Trong những ngày vừa qua, những thông tin liên quan đến Flappy Bird cũng như tác giả của trò chơi (game) này đều thu hút được sự quan tâm lớn của dư luận. Xoay quanh lời tuyên bố gỡ game Flappy Bird ra khỏi các kho ứng dụng của anh Nguyễn Hà Đông – tác giả của trò chơi Flappy Bird, trong dư luận đã xuất hiện những đồn đoán về lý do của quyết định đầy bất ngờ này. Để có góc nhìn đa chiều hơn về vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Luật sư Ngô Ngọc Trai - Trưởng Văn phòng luật sư Ngô Ngọc Trai và Cộng sự, Đoàn luật sư tỉnh Nam Định.
PV: Thưa Luật sư, trong những ngày vừa qua, những thông tin về Flappy Bird cũng như đối với "cha đẻ" của game này thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Ông có cảm nhận như thế nào khi hay tin Việt Nam có game tầm cỡ quốc tế như Flappy Bird?
LS Ngô Ngọc Trai: Là bạn đọc thường xuyên của báo mạng nên tôi cũng hay theo dõi nắm bắt các thông tin sự kiện được các báo phản ánh, tuy vậy cũng chỉ quan tâm có chọn lọc giới hạn chứ nhiều vấn đề quá mình xem không hết.
Về sự việc xung quanh trò chơi Flappy Bird thì cũng mới đây 2 ngày tôi mới biết và cũng chỉ xem lướt qua, nhưng trước những thông tin về tính hấp dẫn hàng đầu của trò chơi ở tầm cỡ quốc tế hay thông tin về lợi nhuận hàng tỷ đồng một ngày của tác giả trò chơi thì tôi hơi hồ nghi và với những kinh nghiệm mà mình có thì tôi thấy là cần xem xét kỹ sự việc này.
PV: Trước quyết định gỡ bỏ game của anh Nguyễn Hà Đông, đã xuất hiện không ít các ý kiến cho rằng: “tác giả gỡ game bởi sức ép từ truyền thông quá lớn, hoặc báo chí đã soi mói quá sâu vào vấn đề bản quyền và mức thuế mà anh Nguyễn Hà Đông sẽ phải có trách nhiệm với xã hội”. Tuy nhiên, cũng có những ý kiến cho rằng: Phát hiện và tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật là trách nhiệm của tất cả các công dân Việt Nam chứ không chỉ báo chí. Nếu phát hiện 1 hành vi trốn thuế, gây thiệt hại cho nhà nước, 1 hành vi vi phạm bản quyền..., bất cứ người dân nào cũng có quyền lên tiếng tố cáo với các cơ quan chức năng và báo chí. Vì vậy việc công chúng bàn luận về vấn đề bản quyền và đóng thuế của Hà Đông hoàn toàn không có gì sai cả. Dưới góc độ là một luật sư, ông có ý kiến như thế nào về vấn đề này?
LS Ngô Ngọc Trai: Tôi cho rằng báo chí là một kênh quan trọng để phản ánh và phanh phui những tiêu cực sai phạm đặc biệt là ở những mảng đời sống mà dân thường ít có điều kiện tiếp xúc biết được, chỉ thông qua những nghiệp vụ và năng lực của người làm báo mà người dân mới biết. Do vậy vai trò của báo chí trong việc đấu tranh với sai phạm tiêu cực là rất lớn.
Theo tôi, báo chí thay vì đơn thuần là công cụ truyền tải những thông điệp chính sách của chính quyền tới người dân thì cần xác định lại là công cụ của nhân dân giám sát chính quyền. Báo chí là một thiết chế giám sát quan trọng của nhân dân đối với chính quyền. Nhà báo là lớp người ưu vừa có trình độ, có năng lực hoạt động lại có phương tiện, đó là thành phần cáng đáng thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội.
Xung quanh vụ việc trò chơi Flappy Bird tôi thấy những phản ánh của báo chí về tiền thuế thu nhập cá nhân, hay về bản quyền trò chơi là không có vấn đề gì cả, việc đó hoàn toàn bình thường.
PV: Nếu ở vào vị trí của anh Nguyễn Hà Đông - người sáng tạo game Flappy Bird, ông có gỡ game không khi có sức ép từ vấn đề vi phạm bản quyền cũng như việc bị truy thu thuế (nếu phải bị truy thu)?
LS Ngô Ngọc Trai: Vấn đề bản quyền và nộp thuế là đương nhiên, đó là việc cần làm chứ không phải áp lực gì ở đây cả. Khi anh Nguyễn Hà Đông sáng tạo ra trò chơi như vậy thì anh phải quan tâm tới việc bảo vệ sản phẩm sáng tạo của mình cũng như nộp thuế là một cách thức để luật pháp bảo vệ anh Đông và quyền sở hữu của anh đối với trò chơi.
Nếu đơn thuần vì nộp thuế và không biết cách bảo vệ bản quyền thì anh Đông không nên gỡ bỏ trò chơi. Tôi cũng thấy có thông tin phản ánh rằng anh Đông đã sao chép từ một trò chơi khác, lo bị kiện xâm phạm bản quyền nên anh mới gỡ bỏ trò chơi này.
PV: Giả sử, những đồn đoán về lý do anh Nguyễn Hà Đông gỡ game là do vấn đề vầ bản quyền và liên quan đến vấn đề thuế, theo ông, "cha đẻ" của Flappy Bird cần phải làm gì để Flappy Bird có cơ hội tồn tại?
LS Ngô Ngọc Trai: Anh Đông nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ thông tin hay trò chơi điện tử và các luật sư về sở hữu trí tuệ, trao đổi kỹ để xem trò chơi của anh có sao chép từ trò chơi khác hay không, sao chép ở mức độ nào. Nếu thấy không ổn thì việc gỡ bỏ đi là đúng, còn nếu duy trì vì mức thu nhập hấp dẫn thì anh cần chấp nhận rủi rõ là có khả năng bị kiện bồi thường vì xâm phạm bản quyền trò chơi khác.
PV: Qua sự việc về Flappy Bird, ông có lời khuyên như thế nào đối với những người làm công việc sáng tạo liên quan đến vấn đề bản quyền để tránh những trường hợp đáng tiếc về sau nếu quả thực tác giả của Flappy Bird gỡ game do sợ bị các công ty quốc tế kiện do vi phạm bản quyền?
LS Ngô Ngọc Trai: Nếu các bạn sáng tạo để chơi ở mức độ nhỏ địa phương thì tôi cho là không sao, nhưng khi đã muốn làm lớn thì phải xem xét tính toán thận trọng nhiều phương diện và đừng để vi phạm, làm lớn thì phải hợp pháp không hợp pháp thì ngay khi chưa lớn đã bị xử lý rồi. Nếu một mình bạn làm không xuể thì kết hợp với nhiều người, chuyên gia trên nhiều lĩnh vực. Người có năng lực như anh Đông thiếu gì người quan tâm mời mọc, điều quan trọng là anh Đông cần xác định đúng đắn mục tiêu của mình, làm việc lương thiện và rèn rũa bản thân dám đối mặt với mọi thách thức.
Xin trân trọng cảm ơn Luật sư đã chia sẻ!
