Những ngày tháng 7 Âm lịch là khoảng thời gian để mỗi người cháu con thể hiện lòng hiếu nghĩa với các bậc sinh thành, dưỡng dục mình trong mùa Vu lan báo hiếu. Nghi thức bông hồng cài áo trong lễ Vu lan là một nghi thức không thể thiếu, mang ý nghĩa rất đặc biệt.
Vì sao phải cài hoa hồng lên áo trong ngày lễ Vu lan?
Tích Mục Kiền Liên báo hiếu xuất phát từ Phật giáo trong bản kinh Vu lan. Truyền thống Vu lan báo hiếu có từ thời Đức Phật tại thế. Một trong các đại đệ tử của ngài, tôn giả Mục Kiền Liên, nhờ có phép thần thông mà nhìn thấy người mẹ đã qua đời của mình – bà Thanh Đề - trở thành quỷ đói, chịu đọa đày trong ngục A Tỳ. Xót mẹ, ông mang cơm vào ngục dâng lên. Do đói khát và bản tính tham lam, bà Thanh Đề một tay bốc cơm, một tay che bát để các cô hồn khác khỏi tranh cướp. Do tâm tham lam đó mà cơm vừa đưa lên miệng bà liền hoá lửa đỏ.
Bạn có biết vì sao phải cài hoa hồng lên áo trong ngày lễ Vu lan?
Bà đau khổ kêu: “Mục Kiền Liên con ơi, con hãy về cầu xin Phật tìm cách cứu mẹ” . Khi nghe đệ tử trình bày, Đức Phật nói rõ, Mục Kiền Liên dù thần thông cũng không cứu nổi mẹ mình. Cần chờ đến rằm tháng Bảy, khi chư tăng kết thúc 3 tháng an cư tu tập, nhờ họ hợp lực làm lễ hồi hướng cầu siêu cho bà Thanh Đề.
Tôn giả Mục Kiền Liên làm theo và bà Thanh Đề thoát khỏi địa ngục. Pháp Vu lan bồn từ đó tiếp tục được áp dụng để cứu nhiều linh hồn khác.
Từ một triết lý của nhà Phật, qua quá trình du nhập và phát triển trên 2.000 năm tại Việt Nam, đến nay giá trị văn hóa này đã trở thành một đạo nghĩa của dân tộc, trong đó, nghi thức "cài hoa hồng lên áo" mang một ý nghĩa rất đặc biệt.
Trong lễ Vu lan của người Việt Nam có nghi thức bông hồng cài áo. Nghi thức này chỉ mới xuất hiện khoảng 60 năm nay. Theo Đại đức Thích An Đạt (chùa Thiên Trúc, quận 7, TP.HCM), thiền sư Thích Nhất Hạnh là người đề xuất nghi thức này. Trong chuyến thăm Nhật Bản thập kỷ 1960, thiền sư thấy người Nhật Bản cài hoa cẩm chướng lên ngực trong lễ Vu lan, những người mất mẹ cài hoa màu trắng, người còn mẹ cài hoa đỏ. Khi chuyển hóa hình thức này về Việt Nam, ông chọn hoa hồng làm biểu tượng cho lễ Vu lan báo hiếu. Nghi thức này được phổ biến và duy trì đến nay.
Ý nghĩa của bông hồng cài trên ngực áo
Bông hoa hồng là biểu tượng của tình yêu, sự cao quý và ngát hương. Việc nhớ về bậc sinh thành và cài lên ngực bông hoa cao quý là tình cảm đẹp nhất, là chữ Hiếu mà con cái gửi đến bậc sinh thành. Với ý nghĩa đó, nhiều người Việt mình đến ngày Vu lan đều cài một bông hoa màu hồng lên áo.
Nghi thức “bông hồng cài áo” chính là để tưởng nhớ những người mẹ đã tạ thế và đồng thời tôn vinh những người mẹ còn lại trên thế gian này. Trong nghi thức buổi lễ, các Phật tử với hai giỏ hoa hồng bên người, một giỏ màu đỏ và một giỏ là màu trắng, sẽ được cài lên áo của những người đến chùa tham dự lễ.
Theo lời Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm, lúc đầu nghi thức này chỉ sử dụng hoa hồng màu đỏ, nhưng về sau một số nơi bắt đầu phân chia ra thành nhiều màu sắc hoa hồng khác nhau.
Bông hồng màu đỏ cho những ai may mắn còn cha mẹ trên đời, bông hồng màu hồng cho những người còn mẹ hoặc cha và bông hồng trắng cho những người kém may mắn khi không còn cha và mẹ trên đời.
Người có hoa hồng đỏ hẳn sẽ tự hào vô cùng vì trên đời này còn có mẹ cha. Ai mang hoa trắng sẽ cảm thấy như nhận một lời nhắc nhở, rằng mình đã lỡ mất những gì quý giá nhất, từ đó mà hành động sao cho phải với lương tâm. Vu lan là dịp đặc biệt để giới trẻ sống chậm lại và yêu thương nhiều hơn.