Hãng thông tấn AFP (Pháp) ngày 4/12 đưa tin, sau khi các binh lính Triều Tiên được cho là đã đến Nga và tham gia vào các cuộc giao tranh với lực lượng Ukraine, trên mạng xã hội đã xuất hiện các bài đăng chia sẻ một video nói rằng đó là cảnh một đội danh dự đang nhận thi thể của lính Mỹ đã tử trận trong cuộc xung đột tại Ukraine.
"Thi thể của những quân nhân Mỹ tử trận trong khi làm nhiệm vụ ở Trung Đông và Ukraine đang được đưa trở về nước Mỹ", chú thích bằng tiếng Trung giản thể của video được đăng trên mạng xã hội X vào ngày 10/11 viết.
Bài đăng còn nói thêm: "Mỹ có tham chiến không? Tại sao lại có hài cốt của quân nhân Mỹ?"
Video cho thấy một cỗ quan tài phủ cờ Mỹ được đội danh dự khiêng xuống từ máy bay và đưa vào xe tang.
Dòng văn bản bên trong video có nội dung "Quân nhân Mỹ tử trận ở Ukraine được đưa về Mỹ". Video như vậy đã được chia sẻ hàng trăm lần trong các bài đăng khác nhau trên nền tảng X, bằng cả tiếng Ả Rập và tiếng Anh.
Ảnh chụp màn hình bài đăng trên mạng xã hội X.
Theo AFP, Ukraine đã nhận được hàng chục tỷ đô la viện trợ quân sự và nhân đạo trực tiếp kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022, nhưng các đồng minh phương Tây của Kyiv, bao gồm Mỹ, đã không gửi quân đến chiến đấu ở Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã công khai mời gọi người nước ngoài tham gia "quân đoàn quốc tế" để chiến đấu chống lại người Nga.
Hãng thông tấn nhà nước Nga TASS đưa tin hồi tháng 3/2024 rằng, quân đội Nga cho biết họ đã tiêu diệt 5.962 lính đánh thuê nước ngoài ở Ukraine kể từ khi chiến sự bùng nổ.
Sự thật là gì?
Theo AFP, đoạn video được chia sẻ trên mạng thực tế ghi lại cảnh hồi hương hài cốt một quân nhân Mỹ đã tử nạn trong trại tù binh chiến tranh ở Philippines trong Thế chiến II.
Một chiếc xe cứu hỏa xuất hiện ở phía sau video được chia sẻ có mã hiệu "MS-140". AFP tìm kiếm từ khóa trên Google cho thấy mã hiệu này trùng khớp với mã hiệu trên một chiếc xe cứu hỏa thuộc Cục Cứu hỏa thành phố Ontario ở bang California, Mỹ.
Một người dùng chia sẻ cùng video này trên X tuyên bố rằng họ đã ghi lại hình ảnh từ chuyến bay của American Airlines, hạ cánh tại Sân bay Quốc tế Ontario vào ngày 9/11.
AFP tìm kiếm ngược hình ảnh và từ khóa sau đó đã dẫn đến các video và hình ảnh tương tự từ một tổ chức có tên là Honoring Our Fallen. Tổ chức này chuyên cung cấp hỗ trợ cho gia đình của các quân nhân và những người tham gia ứng phó trường hợp khẩn cấp bị tử nạn.
Laura Herzog - người sáng lập và giám đốc của Honoring Our Fallen - trả lời email của AFP rằng video được chia sẻ trực tuyến có hình ảnh các nhân viên của Honoring Our Fallen.
Bà Herzog nói video cho thấy cỗ quan tài chứa hài cốt của Binh nhì Không quân Mỹ Harry M. Seiff - "một anh hùng Thế chiến II đã được hồi hương vào ngày 9/11 đến Ontario và đã được an táng tại Nghĩa trang Quốc gia Los Angeles".
Bà Herzog sau đó cũng chuyển tiếp một video về cuộc hồi hương được đăng lên trang Facebook của Honoring Our Fallen vào ngày 24/11.
Dưới đây là ảnh chụp màn hình so sánh giữa video lan truyền cùng thông tin sai sự thật (bên trái) và video của Honoring Our Fallen (bên phải), với những điểm tương đồng được AFP khoanh vùng:
Ảnh chụp màn hình so sánh giữa video được chia sẻ sai sự thật (bên trái) và video của Honoring Our Fallen (bên phải).
Theo Cơ quan Tìm kiếm Tù binh chiến tranh/Người mất tích trong chiến tranh (DPAA) của Bộ Quốc phòng Mỹ, binh nhì Seiff đã bị bắt giữ tại Philippines và chết trong trại tù binh chiến tranh vào ngày 14/11/1942 ở tuổi 23.
AFP cho biết cũng từng bác bỏ những thông tin được lan truyền sai sự thật tương tự, như việc một bức ảnh được tuyên bố là quan tài của "những người lính Anh thiệt mạng trong cuộc chiến tại Ukraine".