Trung Dân nổi lên nhờ phong cách hài cá tính mà cụ thể là những nhân vật nông dân với ngôn ngữ đậm chất nhà quê, phê phán mạnh mẽ thói hư tật xấu làm ảnh hưởng đến đạo đức con người và giá trị xã hội. Bởi vậy, nhiều nghệ sĩ thân thương gọi anh là "thánh chửi" Trung Dân.
Gặp chuyện bất bình chẳng tha
Trung Dân sinh ra trong một gia đình trí thức tại xã Nhị Bình, huyện Hóc Môn. Dù ở vùng ven đô ranh giới giữa nông thôn và thành thị nhưng cha anh không theo nghề nông. Ông là một trí thức có kiến thức lịch sử và văn hóa sâu rộng, giỏi ngoại ngữ mà đặc biệt là tiếng Pháp.
Môi trường sống ấy hình thành trong Trung Dân một tính cách kết hợp giữa sự mộc mạc, hồn hậu và bộc trực của người nông dân lẫn thiên hướng ham học để am hiểu nhiều giá trị cuộc sống.
Theo Trung Dân, hồi anh còn nhỏ, tác phẩm ảnh hưởng đến anh nhiều nhất là "Lục Vân Tiên – Kiều Nguyệt Nga" của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu.
Với chuẩn mực hành xử "gặp cảnh bất bình chẳng tha" nên dù rất hiền lành, anh luôn lên tiếng trước những điều trái khoáy. Bạn nào to lớn mà bắt nạt bạn ốm yếu, anh cũng lên tiếng can thiệp. Bạn nào học giỏi và giàu sang nhưng khinh rẻ người nghèo anh cũng lên tiếng phê bình.
Nghệ sĩ Trung Dân (ảnh trong bài: Nguyễn Huy).
Trung Dân nhớ lại: "Hồi tôi còn học cấp ba, tôi đã bắt đầu tham gia hoạt động văn nghệ cho trường. Tôi hăng hái đến mức được cơ hội làm văn nghệ phong trào cho huyện.
Hồi đó, tại quê tôi xảy ra một chuyện, người có quyền thế ức hiếp dân nghèo. Tôi ức và buồn, nhưng không biết làm sao đành dựng một tiểu phẩm phê phán vụ việc này. Khán giả xem rất thích vì họ hiểu được điều tôi muốn chia sẻ".
Với sở thích mê văn chương, cùng kiến thức được tích lũy qua việc đọc sách, khi tốt nghiệp trung học, Trung Dân thi vào Trường đại học Tổng hợp TP.HCM.
Anh học được hơn một năm thì nhận ra ngành học phù hợp nhất với mình chính là trường nghệ thuật. Anh quyết định bỏ trường Đại học Tổng hợp và thi vào Cao đẳng sân khấu & điện ảnh TPHCM (hiện tại là Trường Đại học sân khấu & điện ảnh TPHCM).
Được học tập trong môi trường mình yêu thích, Trung Dân rất hạnh phúc cho dù sinh viên trường nghệ thuật thời đó rất nghèo và thiếu thốn.
Chuyện được nổi danh là một cơ hội quý hiếm và chỉ thuộc về những diễn viên nào có thực tài. Bởi ngày ấy môi trường giải trí còn hạn hẹp, truyền thông hạn chế nên người nghệ sĩ muốn được khán giả biết đến phải trải qua quá trình lao động nghệ thuật kiên trì và bền bỉ.
Ăn ngay nói thẳng và nổi danh nhờ vai cá tính
Hơn ai hết, Trung Dân biết mình không có vẻ đẹp hình thể vượt trội để được giao vai kép đẹp. Nhưng ngay từ nhỏ anh đã nhận ra mình là một người có duyên, vì nơi nào anh xuất hiện, nơi đó rộn rã tiếng cười, bất chấp cái tính ăn ngay nói thẳng có khi đụng chạm đến tự ái của người khác.
Vì vậy, anh xác định mình đi theo con đường hài kịch. Vấn đề hài kịch phải có một phong cách riêng mới có thể khiến khán giả thích và xem. Anh quyết định mình phải theo phong cách hài cá tính.
Ngoài đời, Trung Dân là người rất mộc mạc và giản dị.
Điều đó được chứng minh qua vai Ông mười hớt tóc trong vở kịch Quán cafe bồ đà trong chương trình Trong nhà ngoài phố nổi tiếng một thời của đài truyền hình TPHCM.
Với vai diễn này, Trung Dân diễn tâm trạng một người bị phê thuốc, mất kiểm soát lý trí và hành vi. Cách diễn của anh rất phá cách, duyên dáng đến mức nhiều hãng băng đĩa thời đó mời anh ký hợp đồng.
Vai diễn Ba Quậy trong chương trình Trong nhà ngoài phố sau đó ít lâu cũng ghi dấu ấn đậm nét vai hài cá tính của Trung Dân. Từ một diễn viên bình thường, anh thành một nghệ sĩ hài danh tiếng. Cái tên Trung Dân bắt đầu xuất hiện dày đặc tại các tụ điểm tấu hài thời bấy giờ.
Phần lớn các tiểu phẩm mà Trung Dân diễn do chính anh viết kịch bản. Những chủ đề anh chọn là những gì ảnh hưởng đến đời sống xã hội mà đặc biệt là đời sống nông thôn.
Sở dĩ anh nặng lòng với người nông dân vì anh sinh ra ở miệt nông thôn. Anh thấy và hiểu rõ sự thiệt thòi của người dân quê nghèo, ít có cơ hội giãi bày nỗi bức xúc của mình.
Anh muốn nói hộ họ. Anh muốn giành lại công bằng cho họ. Anh muốn nông thôn không bị những thói xấu của thành thị tha hóa. Anh muốn giữ lại sự yên bình và trong sạch vốn có của miền quê.
Để tạo sức hút, anh viết những kịch bản phê phán mạnh và nhân vật anh hóa thân "chửi" rất dữ. Đồng nghiệp thân thương gọi đùa anh là "thánh chửi".
Dẫu vậy, khán giả nghe lời chửi này rất khoái vì trúng và cấp quản lý cũng rất đồng cảm với tấm lòng người nghệ sĩ, bởi những gì anh nói đều là sự thật hiển nhiên. Trung Dân dấn thân và mải miết với con đường anh đã chọn. Đến một ngày, khán giả gọi Trung Dân là người nghệ sĩ của ruộng đồng.
Hữu xạ tự nhiên hương
Trung Dân là người trực tính và không ham danh tiếng. Nói rõ hơn, anh là người theo thuyết định mệnh. Anh cống hiến hết mình cho đam mê còn kết quả nhận được đều do ơn trên an bài.
Anh đến với nghệ thuật vì ham nghề chứ không xem đó là phương tiện để nổi tiếng. Chính vì vậy, anh không cố gắng tranh thủ cơ hội để thăng tiến cao hơn những gì mình đã có.
Chính Hoài Linh vì nể trọng Trung Dân nên mời anh tham gia "Ơn giời, cậu đây rồi".
Khi bất đồng trong quan điểm nghệ thuật, anh sẵn sàng hủy hợp tác cho dù người đó là ai và có thế lực rất mạnh trong showbiz. Đây là lý do mà từ lâu Trung Dân là một danh hài nhưng chưa bao giờ vọt lên đứng vị trí hot như Hoài Linh hay Việt Hương, Trấn Thành. Thế nhưng anh luôn có một vị trí rất cao trong lòng khán giả và đồng nghiệp.
Danh hài Hoài Linh sau khi làm việc với Trung Dân nhận ra anh là một người có chiều sâu nghệ thuật, thông minh và ứng biến tốt.
Nể trọng điều này, Hoài Linh đã giới thiệu Trung Dân tham gia gameshow "Ơn trời, cậu đây rồi"! Sự xuất hiện của Trung Dân đã góp phần tạo nên tiếng cười và cảm xúc lắng đọng ở mỗi phần anh xuất hiện.
Ngoài ra, anh còn được mời tham gia trong nhiều chương trình trong và ngoài nước. Hoạt động bền bỉ của Trung Dân cho anh một vị trí rất vững chãi trong làng hài nói riêng và ngôi làng nghệ thuật Việt nói chung.
Dẫu vậy, trong đời thường anh vẫn là người đàn ông mộc mạc, thích chơi cây kiểng, mê vẽ tranh và tránh xa sự hào nhoáng và thị phi của showbiz.