Câu hỏi độc giả ở email thegioi...@yahoo.com:
Cháu đang học lớp 9. Ngày 8/3, cháu vào nhà nghỉ với bạn trai thì thấy chiếc xe máy của bố ở dưới tầng 1. Cháu run bắn người. Vì đi với bạn trai nên cháu không bắt quả tang bố được. Mấy ngày sau, cháu theo dõi thì biết bố có người đàn bà khác. Cô ta là sếp của bố cháu. Người đàn bà kia có vi phạm pháp luật gì không? Cháu muốn làm cô ta mất chức!
Ths. Luật sư Nguyễn Hồng Bách - Công ty Luật hợp danh Hồng Bách trả lời:
Pháp luật Việt Nam ghi nhận và bảo vệ nguyên tắc hôn nhân “một vợ, một chồng”. Vợ chồng chung thủy, thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, bền vững; Nghiêm cấm “người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ” (Điều 4 Luật Hôn nhân và Gia đình 2000).
Theo quy định tại Điều 48 Nghị định 110/2013/NĐ- CP ngày 24/09/2013 của Chính phủ, các hành vi “Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác” và “Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;” sẽ bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
Điều 147 Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009 về “Tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng” quy định:
“ 1. Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.
2. Phạm tội trong trường hợp đã có quyết định của Toà án tiêu huỷ việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó, thì bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.”
Tiểu mục 3.2 và Tiểu mục 3.3 Mục 3 Thông tư 01/2001/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC ngày 25/9/2001 của Bộ Công An – Bộ Tư pháp và VKSND Tối cao quy định: “Chỉ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng gây hậu quả nghiêm trọng. Hậu quả nghiêm trọng có thể là làm cho gia đình của một hoặc cả hai bên tan vỡ dẫn đến ly hôn, vợ hoặc chồng, con vì thế mà tự sát, v.v...; b) Người vi phạm chế độ một vợ, một chồng đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.”; “Trong trường hợp đã có quyết định của Tòa án tiêu huỷ việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó, thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng theo khoản 2 Điều 147 BLHS mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự thêm về tội không chấp hành án theo Điều 304 BLHS.”
Căn cứ vào các quy định trên, quan hệ bất chính của bố bạn và người phụ nữ kia chỉ bị coi là vi phạm điều cấm của pháp luật, khi họ có hành vi “chung sống như vợ chồng” . Theo quy định tại Thông tư số 01/2001/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC: “Chung sống như vợ chồng là việc người đang có vợ, có chồng chung sống với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà lại chung sống với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ một cách công khai hoặc không công khai nhưng cùng sinh hoạt chung như một gia đình. Việc chung sống như vợ chồng thường được chứng minh bằng việc có con chung, được hàng xóm và xã hội xung quanh coi như vợ chồng, có tài sản chung đã được gia đình cơ quan, đoàn thể giáo dục mà vẫn tiếp tục duy trì quan hệ đó...”
Nếu bố bạn và người phụ nữ kia chỉ có quan hệ tình cảm, không chung sống “một cách công khai hoặc không công khai nhưng cùng sinh hoạt chung như một gia đình.” thì sẽ không vi phạm các điều cấm của pháp luật và không bị xử lý hành chính hoặc hình sự theo các quy định nêu trên. Chúng ta chỉ có thể xem xét và đánh giá hành vi của họ trên phương diện vi phạm chuẩn mực đạo đức xã hội, tư cách đạo đức, lối sống của cán bộ, công chức (nếu họ là cán bộ, công chức) hoặc là Đảng viên (nếu họ là Đảng viên). Trong trường hợp này thì cơ quan và tổ chức Đảng nơi bố độc giả và người phụ nữ kia công tác, làm việc có thể xem xét và áp dụng các hình thức xử lý kỷ luật đối với với họ theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức hoặc Điều lệ của Đảng.
Theo tôi, biện pháp tốt nhất trong trường hợp này là bạn nên trực tiếp trao đổi với bố mình, hoặc nhờ những người thân trong gia đình (như bố mẹ, anh chị em của bố bạn) khuyên giải, thuyết phục bố bạn chấm dứt quan hệ bất chính với người phụ nữ kia, gìn giữ và vụ đắp tình cảm, hạnh phúc gia đình.
Theo thông tin bạn cung cấp, bạn năm nay mới học lớp 9, thông thường sẽ chưa đủ 16 tuổi, còn rất trẻ, chưa phát triển hoàn thiện về nhận thức và tâm sinh lý, vẫn là “trẻ em” theo quy định tại Điều 1 Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004: “Trẻ em … là công dân Việt Nam dưới mưới sáu tuổi”. Do đó, bạn và bạn trai của bạn nên giữ các mối quan hệ trong sáng, không nên vượt quá các giới hạn của tình bạn, cũng như các quy định của pháp luật, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra. Pháp luật hình sự Việt Nam quy định, những người đã thành niên (từ đủ 18 tuổi trở lên) có hành dâm ô hoặc giao cấu với người dưới 16 tuổi là hành vi cấu thành “tội dâm ô với trẻ em” (Điều 116 BLHS) hoặc “tội giao cấu với trẻ em” (Điều 115 BLHS).
Luật sư Nguyễn Hồng Bách có nhiều năm kinh nghiệm trong việc bào chữa, tranh tụng, giải quyết các vấn đề liên quan tới tranh chấp giữa người lao động với người sử dụng lao động.
Công ty luật hợp danh Hồng Bách và Cộng sự có đội ngũ cố vấn là tiến sỹ, các chuyên viên cao cấp đang làm việc tại các cơ quan nhà nước, các viện nghiên cứu và các trường Đại học.
