Hoàng hậu Elizabeth tên đầy đủ là Elizabeth Angela Marguerite Bowes-Lyon. Bà sinh vào ngày 4/8/1900, năm đầu tiên của thế kỷ 20 đồng thời một năm Canh Tý trong âm lịch.
Hoàng thái hậu Elizabeth.
Ngại gả vào hoàng thất, sợ mất tự do
Elizabeth Angela là con gái áp út trong số 10 người con của Bá tước Claude Bowes-Lyon, xứ Strathmore và Kinghorne. Năm tiểu thư vừa tròn 14 tuổi, nước Anh tuyên chiến với Đức.
Suốt Thế chiến I (1914-1918), gia tộc Bowes-Lyon liên tục nhận được tin tức đau buồn. Năm 1915, một anh trai của Elizabeth Angela hy sinh trên chiến trường Loos.
Năm 1917, gia đình lại nhận được tin một người con trai khác bị thương và bắt làm tù binh.
Elizabeth Angela dù chưa đến tuổi thành niên đã phải lãnh một phần trách nhiệm điều hành gia tộc.
Tiểu thư khởi công xây dựng nhà dưỡng thương cho thương binh chiến tranh ở Glamis, đôn đáo ngược xuôi, giải cứu người trong vụ cháy lâu đài vào ngày 16/9/1916.
Elizabeth Angela thời trẻ rất xinh xắn, đáng yêu.
Kết thúc Thế chiến I, Elizabeth Angela vào tuổi thiếu nữ. Tiểu thư được Hoàng tử Albert, con trai thứ 2 của đức vua George Đệ Ngũ hết lòng mến mộ.
Năm 1921, Albert ngỏ lời cầu hôn, nhưng bà từ chối vì sợ cuộc sống hoàng cung sẽ cướp mất tự do cá nhân.
Albert thất tình, thề không lấy ai khác, làm mẫu hậu phải đích thân đến tận Glamis, xem vị tiểu thư khiến hoàng nhi yêu quý của bà chết mê chết mệt có dung mạo như thế nào.
Năm 1922, Albert lại ngỏ lời một lần nữa và... bị từ chối tiếp. Không bỏ cuộc, năm kế tiếp (1923), hoàng tử lại cầu hôn.
Lần này, Elizabeth Angela bằng lòng. Sau đám cưới, vị tiểu thư của Glamis trở thành công tước phu nhân xứ York.
Năm 1926, Elizabeth hạ sinh con gái đầu lòng - Elizabeth Alexandra Mary (người sau này sẽ trở thành Nữ hoàng Elizabeth II của Vương quốc Anh). Bốn năm sau, công chúa thứ hai là Margaret Rose (người sau này sẽ trở thành Nữ vương Margaret) chào đời.
Hoàng tử Albert phải 3 lần cầu hôn mới khiến tiểu thư Elizabeth Angela xiêu lòng.
Một trong các lý do khiến Elizabeth Angela đồng ý kết hôn với Albert là nhị hoàng tử không có tham vọng với ngai vàng.
Khi đại hoàng tử Edward, hoàng huynh của Albert kế nhiệm George V làm Edward VIII, ông hết sức thật tâm chúc mừng.
Thế nhưng Edward VIII lại phải lòng người phụ nữ Mỹ đã ly hôn tên là Wallis Simpson. Ông thà từ bỏ ngai vàng còn hơn phải chia tay.
Albert miễn cưỡng lên ngôi, trở thành George VI, còn Elizabeth Angela "bị" phong làm hoàng hậu.
Biểu tượng của lòng dũng cảm, dám đương đầu bom đạn
Năm 1939, Thế chiến II khai màn. Đức lần nữa đe dọa tấn công Anh. Elizabeth Angela kết thúc chuyến du công thăm Canada, cùng đức vua phu quân trở về London.
Bất chấp mọi lời khuyên nên cùng 2 công chúa rời khỏi Cung điện Buckingham, bà kiên quyết ở lại.
"Đám nhỏ sẽ không rời khỏi nếu thiếu ta và ta sẽ không rời khỏi nếu nhà vua vẫn tiếp tục ở lại," – bà tuyên bố. "Còn nhà vua thì tuyệt đối không rời bỏ nơi này."
Elizabeth Angela không ngại bom đạn, nhiệt tình đến các bệnh viện, nhà máy, địa điểm nhiều khả năng bị bom Đức tấn công nhất thăm nom.
Bà luôn diện váy sống sạch sẽ, sang trọng, nên lúc đầu khiến không ít người gai mắt, thậm chí có người đã ném rác vào người bà.
Thế nhưng Elizabeth Angela không nổi giận hay trốn tránh, mà đáp bằng một câu nói đi vào lòng người: "Khi dân chúng đến gặp ta, họ chọn mặc những bộ quần áo đẹp nhất, nên ta cũng phải đáp lễ bằng cách tương tự".
Nghe được điều ấy, mọi người liền chuyển sang thích bà. Cái biệt danh "cầu vồng hy vọng" chào đời. Trừ màu đen chết chóc ra, Elizabeth Angela luôn diện quần áo màu sáng tươi, đem niềm vui đến bất cứ nơi nào bà có mặt.
Không chiến Đức-Anh kéo dài từ tháng 7 đến hết tháng 10. Trong khoảng thời gian này, Buckingham không ít lần bị dính bom.
Elizabeth Angela tự hào, "Ta hãnh diện vì điều đó. Nó khiến hoàng gia chúng ta có thể ngẩng cao đầu đối diện với East End (khu vực bị ném bom dữ dội nhất)."
Tuổi già vẫn luôn tươi vui, quậy phá
Ngày 6/2/1952, vua George VI qua đời. Trưởng công chúa Elizabeth kế nhiệm ngôi vua, trở thành Nữ hoàng Elizabeth II.
Elizabeth Angela vốn định nghỉ hưu, tới Scotland an hưởng tuổi già, nhưng không dứt được công vụ bộn bề của chức vị hoàng thái hậu.
Thoắt cái, tuổi 90 đã đến đầu. Như cái vòng "sinh, lão, bệnh, tử", Elizabeth Angela cũng nhiều lần phải đối mặt với tử thần, nhưng bà kiên cường vượt qua được tất cả.
Dẫu cơ thể không còn hoạt bát như thời trẻ, hoàng thái hậu vẫn hết sức nghịch ngợm. Bà thích đội mũ có mạng che kín nửa mặt, "quậy" khắp đường phố London.
Hạnh phúc lớn nhất với bà là thành công "lỉnh" ra khỏi Cung điện Clarence House, cùng hoàng tôn David Linley - con trai của Công chúa Margaret - phóng xe hơi thể thao rong chơi phố phường.
Thái hậu Elizabeth giúp đỡ rất nhiều cho Nữ hoàng Elizabeth Đệ Nhị đương nhiệm.
Trong cung, Elizabeth Angela rất thích tiệc tùng. Hình ảnh bà tươi cười bưng ly rượu vang đỏ quen thuộc với phần đông công chúng.
Ít nhất 3 lần/tuần, bà có khách viếng thăm quan trọng cần đích thân tiếp đón. Bất kể là ai, chỉ qua vài phút tiếp xúc với thái hậu là cảm mến bà liền.
Năm đầu tiên của thế kỷ 21, Elizabeth Angela thượng thọ 100 tuổi. Trong bữa tiệc mừng thọ, Tổng Giám mục Canterbury vô tình nhấc nhầm cốc của bà. Hoàng thái hậu vui vẻ trêu, "ly đó là của tôi đấy", làm người tham gia cười ồ.
Hoàng thái hậu Elizabeth luôn vui vẻ, có chút "quậy", ưa cùng con cháu trốn cung đi chơi.
Tháng 12/2001, Elizabeth Angela bị ngã gãy xương chậu. Dẫu vậy, bà vẫn kiên quyết phải đứng dậy suốt bài hát Quốc ca trong dịp lễ tưởng niệm George VI quá cố.
Ba ngày sau lễ tưởng nhớ vua cha, Margaret qua đời. Elizabeth Angela bị ngã và thương nặng ở tay, song vẫn nhất định phải có mặt trong tang lễ của con gái. Ngày 30/3/2002, bà qua đời trong lúc đang ngủ, thọ 102 tuổi.
Hàng trăm ngàn cư dân Anh quốc đau lòng tham dự tang lễ hoàng gia được tổ chức tại Tu viện Westminster trong cung điện cùng tên.
Suốt cuộc đời, Elizabeth Angela vì sự phát triển và hòa bình của Vương quốc Anh. Bà hoạt động không ngừng nghỉ, được thần dân yêu kính, tín nhiệm hết mình và thế giới bên ngoài bội phục.