Chiều 4/12, UBND tỉnh Bắc Kạn đã tổ chức cuộc họp Ban chỉ đạo Người có công của tỉnh, bàn giải pháp khẩn trương xác minh, làm rõ vụ 13 mộ liệt sĩ không có hài cốt ở tỉnh này.
Theo báo cáo bước đầu của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Bắc Kạn, sau khi 13 thanh niên xung phong hy sinh trong sự cố vỡ đập hồ Tân Minh, xã Thanh Vận (huyện Chợ Mới) vào ngày 9/8/1968, đã được đồng đội, nhân dân tổ chức lễ truy điệu.
Sau truy điệu, có một người được thân nhân đưa về an táng, còn 12 người được an táng tại khu đồi Nà Coóc, xã Thanh Vận. Do hiện tại không có bất cứ hồ sơ, tài liệu nào được lưu giữ nên Sở đã thu thập thông tin từ một số nhân chứng.
Bước đầu xác định, các mộ liệt sĩ trên được quy tập lần một vào thời gian trước năm 1980, đưa về nghĩa trang liệt sĩ Phủ Thông, huyện Bạch Thông. Đến năm 1989, tỉnh Bắc Thái tiến hành nâng cấp nghĩa trang liệt sĩ Phủ Thông ở vị trí mới (nay là nghĩa trang tỉnh Bắc Kạn).
Toàn bộ các mộ trong nghĩa trang cũ, trong đó có 13 mộ của thanh niên xung phong nói trên được di dời sang nghĩa trang mới.
Trên sơ đồ nghĩa trang mới lập từ năm 1989 có thể hiện 13 mộ của các thanh niên xung phong nói trên. Hiện vẫn chưa rõ vì sao 13 mộ ở nghĩa trang liệt sĩ tỉnh lại không có hài cốt mà chỉ có túi nilon trong có chứa đất, đá.
Phát biểu ý kiến tại cuộc họp, ông Phạm Duy Hưng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn, cho biết, hiện nay tỉnh vẫn chưa thể đánh giá được tại sao trong các ngôi mộ lại không có hài cốt.
Do hồ sơ quy tập bị thất lạc nên Sở Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ tìm lại nhân chứng trong các đợt quy tập trước đây và xác minh thông tin để lập lại hồ sơ hài cốt liệt sĩ.
Tuy nhiên, ông Phạm Duy Hưng cho rằng, không loại trừ khả năng 13 bộ hài cốt sau 20-30 năm, qua 2 lần di chuyển có thể không còn nữa.
"Sáng nay, sau khi đi trực tiếp xuống gặp gỡ một số nhân chứng, tôi có trao đổi thêm một số bác sĩ và được thông tin là những người mà tuổi còn trẻ mất, xương chưa được hoàn thiện nên sau khoảng 20 năm nằm dưới đất có thể không còn.
Trong khi đó, cũng có khả năng qua những lần quy tập, khi thấy xương cốt không còn, người đi quy tập đã theo phong tục hay quan niệm tâm linh gì đó mà lấy đất, đá ngay khu vực đó để thay xương cốt đưa về.
Tuy nhiên, việc có thể như vậy không thì không thể nói cho chính xác mà phải xem xét thật kỹ để xác định được", ông Hưng nói.
Để sớm tìm ra nguyên nhân, giải quyết dứt điểm vụ việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn yêu cầu Sở LĐ,TB&XH tham mưu thành lập ngay tổ công tác của tỉnh.
Tổ công tác khẩn trương thực hiện tìm kiếm toàn bộ nhân chứng còn sống đã tham gia nhiệm vụ cứu nạn, truy điệu, an táng cho tới quy tập một lần một và lần hai.
Đồng thời, tiến hành tìm, tra cứu hồ sơ tư liệu liên quan ở tỉnh Bắc Kạn và cả tỉnh Thái Nguyên; trường hợp cần thiết, tiến hành khai quật lại khu an táng lần đầu và cả kiểm tra lại các vị trí đã di dời sau quy tập lần hai.
"Cần khẩn trương trả lời cho dư luận, đặc biệt là thân nhân của các liệt sĩ này. Ngồi đây, làm công tác này, không bao giờ muốn chuyện này xảy ra nên phải có câu trả lời xác đáng, rõ ràng", ông Hưng nhấn mạnh.
Trước đó, trong sáng 4/12, lãnh đạo tỉnh Bắc Kạn đã trực tiếp xuống xã Thanh Vận gặp gỡ một số nhân chứng trực tiếp tham gia vào sự kiện xây dựng, cứu nạn khi vỡ đập hồ Tân Minh.
Lãnh đạo Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bắc Kạn cho biết, ngày mai Sở sẽ có báo cáo gửi lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH. Theo lãnh đạo Sở, do sự việc xảy ra quá lâu nên cần phải có thời gian để xác minh thông tin.
Ngày 2/12, VTV đưa tin, ngày 9/8/1968, chân đập ở hồ Tân Minh (xã Thanh Vận - Chợ Mới, Bắc Kạn) bất ngờ bị vỡ khiến 13 thanh niên xung phong đang làm nhiệm vụ hy sinh.
Sau ba lần quy tập, hài cốt của 13 chiến sĩ thanh niên xung phong đã được đưa về Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Bắc Kạn, thế nhưng tất cả đều không xác định được danh tính.
Theo đề nghị của thân nhân các liệt sĩ, Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bắc Kạn đã tiến hành khai quật phần mộ của 13 thanh niên xung phong để giám định ADN. Người thân của các liệt sĩ cũng được mời đến lấy mẫu để so sánh.
Thế nhưng khi khai quật các phần mộ, mọi người bàng hoàng nhận thấy bên dưới 13 ngôi mộ không hề có hài cốt mà chỉ có những chiếc túi nylon đựng đất đá bên trong.
Ngay cả đến tiểu sành, một vật dụng tùy táng phải có khi quy tập hài cốt liệt sĩ, ở dưới những ngôi mộ này cũng không có.