Lý do Nga hạn chế sử dụng tên lửa tầm xa
Ông Oleksandr Musiienko, người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Quân sự và Pháp lý Ukraine cho rằng, có một số lý do khiến Nga thực hiện các cuộc tấn công bằng UAV thay vì tên lửa. Thứ nhất, Nga đang gặp khó khăn trong quá trình chế tạo tên lửa. “Moscow đã sử dụng số lượng lớn tên lửa tập kích Ukraine vì vậy họ cần thời gian để phát triển và chế tạo thêm. Điều đó không dễ dàng”, ông Musiienko lưu ý.
Nga ồ ạt tấn công Ukraine bằng UAV. Nguồn: RBC Ukraine
Ngoài ra cũng không loại trừ khả năng Nga đang tích lũy tên lửa cho những cuộc tấn công quy mô lớn hơn trong thời gian tới. Nhà phân tích Musiienko nhận định rằng, về mặt quân sự, Nga nhiều khả năng đã hoàn tất hầu hết giai đoạn chuẩn bị để tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay chiến đấu, điều mà họ không thực hiện kể từ ngày 26/8/2024.
“Trên thực tế, Nga không thực hiện cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn nào vào mùa thu. Tại sao họ không làm vậy? Có thể họ muốn tích lũy nhiều tên lửa hơn nữa để tăng cường tập kích trước mùa đông và khiến cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine suy yếu,” ông Musiienko suy đoán.
Các quan chức Ukraine cáo buộc Nga sử dụng UAV tấn công vào các thành phố và thị trấn của nước này hàng đêm. Đánh giá về vấn đề này, ông Musiienko cho rằng, Moscow muốn thực hiện nhiều mục đích khác nhau: Trước hết là gây tâm lý căng thẳng cho các lực lượng Ukraine; tiếp theo là phá hủy một số cơ sở hạ tầng nhất định; và cuối cùng, Moscow muốn đánh lạc hướng, vắt kiệt sức hoặc áp đảo lực lượng phòng không Ukraine khi buộc họ phải hoạt động liên tục.
Theo ông Musiienko, Nga thường thực hiện liên tiếp 3 đợt tấn công. Đầu tiên, Nga phóng máy bay không người lái để đánh lạc hướng. Đây thường là máy bay không người lái không mang chất nổ hoặc vũ khí. Chúng có trọng lượng khá nhẹ, với bình chứa khoảng 10 lít nhiên liệu. Chúng chỉ cần bay để thu hút sự chú ý của một số hệ thống phòng không của Ukraine và khiến những hệ thống này mất phương hướng.
Đợt thứ hai bao gồm máy bay không người lái Shahed kết hợp với máy bay không người lái mồi nhử. Đợt thứ ba, Moscow chỉ sử dụng UAV Shahed tiến hành tập kích.
Chuyên gia Musiienko chỉ ra rằng, việc tiết kiệm chi phí cũng là một trong những lý do khiến Nga tăng cường sử dụng UAV thay tên lửa. “Điều cần quan tâm là chi phí. Theo dự đoán, từ năm 2025 trở đi, Nga sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề về kinh tế. Việc sản xuất máy bay không người lái luôn rẻ hơn tên lửa”.
Theo giới phân tích, máy bay không người lái có thể được sản xuất ở quy mô lớn hơn với chi phí thấp hơn so với tên lửa. Đây có thể là lý do tại sao Nga lại ưa dùng UAV Shahed khi lựa chọn vũ khí để tấn công Ukraine và đặc biệt là thủ đô Kiev.
Ngoài ra, các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái sẽ làm suy yếu hệ thống phòng không của Ukraine một cách từ từ, khiến những cuộc tấn công tên lửa của Nga trong tương lai trở nên hiệu quả hơn.
Tại sao Kiev nằm trong tầm ngắm?
Giới chức Ukraine cho biết, hàng chục máy bay không người lái của Nga đã nhắm vào thủ đô Kiev trong một cuộc tấn công kéo dài 8 giờ đồng hồ vào đêm 6/11. Moscow đã triển khai UAV đơn lẻ và UAV bầy đàn xâm nhập không phận Ukraine từ nhiều hướng khác nhau, ở những độ cao khác nhau, trong một nỗ lực nhằm gây áp lực cho hệ thống phòng không Ukraine. Lực lượng phòng không Ukraine tuyên bố đã "vô hiệu hóa" 30 máy bay không người lái của Nga.
Theo Cục Quản lý Quân sự Thành phố Kiev, đối phương đã sử dụng các chiến thuật thông thường của họ nhưng một lần nữa không đạt được mục tiêu. Tất cả máy bay không người lái bay về phía Kiev đều bị vô hiệu hóa.
Các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào Kiev diễn ra hầu như hàng ngày trong thời gian gần đây. Nhiều vụ nổ xảy ra vào ban đêm và tiếng động liên tục của máy bay không người lái khiến thành phố luôn trong tình trạng cảnh giác. Hồi đầu tuần này, Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết, Nga đang triển khai máy bay không người lái Shahed với số lượng cao gấp 10 lần so với cùng kỳ năm 2023.
Theo ông Musiienko, một trong những lý do khiến Kiev trở thành mục tiêu chính của các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái là vì Nga đang cố gắng thăm dò các hệ thống phòng không bảo vệ thành phố. Ngoài ra, Moscow có thể tận dụng vị trí địa lý để thực hiện điều này. Họ nhiều khả năng phóng UAV ở những khu vực không quá xa Kiev, chẳng hạn như tỉnh Kursk ở miền tây nước Nga.
“Kiev là thủ đô Ukraine do vậy nơi đây sẽ luôn nằm trong tầm ngắm của Nga dù có bất cứ lý do gì chăng nữa”, ông Musiienko nhấn mạnh.
"Nếu như việc tấn công trên bộ là bất khả thi đối với Nga thì việc tấn công bằng UAV sẽ dễ thực hiện hơn nhiều. Thủ đô luôn là tâm điểm chú ý vì đây là trung tâm ra quyết định mọi hoạt động quân sự của Ukraine", chuyên gia Musiienko kết luận.
Lực lượng của Ukraine đang phải gồng mình chống chọi với sức mạnh của quân đội Nga, vốn lớn hơn và được trang bị tốt hơn nhiều. Hỗ trợ của phương Tây đóng vai trò rất quan trọng đối với Ukraine để nước này trụ vững trong một cuộc chiến tiêu hao. Tuy vậy, ngày càng có nhiều câu hỏi đặt ra về việc liệu phương Tây có thể duy trì sự hỗ trợ này trong bao lâu khi ông Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Tổng thống đắc cử Donald Trump đã nhiều lần phản đối Mỹ tăng cường viện trợ cho Ukraine.