Tờ Kommersant của Nga ngày 18/6 dẫn các nguồn tin cho biết, để rà phá bom mìn còn sót lại trong Thế chiến II ở cảng Novorossiysk trên bờ Biển Đen của Nga. Nga sẽ cắt giảm một phần công suất hoạt động của các thiết bị dẫn dầu tại cảng từ ngày 20/6 ít nhất cho đến cuối tháng này.
Kazakhstan - quốc gia phụ thuộc nhiều vào hoạt động xuất khẩu dầu tại cảng Novorossiysk - cho biết rằng, động thái này của Nga sẽ không có "tác động đáng kể" đến hoạt động xuất khẩu dầu của nước này.
Điều đáng chú ý là, do Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokaiev vừa từ chối công nhận nền độc lập của hai vùng Luhansk và Donetsk cách đây không lâu, nên kênh truyền thông hàng hải Mỹ Maritime-executive ngày 19/6 đã suy đoán rằng, Nga luôn sử dụng việc cắt giảm năng lượng như một biện pháp trả đũa và động thái này không loại trừ nguyên nhân liên quan đến chính trị.
Nga dừng hoạt động một số thiết bị dẫn dầu
Cảng Novorossiysk là điểm cuối của đường ống dẫn dầu Caspian Pipeline Consortium (CPC). Tổng chiều dài đường ống này lên tới hơn 1.500 km, nối với Novorossiysk. Các mỏ dầu ở phía tây Kazakhstan và dọc theo bờ biển Caspi của Nga được coi là "mạch máu" xuất khẩu dầu ra nước ngoài của Kazakhstan, vận chuyển hơn 2/3 lượng dầu xuất khẩu của nước này. Sau khi mở rộng vào năm 2018, đường ống này có thể vận chuyển 1,4 triệu thùng dầu mỗi ngày, nâng công suất hàng năm lên 67 triệu tấn.
Đường ống dẫn dầu Caspian Pipeline Consortium. Ảnh: CPC
Tờ Kommersant đưa tin, Nga gần đây đã phát hiện khoảng 50 "vật thể nguy hiểm tiềm tàng" ở vùng biển gần các thiết bị dẫn dầu tại cảng Novorossiysk. Đây có thể là vật liệu nổ còn sót lại từ Thế chiến II.
Trên thực tế, việc tìm kiếm và vô hiệu hóa vật liệu nổ tại cảng đã được tiến hành từ năm ngoái. Đội rà phá bom mìn đã tìm thấy khoảng 200 mục tiêu thủy âm và 50 mục tiêu từ trường trong vùng biển gần các thiết bị dẫn dầu tại cảng, một số mục tiêu trong số đó đã được xác định là "vật liệu có thể phát nổ".
Một quan chức tại cảng Novorossiysk cho biết: "Công việc này thực sự nguy hiểm", có một số vật liệu nổ cách các cánh tay robot vận chuyển dầu của cảng chưa đầy 100 m.
Hiệp hội Đường ống Caspian ngày 15/6 cho biết, để công việc kích nổ diễn ra suôn sẻ, dự kiến sẽ tạm dừng hoạt động 2 cánh tay robot vận chuyển dầu và chỉ duy trì hoạt động của 1 cánh tay robot còn lại. Hoạt động xuất khẩu dầu của cảng sẽ bị ảnh hưởng ít nhất cho đến cuối tháng.
Đối với kế hoạch của phía Nga, Bộ trưởng Năng lượng Kazakhstan Borat Akchulakov nói với giới truyền thông rằng, vì cảng này vẫn còn một cánh tay robot vận chuyển dầu đang hoạt động, nên hoạt động xuất khẩu dầu của Kazakhstan sẽ không bị "ảnh hưởng đáng kể".
Igor Yushkov - một chuyên gia tại Đại học Tài chính và Kinh tế trực thuộc chính phủ Nga - tin rằng, ngay cả khi đường ống này bị ngừng hoạt động hoàn toàn thì "đó không phải là một vấn đề lớn" và Kazakhstan có thể chuyển hướng một phần dầu của mình để xuất khẩu thông qua đường ống Baku-Tbilisi-Ceyhan.
Trên thực tế, đây là lần thứ hai trong năm nay cảng Novorossiysk dừng hoạt động các thiết bị vận chuyển dầu. Ngày 20/3, một cơn bão hiếm gặp đã làm hư hại 3 cánh tay robot vận chuyển dầu tại cảng Novorossiysk. Do thiếu các linh kiện nhập khẩu và một số lý do khác, hoạt động sửa chữa đã kéo dài trong ba tuần.
Cảng Novorossiysk trên bờ Biển Đen của Nga. Ảnh: Cogoport
Truyền thông Mỹ: Đây là động thái trả đũa của Nga
Kênh truyền thông hàng hải Mỹ Maritime-executive ngày 19/6 đã liên kết động thái này với tuyên bố của Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev.
Kênh này cho biết: "Mọi người đều biết, Nga đã cắt nguồn cung cấp năng lượng của mình như một phản ứng trước những tin tức tiêu cực". Bất luận việc Nga dừng hoạt động các thiết bị dẫn dầu tại cảng có liên quan đến vấn đề an toàn hay không, thời điểm làm việc này đã làm dấy lên những đồn đoán liên quan đến chính trị.
Trong lần tham dự Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St.Petersburg vào ngày 17/6, Tổng thống Kazakhstan Tokayev đã nói trước mặt Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng, ông không công nhận nền độc lập của các vùng Luhansk và Donetsk. Ông Tokayev cho rằng, nếu quyền dân tộc tự quyết này được cho phép, thì thay vì 193 quốc gia, sẽ có từ 500 đến 600 quốc gia trên trái đất.
Vào ngày 18/6, Konstantin Zaturin - Phó chủ tịch Ủy ban các vấn đề của Duma Quốc gia Nga - nói rằng, bài phát biểu của ông Tokayev là "không chính xác" và là một sự khiêu khích đối với Tổng thống Nga Putin. Về vấn đề các khu định cư của người Nga ở Kazakhstan, ông Zaturin cũng đe dọa rằng, nếu mối quan hệ giữa hai nước đổ vỡ, thì "mọi thứ đều có thể xảy ra, giống như Ukraine".