Tỷ phú Phạm Nhật Vượng và phu nhân Phạm Thu Hương tại Lễ trao giải VinFuture 2025.
Tối qua (5/12), tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội), khoảnh khắc các chủ nhân của 4 hạng mục Giải thưởng VinFuture được vinh danh khiến nhiều người vỡ òa. Đặc biệt, giải thưởng Chính của VinFuture vinh danh 4 nhà khoa học người Mỹ (TS Douglas R Lowy, TS John T Schiller, TS Aimée R Kreimer và GS Maura Gillison), với những khám phá và phát triển vắc-xin HPV nhằm phòng ngừa các khối u do virus papilloma ở người gây ra.
Tuy nhiên, tại Lễ trao giải VinFuture mùa thứ 5 còn có sự xuất hiện của một chuyên gia đặc biệt. Bà là GS Quarraisha Abdool Karim – Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học thế giới và Thành viên Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture. Trước đó, vào mùa giải VinFuture đầu tiên (năm 2021), GS Quarraisha Abdool Karim là đồng chủ nhân của Giải Đặc biệt dành cho Nhà khoa học tới từ các nước đang phát triển.
Khi được MC mời phát biểu ngay sau phần trao Giải Đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ, GS Quarraisha Abdool Karim chia sẻ: "Là chủ nhân giải thưởng VinFuture 5 năm qua và cũng là một thành viên Hội đồng Sơ khảo, tôi nghĩ đây là thời điểm chúng ta cần tạm ngưng lại và nhắc nhở lại tầm quan trọng của khoa học. Khoa học là nền tảng của thành công và sự thịnh vượng của quốc gia. Chúng ta thấy khi các quốc gia có những khoản đầu tư mạnh mẽ vào khoa học thì quốc gia ấy sẽ phát triển thịnh vượng nhanh chóng hơn.
Hôm nay là cơ hội để chúng ta chúc mừng các chủ nhân giải thưởng năm nay và tôn vinh vai trò khoa học phụng sự nhân loại. Đây chính là những gì VinFuture mong muốn mang lại sự tôn vinh bộ óc tài năng nhất trên thế giới và Việt Nam".
GS Quarraisha Abdool Karim chia sẻ đề xuất chưa từng có ở Giải thưởng VinFuture. Đó là có hạng mục giải thưởng dành cho các nhà khoa học Việt Nam.
Theo GS, nhìn lại những thách thức mà toàn cầu đang phải đối mặt vô cùng phức tạp. Không có giải pháp đơn giản hay nhanh chóng để giải quyết vấn đề này. Đây là niềm cảm hứng rất lớn khi chúng ta thấy các bộ óc vĩ đại này cùng nhau tề tựu về đây để cùng đạt mục tiêu nêu trên và cùng đưa phát kiến khoa học vào tương lai tốt đẹp hơn cho nhiều thế hệ sau này.
"Tôi mong là sau này, trong hệ thống Giải thưởng của VinFuture sẽ có thêm một giải thưởng cho nhà khoa học Việt Nam, những người đang và đóng góp cho sự thịnh vượng của Việt Nam và thế giới. Họ xứng đáng được tôn vinh trong diễn đàn này", GS Quarraisha Abdool Karim đưa ra đề xuất.
Nếu như đề xuất này được chấp nhận, giải thưởng dành cho Nhà khoa học Việt Nam sẽ trở thành hạng mục thứ 5 của VinFuture. Đây sẽ là một động lực và có tầm ảnh hưởng lớn tới các nhà khoa học ở Việt Nam.
Người Việt Nam đầu tiên thắng giải VinFuture
GS Võ Tòng Xuân cùng GS Gurdev Singh Khush giành giải Đặc biệt VinFuture 2023 dành cho nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển.
Kể từ khi bắt đầu mùa đầu tiên (năm 2021) đến nay, người Việt Nam đầu tiên và duy nhất (đến hiện tại) được vinh danh tại Giải thưởng VinFuture là cố GS Võ Tòng Xuân.
Cụ thể, vào mùa giải VinFuture 2024, GS Võ Tòng Xuân cùng với nhà khoa học người Mỹ gốc Ấn là GS Gurdev Singh Khush, đã giành giải đặc biệt dành cho nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển, với công trình "Phát minh và phổ biến giống lúa kháng bệnh" . Hai nhà khoa học dành trọn cuộc đời cho sự phát triển lúa gạo được vinh danh cho đóng góp quan trọng trong việc phổ biến giống lúa kháng bệnh, góp phần đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu.
Trong đó, GS Võ Tòng Xuân đóng vai trò quan trọng trong việc phổ biến giống IR36 trên khắp các vùng thường xuyên bị sâu bệnh tấn công tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long và hợp tác với nông dân để áp dụng những kỹ thuật cấy ghép tiên tiến. Chính nhờ các sáng kiến này, GS Võ Tòng Xuân đã thúc đẩy mở rộng khả năng tiếp cận với hạt giống lúa chất lượng, đồng thời tăng cường sản lượng lúa gạo với chi phí thấp hơn mà không sử dụng hóa chất độc hại.
(Ảnh: MH/VFP )
