Tại buổi họp báo thường kỳ Bộ Tư pháp chiều 30/7, trước câu hỏi của nhiều phóng viên về cơ sở pháp lý trong việc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội thu hồi 384 " sổ hồng " của người dân đang sinh sống tại các dự án nhà ở có sai phạm của Tập đoàn Mường Thanh, ông Lê Đại Hải - Phó vụ trưởng Pháp luật dân sự kinh tế, Bộ Tư pháp cho rằng, việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ, sổ hồng) thuộc trách nhiệm của UBND TP Hà Nội và Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Ông Hải cho biết: "Bộ Tư pháp không phải cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực này nhưng về pháp lý chúng tôi thấy rằng, Điều 106 Luật Đất đai 2013 đã nêu rõ việc thu hồi phải có căn cứ pháp lý.
Điều 106 luật này quy định, giấy chứng nhận cấp không đúng thẩm quyền, sai đối tượng sử dụng đất, diện tích đất, điều kiện được cấp, mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất theo quy định thì bị thu hồi".
Về thẩm quyền thu hồi, Phó vụ trưởng Pháp luật dân sự kinh tế cho biết, theo quy định, đơn vị nào có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận thì cũng có thẩm quyền thu hồi lại giấy chứng nhận đó. Tuy nhiên, việc thu hồi phải đáp ứng được các quy định của pháp luật.
Về trường hợp cụ thể của dự án Mường Thanh, ông Hải cho rằng cần có sự tách bạch giữa quyền sở hữu của người mua nhà và trách nhiệm pháp lý của người có hành vi vi phạm.
"Trong trường hợp chủ đầu tư dự án có sai phạm thì sai phạm thuộc về chủ đầu tư chứ không phải người mua nhà", ông Hải nêu giả thiết và cho biết thêm:
“Theo quy định của Bộ luật Dân sự, trường hợp người mua nhà đất của chủ dự án có quyết định cho phép thực hiện dự án, bán nhà cho người dân, thì sau khi quyết định đó có vấn đề, bị sửa đổi, bổ sung cũng không ảnh hưởng gì tới quyền của người mua nhà đất đã được cấp giấy”.
Về việc xử lý 384 "sổ hồng" đã bị Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội thu hồi, ông Hải cho rằng, khi thu hồi "sổ hồng", cơ quan quản lý phải có quyết định hành chính.
"Nếu việc ban hành quyết định hành chính không đúng thì người dân có quyền khiếu nại, khiếu kiện. Và nếu không đúng thì phải trả lại sổ hồng cho người dân thôi, thậm chí phải bồi thường thiệt hại", ông Hải nói.
Liên quan đến quyết định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở đối với các căn hộ nằm trong phần sai phạm tại 3 dự án chung cư (dự án Bemes, dự án CT5A,B và dự án khu nhà ở Xa La) do Doanh nghiệp Tư nhân Xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên và Công ty Cổ phần sản xuất - xuất nhập khẩu Bemes đầu tư và hợp tác đầu tư, chiều 18/7, Sở Tài nguyên - Môi trường Hà Nội đã có thông báo tạm dừng việc cấp "sổ đỏ" với các dự án có vi phạm để thanh, kiểm tra từng trường hợp cụ thể.
Sáng 19/7, ông Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường đã ký văn bản gửi Chủ tịch UBND TP.Hà Nội đề nghị dừng thu hồi "sổ hồng" đã cấp trong dự án phát triển nhà ở.
Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cho rằng, việc thu hồi giấy chứng nhận trong trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phát hiện sổ đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai, phải kiểm tra và thông báo lại cho người sử dụng đất biết rõ lý do và quyết định thu hồi sổ đã cấp.