Đầu tuần qua, Quân đội Nga đã đạt được kết quả đáng kể tại thành phố Avdiivka thuộc tỉnh Donetsk, miền đông Ukraine, đột phá thành công, đánh chiếm thành công khu công nghiệp trên đường Yasinovatsky (Yasynovs’kyi) và cạnh ga Yasinovataya-2, nằm ở phía nam thành phố này.
Lực lượng Ukraine mắc sai lầm nghiêm trọng ở Avdiivka
Theo giới quan sát, sở dĩ Nga đánh chiếm thành công khu công nghiệp phía nam Avdiivka là do quân đội Ukraine sai lầm nghiêm trọng trong quá trình thay quân trong tuyến phòng ngự, khiến quân đội Nga có thời cơ, tổ chức tấn công nhanh vào lỗ hổng trên tuyến phòng thủ và thu được kết quả tốt.
Được biết, các đơn vị chủ lực đảm nhiệm phòng ngự chính của quân đội Ukraine tại Khu công nghiệp phía nam Avdiivka kể từ khi quân Nga tổ chức tổng tấn công vào Avdiivka từ ngày 10/10 đến nay là Lữ đoàn 53 và Lữ đoàn 110, hai lữ đoàn đảm trách hai khu vực phòng thủ bên trái và phải đường Yasynovs’kyi, tức là phía nam và phía bắc Khu công nghiệp.
Tuy nhiên, qua gần 2 tháng đương đầu với hỏa lực vượt trội và ưu thế về quân số của Quân đội Nga, quân số Lữ đoàn 53 bị thương vong nghiêm trọng, tinh thần và hiệu quả chiến đấu giảm sút đáng kể; do vậy, chỉ huy Lữ đoàn 53 yêu cầu Bộ Tư lệnh phía Đông của Ukraine thay quân.
Với việc đã huy động phần lớn lực lượng chủ lực cho hướng Zaporozhye, Lực lượng Vũ trang Ukraine đã hết sạch lực lượng dự bị cho hướng phòng thủ ở Donetsk nói chung và Avdiivka nói riêng, dẫn tới một hậu quả vô cùng tai hại.
Để bảo vệ tuyến phòng thủ của Khu công nghiệp Avdiivka, đồng thời giữ số quân còn lại của Lữ đoàn 53, Bộ Tư lệnh phía Đông của Ukraine quyết định điều Lữ đoàn 116 đang chiến đấu ở khu vực Stepove, ở sườn tây nam Avdiivka, về thay Lữ đoàn 53 tiếp tục bảo vệ phía nam Khu công nghiệp.
Nhưng trong quá trình thay quân, đã xảy ra những sai sót nghiêm trọng trong công tác phối hợp, hiệp đồng giữa Lữ đoàn 53 và Lữ đoàn 116, đó là: Trước khi Lữ đoàn 116 tới tuyến phòng thủ ở nam Khu công nghiệp, Lữ đoàn 53 đã rút lui khỏi trận địa để nhanh chóng về thay thế vị trí của Lữ 116 ở tây nam Avdiivka.
Việc 2 Lữ đoàn đều chưa vào đến vị trí đứng chân phòng thủ, chứ chưa nói đến ổn định thế trận phòng thủ, đã để lộ một khoảng trống chết người trên tuyến phòng thủ ở phía Nam Khu công nghiệp.
Lữ đoàn 53 đã rút khỏi nam Khu công nghiệp trước khi Lữ 116 đến thay thế, khiến Nga có thời cơ đột phá, buộc Lữ 110 cũng phải rút khỏi bắc Khu công nghiệp
Thời cơ “nghìn năm có một” này nhanh chóng bị quân đội Nga phát hiện và lập tức tổ chức phát động tấn công ác liệt, chọc thủng tuyến phòng thủ của quân Ukraine lúc này hầu như bỏ trống và tiến vào phía nam Khu công nghiệp
Tiếp theo, quân Nga đã tấn công hỏa lực dữ dội vào sườn phía nam của Lữ đoàn 110.
Việc bị đánh từ 3 phía đã buộc Lữ đoàn 110 cũng phải rút chạy, bỏ tuyến phòng thủ phía bắc Khu công nghiệp, khiến quân Nga giành được toàn bộ khu công nghiệp một cách dễ dàng.
Quân Nga có cơ hội thuận lợi để khép vòng vây Avdiivka
Việc quân đội Ukraine điều Lữ đoàn 116 về thay Lữ đoàn 53 cũng đã tạo ra một lỗ hổng trên tuyến phòng ngự Stepove ở phía tây khu công nghiệp, tạo cơ hội cho quân đội Nga đột phá chiến lược theo hướng này, chia cắt các lực lượng phòng thủ Ukraine và đẩy nhanh cuộc bao vây thành phố Avdiivka.
Giới phân tích quân sự nhận định rằng, chiến thắng của quân đội Nga tại Khu công nghiệp Avdiivka đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến thế trận phòng thủ của quân đội Ukraine ở thành phố này.
Việc quân đội Ukraine sẽ mất tuyến phòng ngự quan trọng nhất là Khu công nghiệp, có nhiệm vụ bảo vệ sườn phía nam Avdiivka, khiến cục diện giao tranh thay đổi mang tính bước ngoặt.
Việc để mất tuyến phòng thủ phía nam khiến Quân đội Ukraine chỉ có 2 lựa chọn, mà lựa chọn nào cũng đau đớn.
Lựa chọn thứ nhất là lực lượng Ukraine buộc phải rút vào trong thành phố hình thành một cứ điểm phòng thủ chết.
Lựa chọn này khiến Nga có cơ hội khép chặt vòng vây thành phố này, biến nó thành một nồi hầm hay chảo lửa thực sự, giống như tình cảnh của vạc dầu Bakhmut (Artemivsk, Artemovsk) vừa qua, hay các nồi hầm trong quá khứ như Ilovaisk năm 2014 hoặc Debaltsevo năm 2015.
Lực lượng phòng thủ của Ukraine phải đối mặt với quân Nga trong các cuộc giao tranh đường phố mà họ ở thế rất bất lợi, bởi các đơn vị ở Avdiivka có rất ít kinh nghiệm và khả năng tác chiến đô thị, nên trước sau gì cũng thất bại trước quân Nga với tỷ lệ thương vong cực lớn.
Thứ hai là lực lượng Ukraine sẽ buộc phải rút toàn bộ khỏi Avdiivka , nếu không muốn bị tiêu diệt hoàn toàn.
Điều này sẽ giáng một đòn rất mạnh vào tinh thần và sự tự tin của quân đội Ukraine, làm suy giảm thêm khả năng phòng thủ của quân đội Ukraine trên hướng Donetsk nói riêng và vùng Donbass nói chung, mở đường cho quân Nga phát triển thế tấn công giành lại toàn bộ vùng Donetsk.
Các nhà quan sát cho rằng, việc tuyến phòng thủ phía nam của Ukraine tại thành phố Avdiivka bị sụp đổ nhanh chóng nguyên nhân chính là do sai lầm của hai lữ đoàn Ukraine làm nhiệm vụ phòng ngự tại đây, nhưng đó chỉ là một phần trong những sai lầm mang tính chiến lược trong cả cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Theo giới chuyên gia quân sự, thất bại không thể tránh khỏi ở Avdiivka đã chỉ ra những sai lầm chiến lược và điểm yếu chết người của Lực lượng Vũ trang Ukraine mà họ phải khắc phục ngay lập tức, nếu không muốn nhanh chóng thất bại trong cả cuộc xung đột với Nga.
Điều này chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài viết sau.