đường ray không có gác chắn ngay phía sau nhà để gác tàu.
Ông Lợi với dáng người nhỏ thó đứng gác đường tàu. Ảnh:Nguyễn Đông
Tại đây, ông Lợi mắc võng tạm trong ngõ nhà dân cánh đường tàu 7m, vừa làm chỗ nghỉ ngơi đọc sách, vừa để tiện việc nhắc nhở người dân không qua lại đoạn đường tàu khi có tàu chạy qua. Những ngày mưa gió ông lại che tạm tấm ni-lông đứng gác. Có hôm người ông ướt sũng, run cầm cập vì lạnh, nhiều người khuyên vào nhà nghỉ nhưng ông nhất quyết: "Chừng nào còn tàu qua đây tui còn làm. Mình vì lạnh, vì sợ ốm mà không gác tàu, nhỡ có chuyện gì thì ân hận lắm".
Điểm giáp giữa tổ 18 và 19 Chơn Tâm từ lâu đã trở thành nỗi ám ảnh về những vụ tai nạn thương tâm. Khu vực này đông dân cư, các dãy phòng trọ sinh viên. Do đường tàu hình vòng cung nên khi có tàu chạy qua nhiều người bị khuất tầm nhìn.
Theo một người dân sống, cung đường tàu này đã có ít nhất 15 vụ tai nạn. Gần đây nhất, người cha từ Quảng Nam ra thăm con đang trọ học ở đường Nguyễn Khuyến trong lúc đi mua bếp gas cho con gái, vừa bước xuống đường ray thì đoàn tàu ập tới, kéo lê 30 mét khiến ông tử vong tại chỗ.
Tuyến đường tàu sát khu dân cư. Ảnh:Nguyễn Đông
Từ khi gác tàu không lương, ông Lợi không nhớ mình đã cứu sống bao nhiêu người. Chỉ có những người dân sống quanh đường tàu này là nhớ như in "chiến tích" của ông. Anh Nguyễn Văn Phi, một người hàng xóm của ông Lợi, kể: "Có hôm tui chứng kiến một nhóm 4 cô cậu sinh viên đi học về đang cười nói vui vẻ thì đoàn tàu lao tới kéo còi inh ỏi. Nhanh như cắt ông ấy từ bên này đường ray phóng qua đẩy ngược nhóm sinh viên lại, nhờ thế mà mọi người được an toàn".
Sinh ra trong một gia đình ông anh em ở Quảng Nam, năm lên 7 ông Lợi lần lượt mồ côi cha mẹ do bạo bệnh. Năm 1979, ông tham gia vào quân đội, làm bác sĩ quân y tại sư đoàn 342 (Quân khu 5), chiến đấu tại chiến trường Campuchia. Một năm sau ông bị thương và rời quân ngũ, giấy tờ tùy thân bị mất sau một vụ hỏa hoạn nên ông không làm được chế độ. Rồi ông cùng chị gái lặn lội ra Đà Nẵng mưu sinh.
Ông Lợi quyết định sống độc thân mà theo cách giải thích của ông "do nhà nghèo quá nên không muốn lấy vợ, sợ vợ con rồi sẽ khổ theo mình". Rồi người chị gái cưu mang ông cũng sớm qua đời, ông sống một mình, mưu sinh bằng nghề nhặt ve chai kiếm tiền lo bữa cơm, bữa cháo qua ngày và gác tàu.
Công việc nhặt rác mỗi ngày 2-3 giờ chỉ đủ giúp ông Lợi có bữa cơm, bữa cháo qua ngày. Ảnh:Nguyễn Đông
Nhiều người vẫn chê ông Lợi "ăn cơm nhà vá tù và hàng tổng". Nhiều khi ông Lợi mua gói mì vừa chế nước sôi thì ông nghe tiếng tàu từ xa vội chạy ra cảnh báo, chờ tàu qua rồi ông trở về lót dạ với bát mì nở bung thành tô, ông lặng lẽ ngồi ăn, cười hiền. Có người thương cho đồng bánh, cân gạo, ông Lợi lấy đó làm vui.