Như báo chí đưa tin, chiều hôm qua, 25/4, trả lời câu hỏi về ảnh hưởng của nhà máy Formosa đến môi trường Việt Nam như thế nào?
Ông Chu Xuân Phàm - Giám đốc đối ngoại Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh rất "thật thà"khi trả lời:
"Tôi nói rất thật lòng, nhiều khi được cái này thì phải mất cái kia, mình không được cả hai thì mình phải lựa chọn. Muốn bắt cá, bắt tôm hay là muốn xây một cái nhà máy thép hiện đại?".
Câu trả lời của đại diện Formosa Hà Tĩnh không chỉ khiến người dân 4 tỉnh miền Trung phẫn nộ mà dư luận cả nước, đến các chuyên gia kinh tế cũng bất bình, phải lên tiếng.
"Đây là tuyên bố đầy thách thức và xúc phạm", đó là ý kiến của TS. Lê Đăng Doanh, Chuyên gia Kinh tế, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM).
Ông Doanh nói, ông phản đối tuyên bố đầy thách thức và có tính chất xúc phạm đến đất nước Việt Nam của doanh nghiệp Formosa. Tuyên bố này là thái độ bàng quan trước vấn nạn của một đất nước.
"Dù chúng ta chưa có kết luận chính xác vụ việc, nhưng việc một doanh nghiệp tuyên bố như vậy không thể chấp nhận được.
Chúng ta cho phép Formosa đầu tư nhưng cũng yêu cầu họ phải đảm bảo các điều kiện sống cho tự nhiên, cho thế hệ mai sau.
Chúng ta không thể có lựa chọn hy sinh tài nguyên môi trường, đó là sự vi phạm công ước quốc tế về môi trường", vị Tiến sĩ này bức xúc.
Cũng theo ông Doanh, đây là hệ quả rất nghiêm trọng khi chúng ta quá nuông chiều các tập đoàn, các doanh nghiệp ngoại...
Không thể nào để cho một nhà đầu tư tuyên bố thay Việt Nam chọn thép để đánh đổi lấy sự mất đi của tài nguyên thiên nhiên. Cái giá đó quá đắt và chúng ta sẽ kể lại cho hậu thế như thế nào đây?
"Các cơ quan chức năng cần vào cuộc để xác định xem động cơ của tuyên bố này như thế nào? Không thể bỏ qua mà không nói gì được.
Tôi cực lực lên án lời phát ngôn đầy thách thức này vì nó không đúng với tinh thần của Việt Nam, vị thế của nhà đầu tư lớn và những ưu đãi của Việt Nam dành cho nhà đầu tư", ông Doanh thẳng thắn.
Đồng quan điểm với ông Doanh, T.S Lưu Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khằng định, rõ ràng không thể chấp nhận được thông điệp chọn 1 trong 2.
Điều này không đúng với chủ trương trong thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam.
Không thể và không ai có quyền bắt Việt Nam phải chọn 1 trong 2, đánh đổi kinh tế để hy sinh điều kiện sống. Việt Nam phải chọn cả hai, không được hy sinh cái gì cả.
"Gang thép chưa phải là cái gì ghê gớm. Nhà máy gang thép, điện hạt nhân nằm ven biển không phải là cái gì to tát mà phải đánh đổi.
Việt Nam không phải trường hợp đầu tiên nên chúng ta không phải chọn cách trả giá", TS Lưu Bích Hồ nhấn mạnh.
Formosa là tập đoàn sản xuất nhựa lớn nhất Châu Á, có trụ sở tại Đài Loan.
Formosa chính thức bước chân vào Việt Nam từ năm 2008, với dự án đình đám nhất là khu liên hợp gang - thép và cảng Sơn Dương (Formosa Hà Tĩnh).
Tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của dự án vào khoảng 10 tỷ USD, bao gồm khu liên hợp sản xuất thép, nhiệt điện và cảng nước sâu tại khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh.
Kể từ khi bước chân vào Vũng Áng, Formosa Hà Tĩnh liên tiếp nhận được những ưu đãi lớn từ Nhà nước.
Formosa được hưởng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% áp dụng trong 15 năm; Được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm, kể từ khi có thu nhập chịu thuế và giảm 50% số thuế phải nộp cho 9 năm tiếp theo; Được miễn thuế nhập khẩu 5 năm...
Formosa còn được Chính phủ cho phép xây nhà ở cho công nhân thuê hoặc bán cho công nhân người nước ngoài và trong nước. Đa số các đề xuất khác của Formosa Hà Tĩnh cũng được giải quyết êm thấm...