Viettel Post đứng thứ 3 về chuyển phát nhưng thu tiền chính từ sim thẻ, vé máy bay,.. : Doanh thu nghìn tỷ nhưng biên lợi nhuận bèo bọt chưa tới 1%

Bán sim thẻ, vé máy bay,... doanh thu cao nhưng biên lợi nhuận bèo bọt

Sau khi tiếp nhận thêm gần 300.000 điểm bán từ Viettel Telecom vào đầu năm 2020, doanh thu bán hàng của Tổng CTCP Bưu chính Viettel (Viettel Post - MCK: VTP) bao gồm doanh thu sim thẻ, vé máy bay, dịch vụ viễn thông, dịch vụ vận hành quản lý cửa hàng,... đóng góp phần lớn vào tổng doanh thu của Viettel Post.

Tuy nhiên, từ năm 2021 đến nay, quy mô mảng này có xu hướng giám dần, từ mức đóng góp hơn 66% vào doanh thu hợp nhất trong năm 2021, xuống chỉ còn hơn 90% trong 9 tháng đầu năm 2023.

Ở chiều ngược lại, doanh thu từ cung cấp dịch vụ, bao gồm doanh thu từ 2 hoạt động kinh doanh cốt lõi là chuyển phát và dịch vụ logistic đã đóng góp nhiều hơn vào hoạt động kinh doanh của Viettel Post.

Tỷ trọng doanh thu mảng dịch vụ trong tổng doanh thu hợp nhất của Tổng công ty đạt gần 50% trong 9 tháng đầu năm 2023 so với mức gần 33,6% trong năm 2021.

Về số tuyệt đối, doanh thu hợp nhất của Viettel Post dao động quanh mức 21.500 tỷ đồng trong giai đoạn 2021-2022. Tới 9 tháng 2023, doanh thu hợp nhất đạt 14.483 tỷ đồng, giảm 11,6% so với cùng kỳ do TCT chủ động thu hẹp mảng bán hàng thương mại có biên lợi nhuận thấp để tập trung vào mảng kinh doanh cốt lõi là chuyển phát và logistics.

Trên thực tế, doanh thu mảng bán hàng bắt đầu thu hẹp từ năm 2022 khi giảm 11,6% so với năm trước. Tính đến 9 tháng đầu năm 2023, doanh thu mảng này tiếp tục sụt giảm 24,3% so với cùng kỳ và đạt hơn 7.300 tỷ đồng.

Ngược lại, doanh thu hợp nhất từ dịch vụ tăng trưởng tới 25,3% trong năm 2022 và tăng nhẹ 6,9% trong 9 tháng đầu năm 2023. Từ quy mô chỉ bằng một nửa doanh thu mảng bán hàng trong năm 2021, doanh thu dịch vụ hợp nhất tính đến hết quý 3/2023 của VTP đã đạt 7.138 tỷ đồng, tiệm cận doanh thu mảng bán hàng.

Về kết quả kinh doanh công ty mẹ, xu hướng chuyển dịch từ mảng bán hàng sang mảng dịch vụ cũng khá rõ ràng khi doanh thu tuyệt đối mảng bán hàng liên tục sụt giảm từ năm 2021 tới nay. Đến hết quý 3 năm 2023, doanh thu mảng này đạt 6.239 tỷ đồng, giảm 21,3% so với cùng kỳ.

Mặc dù chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu những năm qua nhưng mảng bán hàng chỉ mang lại biên lợi nhuận gộp rất mỏng, theo VTP, chỉ dao động trong khoảng 0,3%-0,5% từ năm 2021 đến nay. Trong khi đó, mảng dịch vụ có biên lợi nhuận gộp vượt trội hơn, từ 6% - 8,5%, biến động tỷ lệ nghịch với chiều tăng của giá xăng dầu. 

Định vị thành doanh nghiệp logistic có nền tảng công nghệ cao

Ngoài dịch vụ chuyển phát thông thường, Viettel Post đang định vị trở thành doanh nghiệp logistic có nền tảng công nghệ cao. 

Viettel Post xác định dịch vụ chuyển phát và logistics tiếp tục là xương sống của Công ty trong các năm tới. Hoạt động nghiên cứu phát triển tại Viettel Post do đó sẽ xoay quanh mục đích ứng dụng công nghệ vào vận hành nhằm cải tiến thời gian toàn trình bưu phẩm, tự động hoá trong mảng kho vận logistics.

Tại trung tâm chia chọn, hệ thống băng chuyền chia chọn tự động có công suất 42.000 bưu phẩm/giờ. Theo Viettel Post, đến thời điểm hiện tại, đây là hệ thống duy nhất tại Việt Nam tích hợp được chia tự động hàng nặng đến 50kg và hàng nhỏ trên cùng 1 kịch bản chia do VTP làm chủ sáng kiến và công nghệ. 

Năm 2022, thời gian toàn trình bưu phẩm của VTP rút ngắn chỉ còn 49,5h.

Trước đó, đầu năm 2021, VTP khai trương trung tâm Logistics tự động miền Nam giúp tiết kiệm 91% nhân lực. Trung tâm này được ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại trong vận hành và giám sát với 2 trung tâm chính là trung tâm chia chọn và trung tâm hoàn tất đơn hàng.

Mới đây, Viettel Post đã khai trương Tổ hợp công nghệ chia chọn thông minh đầu tiên của Việt Nam tại Quang Minh (Mê Linh, Hà Nội), được giới thiệu là có mức tự động hóa cao nhất Việt Nam. Tại đây sử dụng 200 robot tự hành chia chọn hàng hoá (robot AGV), hệ thống chia hàng lớn (Wheel Sorter Matrix) và hệ thống chia chọn dạng băng tải (Cross-belt Sorter). Viettel Post là công ty logistic đầu tiên tại Việt Nam triển khai công nghệ robot AGV, nhờ đó nâng mức độ tự động hóa trong khâu chia chọn hàng của Viettle Post lên 99%.

Với hơn 40 cổng xuất/nhập hàng, gần 1.200 cổng chia, tổ hợp có công suất xử lý lên đến 1,4 triệu bưu phẩm/ngày, tăng 40% so với trước đây, giúp nâng mức chịu tải toàn hệ thống Viettel Post lên 4 triệu bưu phẩm/ngày, tương đương đáp ứng 50% dung lượng thương mại điện tử tại Việt Nam. Tỉ lệ sai sót của tổ hợp gần như bằng 0, rút ngắn thời gian chuyển phát toàn trình từ 8-10 giờ, tăng 3,5 lần sản lượng. Nhờ tự động hoá, tổ hợp cũng giúp giảm 60% số lượng nhân sự.

Đầu năm 2024, Viettel Post đã thực hiện lễ ra quân và đồng thời công bố chiến lược chuyển mình thành một công ty logistics theo hướng chuyên nghiệp, xanh và hiệu quả, không còn đơn thuần là một doanh nghiệp chuyển phát. 

Theo tuyên bố, Viettel Post muốn làm tốt các lĩnh vực then chốt như công viên logistics, cửa khẩu thông minh, hạ tầng logistics xuyên biên giới, hệ thống liên vận giúp kết nối đồng bộ các trung tâm, khu công nghiệp, vùng nuôi trồng,... với các hub giao thông đường bộ, biển, cửa khẩu,...