Bước lùi của quân đội Ukraine trên mặt trận miền Đông
Trong khi Ukraine tăng cường đột kích vào khu vực Kursk của Nga thì quân đội nước này vẫn đang mất các vùng đất giá trị dọc tiền tuyến phía Đông - bước lùi mà các chỉ huy quân sự cho là một phần do các binh lính được đào tạo kém cũng như ưu thế rõ ràng của Nga về đạn dược và không lực.
"Một số người không muốn bắn. Họ thấy đối phương ở vị trí khai hỏa trong các chiến hào nhưng họ không bắn. Đó là lý do tại sao chúng tôi đang tổn thất các binh lính. Khi họ không sử dụng vũ khí, họ không còn hiệu quả", chỉ huy một tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn 47 cho hay.
Binh lính Ukraine thuộc Lữ đoàn 148 chuẩn bị khai hỏa lựu pháo M777 về phía Nga ở khu vực Donetsk. Ảnh: AP
Các chỉ huy nói rằng lính nghĩa vụ đã gây ra các tổn thất về lãnh thổ và khiến cho quân đội Nga có thể áp sát thành phố Pokrovsk, một trung tâm hậu cần quan trọng của Ukraine. Nếu Pokrovsk thất thủ, điều này sẽ đe dọa phòng tuyến Ukraine và khiến Nga tiến gần mục tiêu chiếm trọn Donetsk. Binh lính Nga hiện ở cách thành phố này chỉ 10km.
Thêm vào những khó khăn của Ukraine là lợi thế to lớn về nhân lực của Nga và việc nước này sẵn sàng chấp nhận những tổn thất nhất định để đạt được mục tiêu.
Những binh lính Ukraine nhập ngũ gần đây khác xa với những binh lính thiện chiến đã tham gia cuộc xung đột từ năm đầu tiên. Các tân binh của Ukraine thậm chí thiếu mức độ huấn luyện cơ bản, các chỉ huy và binh lính từ 4 lữ đoàn bảo vệ Pokrovsk cho hay.
Họ đã miêu tả việc lực lượng bộ binh mới gia nhập không thể nhắm vào các mục tiêu và không thể vẽ địa hình cơ bản. Một số lính nghĩa vụ còn thiếu niềm tin vào các kế hoạch chiến đấu của cấp trên và rời khỏi các vị trí đã được chuẩn bị.
Thất vọng trước chất lượng của lính nghĩa vụ mới được đưa tới tiền tuyến, các chỉ huy hiện đang tìm cách tiến hành các đợt huy động của riêng mình để sàng lọc và huấn luyện tốt hơn các tân binh.
"Vấn đề chính là bản năng sinh tồn của những người mới đến. Trước đó, họ có thể đứng giữ các vị trí đến cùng. Hiện nay, dù chỉ là một cuộc pháo kích nhỏ nhưng họ đã rút lui", một binh lính thuộc Lữ đoàn 110 cho hay. Dù vậy không phải tất cả đều quay đầu và rời bỏ chiến trường.
"Vẫn có những người có động lực chiến đấu nhưng con số này rất ít. Vị trí được giữ vững khi có những người có động lực và cam kết chiến đấu", binh lính trên nói.
Sau khi thực hiện luật huy động gây tranh cãi vào tháng 5/2024, Ukraine được cho là đang tuyển mộ hàng chục nghìn binh lính mỗi tháng. Nhu cầu cao nhất là bộ binh.
Tuy nhiên, có những trở ngại về mặt hậu cần để đào tạo, trang bị và trả lương cho nhiều người mới đến và các chỉ huy liên tục yêu cầu thêm binh lính mới. Để giảm bớt áp lực đó, các nhà lãnh đạo quân đội đã phải lấy các đơn vị từ các lữ đoàn ở một khu vực và chuyển họ đến các khu vực khác để ổn định các mắt xích yếu.
Trong một số trường hợp, các tân binh Ukraine sợ hãi đã bỏ chạy khỏi cuộc xung đột.
“Nỗi sợ hãi này tạo ra sự hoảng loạn và hỗn loạn”, chỉ huy tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn 47 cho biết. “Đây cũng là lý do khiến chúng tôi tổn thất”.
Việc mất làng Prohres vào tháng trước ở vùng Pokrovsk là ví dụ gần đây nhất về tình trạng tổn thất lãnh thổ do lính mới tuyển, các chỉ huy cho biết. Các đơn vị từ Lữ đoàn 31 đã rời đi trong tình trạng hỗn loạn, thiếu sự phối hợp, khiến Lữ đoàn 47 phải tham gia trận giao tranh và cố gắng ổn định phòng tuyến. Một kịch bản tương tự cũng đã diễn ra ở làng Ocheretyne vào tháng 5.
Chỉ huy một tiểu đoàn cho biết, hiện chưa có đủ sự chuẩn bị để đào tạo lính mới.
“Họ thậm chí còn không nhận được tiêu chuẩn đào tạo thấp nhất cần thiết cho các hoạt động (chiến đấu) của chúng tôi”.
Các tân binh không có đủ kinh nghiệm lắp ráp và bắn súng trường, người này cho hay. Theo ông, họ cũng chưa học được cách phối hợp các nhiệm vụ chiến đấu trong các nhóm nhỏ hoặc sử dụng các chiến thuật đơn giản.
"Từ quan điểm chỉ huy, tôi muốn ra lệnh cho các nhóm bộ binh nhỏ nhưng tôi không chắc liệu họ có khả năng thực hiện các mệnh lệnh này hay không bởi họ thiếu sự phối hợp và liên lạc".
Nga đang phản công hiệu quả ở mặt trận Kursk?
Cuộc đột kích của Ukraine vào Nga ban đầu đã khơi dậy hy vọng rằng Điện Kremlin có thể buộc phải chia nhỏ nguồn lực quân sự của mình để ứng phó. Tuy nhiên, cho đến nay, các lực lượng của Nga vẫn không thay đổi quyết tâm tiến vào Pokrovsk cũng như các cuộc tấn công tiềm năng khác.
Trong khi đó, cuộc tiến công chớp nhoáng của Ukraine vào lãnh thổ Nga đã chậm lại sau 2 tuần và chỉ đạt được những bước tiến nhỏ. Đây là dấu hiệu cho thấy có thể Moscow đang phản công hiệu quả hơn.
Các chỉ huy của Ukraine ở phía Đông báo cáo rằng các cuộc giao tranh với quân đội Nga đã trở nên dữ dội hơn kể từ cuộc đột kích vào Kursk. Các nhà chức trách địa phương đã ra lệnh cho gần 53.000 cư dân của Pokrovsk sơ tán trong vòng 2 tuần. Tại thị trấn Myrnohrad lân cận, nơi thậm chí còn gần các vị trí của Nga hơn, người dân chỉ có vài ngày để sơ tán.
Việc Nga chiếm được Pokrovsk sẽ làm suy yếu các tuyến tiếp tế của Ukraine tới khu vực Donetsk, đồng thời đánh dấu thắng lợi chiến lược đầu tiên của Moscow sau nhiều tháng.
Trong ba tháng qua, phần lớn các tổn thất về lãnh thổ của Ukraine được ghi nhận ở khu vực Pokrovsk, 3 nhóm giám sát nguồn mở cho hay, với giao tranh ngày càng dữ dội ở khu vực lân cận các thị trấn Toretsk và Chasov Yar. Các lực lượng Nga đã tăng cường các cuộc tấn công nhằm tận dụng tình trạng mệt mỏi và thiếu hụt quân đội của Ukraine.
Một thách thức khác đối với Ukraine là chiến thuật mới của Nga khi Moscow triển khai liên tiếp các đơn vị bộ binh nhỏ hơn, gồm 2 - 4 người. Điều đó đã khiến những người điều khiển UAV của Ukraine bối rối bởi họ thấy khó có thể nhắm vào mục tiêu, Groot thuộc Lữ đoàn 25 của Ukraine chia sẻ.
"Đây là một trong những lý do chính khiến Nga thành công ở Pokrovsk. Chúng tôi khó phát hiện ra họ hơn", đặc biệt là dưới những tán cây rậm rạp.
"Khi bộ binh Nga ở dưới các hàng cây, thực sự rất khó để buộc họ phải ra khỏi đó bằng máy bay không người lái. Đó là lý do tại sao chúng tôi phụ thuộc rất nhiều vào bộ binh của mình", Groot cho hay.