Lo doanh nghiệp nhập khẩu không chính hãng trốn thuế
Thông tư số 20/2011/TT-BCT do Bộ Công Thương ban hành ngày 12/5/2011 hết hiệu lực vào ngày 1/7/2016 vừa qua, Bộ Công Thương đưa quy định Thông tư 20 vào dự thảo Nghị định trình Bộ Tư pháp.
Hiện, bên cạnh ý kiến đề xuất việc ban hành Nghị định thay thế, một số ý kiến cho rằng, cần bãi bỏ vì không phù hợp với thị trường ô tô Việt Nam đang phát triển và nhằm tạo công bằng cho các doanh nghiệp.
Trước khi Thông tư 20 có thể hết hiệu lực hồi đầu tháng 7, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đã bày tỏ "sự quan ngại sâu sắc" về tác động tiêu cực tới quyền lợi của người tiêu dùng tới việc đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ môi trường nếu Chính phủ không kịp thời có biện pháp thay thế áp dụng từ 1/7/2016.
Theo VAMA, ô tô là sản phẩm phức tạp, tích hợp nhiều công nghệ cao đặc biệt ở Việt Nam ô tô có ảnh hưởng đến tính mạng của nhiều người tham gia giao thông. Kinh doanh xe ô tô yêu cầu phải có dịch vụ chuyên nghiệp và duy trì mối quan hệ lâu dài với khách hàng.
Do đó, VAMA cho rằng, việc kinh doanh xe ô tô cần phải được ủy quyền bởi nhà sản xuất để nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật cần thiết cũng như đào tạo con người và cung cấp linh kiện chính hiệu phục vụ cho dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng định kỳ, cũng như triệu hồi xe để đảm bảo xe luôn ở chất lượng tốt nhất trong suốt vòng đời.
"Thông tư 20 hết hiệu lực và không được thay thế, chúng tôi lo ngại về việc ai sẽ đảm bảo chất lượng xe và dịch vụ khách hàng, các chiến dịch triệu hồi, xử lý sản phẩm thải bỏ nếu những nhà nhập khẩu không chính hãng sẽ dừng hoạt động kinh doanh sau đó vì những lý do nào đó", VAMA phân tích thêm.
Cũng theo VAMA, phía các nhà sản xuất ô tô Việt Nam lo ngại, khi các yêu cầu của Thông tư 20 hết hiệu lực sẽ xuất hiện rất nhiều nhà nhập khẩu không chính hãng thường hoạt động trốn thuế.
Bằng việc khai giá xe mua/bán thấp hơn thực tế và thanh toán bất hợp pháp ra nước ngoài như tình trạng này đã xảy ra trước khi Thông tư 20 được ban hành, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn thu thuế của Chính phủ.
Theo đó, VAMA đề xuất Thủ tướng ban hành Nghị định thay thế Thông tư 20 để đảm bảo sự phát triển lành mạnh của thị trường và ngành công nghiệp ô tô cũng như đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng, đảm bảo an toàn giao thông và môi trường.
Nhập khẩu ồ ạt dẫn đến tồn kho
Tương tự động thái của VAMA, một thành viên của VAMA, CTCP Ô tô Trường Hải (Thaco) cũng có công văn gửi đích thân Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh về nội dung nêu trên.
Thaco cho biết, trước khi Thông tư 20 được ban hành năm 2011 nhiều doanh nghiệp tự do nhập khẩu xe, sang các nước mua xe từ các cửa hàng không rõ xuất xứ, loại xe dùng cho thị trường nào, đạt tiêu chuẩn gì.
"Thời điểm 2007-2011 ở Việt Nam tràn ngập các bãi xe và các cửa hàng ô tô lớn, nhỏ đỉnh điểm hơn 100.000 xe được nhập khẩu vào năm 2009 gây nên nhập siêu lớn và góp phần khủng hoảng kinh tế đất nước vào năm 2011-2013.
Mặt khác, hầu hết các doanh nghiệp không quan tâm đầu tư xưởng dịch vụ bảo hành, sửa chữa, các phụ tùng thay thế thiếu thốn gây lãng phí trong việc sử dụng xe rất lớn", Thaco đưa ra quan điểm.
Đặt giả thiết Thông tư 20 không được đưa vào Nghị định mà bãi bỏ từ 1/7/2016, không có hàng rào kỹ thuật khác thay thế Thaco cho rằng các doanh nghiệp nhỏ sẽ tham gia nhập khẩu ô tô mà chủ yếu mua từ các cửa hàng bán lẻ từ nước ngoài có tiêu chuẩn kỹ thuật dành cho thời tiết lạnh, điều kiện đường tốt hơn, khó kiểm soát chất lượng xe nhập khẩu và khó bảo hành, sửa chữa khi sử dụng.
Thaco cũng cho biết, các doanh nghiệp nhỏ nhập khẩu không chính ngạch phải mua giá cao, chi phí cao nên phải khai giá trị trên hợp đồng và trên tờ khai Hải quan thấp hơn giá mua thật để đóng thuế thấp và số tiền chênh lệch phải chuyển ngân lậu và phải mua ngoại tệ từ thị trường chợ đen gây ra gian lận thương mại và gây bất ổn thị trường ngoại tệ.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp sẽ tham gia nhập khẩu ồ ạt dẫn đến tồn kho, nhập siêu và có thể phải bán lỗ do không kiểm soát được cung cầu gây thiệt hại cho bản thân doanh nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp và nền kinh tế.
Cuối cùng, Thaco cho rằng, việc bãi bỏ Thông tư 20 tạo ra sự bất ổn của thị trường ô tô đang ổn định, tạo trạng thái bất an cho các doanh nghiệp đã và đang có kế hoạch đầu tư.