Cận cảnh 25,62 ha rừng tại huyện Vĩnh Thạnh được đấu giá khai thác phục vụ Dự án thủy điện Vĩnh Sơn 4.
Gốc bằng lăng rừng giá 220 triệu đồng
Những ngày vừa qua, giới sinh vật cảnh trên địa bàn Bình Định bàn tán xôn xao về một cây bằng lăng còn nguyên gốc sống có chiều dài hơn 10,5m, đường kính khoảng 127cm được đưa từ một khoảnh rừng thuộc huyện Vĩnh Thạnh (Bình Định) về trồng dưỡng rễ tại xã Phước Mỹ, TP Quy Nhơn để bán cho người có nhu cầu.
Trong vai người chơi cây cảnh, PV liên hệ từ số điện thoại quảng cáo gắn trên cây gặp ông L.Đ.N (trú tại xã Phước Mỹ, TP Quy Nhơn) được cho là chủ nhân của gốc cây bằng lăng trên. Sau khi trao đổi vài thông tin, ông N. báo giá gốc bằng lăng là 220 triệu đồng.
PV kêu đắt và trả giá xuống vài chục triệu đồng, tông N. lập tức từ chối. “Các anh có cây nào như vậy tôi mua cho 150 triệu, còn cây này hơn 200 triệu tôi mới bán”, ông N. khẳng định.
Cây bằng lăng rừng đang trồng dưỡng rễ tại xã Phước Mỹ, TP Quy Nhơn được chủ nhân rao bán với giá 220 triệu đồng.
Qua cuộc nói chuyện, ông L.Đ.N cho biết, gốc cây bằng lăng trên có nguồn gốc từ khoảnh rừng tự nhiên được mang ra đấu giá khai thác phục vụ triển khai Dự án Thuỷ điện Vĩnh Sơn 4 tại xã Vĩnh Kim, huyện Vĩnh Thạnh, Bình Định. Và những người chơi cây như ông N. đã được tự chọn cây mua từ năm 2021 tại khoảnh rừng trên.
“ Trước đó tôi đã săn lùng các cây bằng lăng đẹp vào năm 2021 khi biết được UBND tỉnh Bình Định có chủ trương đấu giá. Tôi mua cây từ Công ty Cổ phần SX-TM Vĩnh Thạnh theo hình thức lựa cây đẹp bán giá cao, ngoài tôi ra còn những người khác mua theo “sô” cả nghìn cây ”, ông N. cho hay.
Ông N. bật mí thêm, số lượng các cây lớn trong rừng thuộc xã Vĩnh Kim (Vĩnh Thạnh) đều đã “có chủ” vì giới chơi cây cảnh từ các tỉnh khác đặt cọc cả tỷ đồng từ trước đó.
Khoảnh rừng 25,62 ha được đấu giá khai thác phục vụ Dự án Thủy điện Vĩnh Sơn 4 tại xã Vĩnh kim, huyện Vĩnh Thạnh (Bình Định).
Khai thác sai quy trình?
Theo hồ sơ, ngày 1/4/2021, UBND tỉnh Bình Định có quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để triển khai dự án Thuỷ điện Vĩnh Sơn 4 với diện tích 25,62ha rừng tự nhiên tại xã Vĩnh Kim, huyện Vĩnh Thạnh.
Ngày 13/7/2023 tại trụ sở Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Vĩnh Thạnh, Công ty Cổ phần SX-TM Vĩnh Thạnh đã trúng đấu giá 25,62ha rừng tự nhiên trên với số tiền hơn 3,8 tỷ đồng theo hình thức “chặt hạ, cắt khúc”.
Mặc dù, quy trình khai thác tận dụng gỗ rừng tự nhiên được cấp có thẩm quyền phê duyệt là “chặt hạ, cắt khúc” nhưng ngày 12/10/2023, ông Đặng Bá Quang - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Vĩnh Thạnh lại ký xác nhận vào bảng kê lâm sản cho phép Công ty Cổ phần SX-TM Vĩnh Thạnh khai thác chuyển giao cây bằng lăng còn nguyên gốc, có chiều dài hơn 10,5m, đường kính 127cm cho ông Lê Đình Nguyên (ở xã Phước Mỹ, TP Quy Nhơn, Bình Định), thời gian vận chuyển từ 12-13/10/2023.
Trong khi đến ngày 13/10/2023, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bình Định, Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Vĩnh Thạnh, Hạt kiểm lâm huyện Vĩnh Thạnh mới tổ chức cuộc họp giải quyết đơn của Công ty Cổ phần SX-TM Vĩnh Thạnh xin khai thác đào nguyên gốc những cây thuộc lô tài sản trúng đấu giá (có biên bản cuộc họp thống nhất).
Theo tìm hiểu, phương án khai thác tận dụng gỗ rừng tự nhiên Dự án Thủy điện Vĩnh Sơn 4 do Phân Viện Điều tra Quy hoạch rừng Nam Trung bộ và Tây Nguyên lập, được Chi cục Kiểm lâm thẩm định tại Báo cáo số 883/BC-CCKL ngày 21/7/2021 thì quy trình khai thác tận dụng gỗ rừng tự nhiên gồm: Chặt hạ, cắt khúc,...; thu gom và vận chuyển.
Quy trình khai thác rừng phục vụ dự án thủy điện trong báo cáo là: chặt hạ, cắt khúc...
Lãnh đạo Trung tâm Quy hoạch Nông nghiệp và Nông thôn tỉnh Bình Định cho biết, trữ lượng gỗ đấu giá chỉ tính từ gốc lên đến phần cành, ngọn (không thể tính phần âm dưới đất).
Từ phương án khai thác trên, có thể khẳng định đại điện Hạt Kiểm lâm huyện Vĩnh Thạnh ký xác nhận cho phép Cổ phần SX-TM Vĩnh Thạnh vận chuyển cây bằng lăng ra khỏi rừng là sai quy định.
Cây đã đào mang ra khỏi rừng bán cho người khác nhưng mãi đến ngày 2/11/2023, ông Lê Minh Thông, Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh mới ký tờ trình gửi UBND tỉnh Bình Định, xin chủ trương theo đề xuất của Công ty Cổ phần SX-TM Vĩnh Thạnh.
Tờ trình số 220/TTr-UBND gửi UBND tỉnh Bình Định có nêu rõ về việc: “Xin chủ trương khai thác tận dụng đào gốc cây để trồng cảnh quan thuộc lô tài sản trúng đấu giá khai thác tận dụng gỗ rừng tự nhiên từ chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để triển khai dự án Thủy Điện Vĩnh Sơn 4”.
Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Vĩnh Thạnh ký xác nhận vào bảng kê lâm sản cho phép Công ty Cổ phần SX-TM Vĩnh Thạnh khai thác chuyển giao cây bằng lăng còn nguyên gốc.
Ngày 6/11/2023, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định có văn bản ý kiến giao cho Sở NN&PTPTNT xem xét, đề xuất nội dung đề nghị của UBND huyện Vĩnh Thạnh tại văn bản nêu trên và báo cáo UBND tỉnh Bình Định trước ngày 10/11/2023.
Đến nay, việc thay đổi quy trình khai thác số gỗ rừng tự nhiên này chưa được UBND tỉnh Bình Định chấp thuận.
Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh Lê Minh Thông cho biết, phê duyệt phương án trúng đấu giá gỗ là của UBND tỉnh Bình Định nên thẩm quyền quyết định thuộc UBND tỉnh Bình Định. Việc Hạt Kiểm lâm huyện ký xác nhận vào bảng kê lâm sản cho phép Công ty Cổ phần SX-TM Vĩnh Thạnh khai thác chuyển giao cây bằng lăng còn nguyên gốc là chưa phù hợp.
“Vụ việc đang được chúng tôi kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ và thực tế để sang tuần có câu trả lời với báo chí sớm nhất”, ông Thông nói.
Theo thống kê trong Phương án khai thác tận dụng gỗ rừng tự nhiên Dự án Thủy điện Vĩnh Sơn 4 (do đơn vị khai thác và Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Vĩnh Thạnh lập) tổng số cây khai thác tận dụng trong 25,62 ha rừng phục vụ Dự án Thủy điện Vĩnh Sơn 4 là: 14.759 cây (3.868,7 m3) thì có đến 1.822 cây gỗ lớn có phẩm chất A,B (1.255 m3).
Theo một người chơi sinh vật cảnh có tiếng ở TP Quy Nhơn, Bình Định, nếu chỉ tính riêng 1.822 cây gỗ lớn có phẩm chất A,B nếu được khai thác nguyên gốc trong diện tích đã trúng đấu giá, cây sống còn nguyên gốc bán ra thị trường ít nhất cũng có giá từ 20-50 triệu đồng/gốc.
Những gốc bằng lăng moi gốc được cho là đã có người "cọc" và hiện nằm chờ trong rừng.
Lấy dẫn chứng ở cây bằng lăng đã được vận chuyển ra khỏi rừng và đang rao bán với giá 220 triệu đồng, nếu được khai thác đúng quy trình, hiện giá bán gỗ bằng lăng loại 1 dao động từ 10-14 triệu đồng thì tổng giá trị thu được khoảng 60-90 triệu đồng, như vậy là chỉ bằng 1/3 so với giá trị khi cây bằng lăng được đào nguyên gốc.
Như vậy, nếu các cơ quan có thẩm quyền đồng ý cho doanh nghiệp trúng đấu giá được đào gốc số cây còn sống này mang ra ngoài thị trường tiêu thụ thì lợi ích mang lại cho doanh nghiệp sẽ lớn hơn nhiều so với số tiền nhà nước thu được thông qua đấu giá.
Dư luận đặt câu hỏi: Liệu ngân sách nhà nước có bị thất thoát trong cuộc đấu giá này?
“ Sở vừa mới nhận được văn bản của tỉnh, tôi sẽ cho kiểm tra và rà soát lại ”, ông Trần Văn Phúc - Giám đốc sở NN&PTNT tỉnh Bình Định cho hay.