Tàu sân bay quốc nội đầu tiên tiếp bước Liêu Ninh
Vừa qua, tờ “Bưu điện Huffington” của Mỹ đưa tin, có thể Trung Quốc sẽ hoàn tất kế hoạch sản xuất tàu sân bay 001A vào cuối năm nay. Đây là chiếc hàng không mẫu hạm được coi là sản phẩm quốc nội đầu tiên mà nước này tự nghiên cứu, chế tạo và có năng lực tác chiến thực sự.
Theo trang mạng Tổng hợp công nghiệp quốc phòng Nga cho biết, tàu sân bay nội địa 001A sẽ mang số hiệu 18, có trọng tải lớn hơn 5% so với tàu sân bay Liêu Ninh. Tàu sân bay này được Tập đoàn Công nghiệp Đóng tàu Trung Quốc đóng tại thành phố Đại Liên, phía đông bắc tỉnh Liêu Ninh.
Ảnh vệ tinh do “Airbus Defence and Space” chụp hồi tháng 7 tại khu vực nhà máy đóng tàu Đại Liên cho thấy, phần boong chính nơi các máy bay hoạt động cơ bản đã hình thành, sàn đáp mở rộng sắp hoàn thiện, phần mũi tàu đang trong quá trình hoàn thiện.
Cấu trúc thượng tầng đang được lắp ráp phía trên cầu tàu, sau khi hoàn thành sẽ được cần cẩu di chuyển để ráp vào thân tàu nằm trên ụ tàu. Tàu sân bay cũng đã hình thành 2 thang máy nằm cùng phía với cấu trúc thượng tầng để vận chuyển máy bay, trang thiết bị từ nhà chứa lên boong chính.
Hồi trung tuần tháng 6, cũng đã có thông tin cho biết Trung Quốc đã bắt đầu lắp ráp các bộ phận cấu thành chính của tàu sân bay này. Khi 001A ra đời, Trung Quốc sẽ trở thành một trong số không nhiều những quốc gia làm chủ được công nghệ chế tạo tàu sân bay.
Theo giới truyền thông Trung Quốc, nước này hiện đang khởi đóng đồng loạt 2 chiếc tàu sân bay quốc nội. Ngoài chiếc đầu tiên mang mã số 001A, chiếc thứ 2 mang mã số 002 cũng đang được đóng tại Nhà máy đóng tàu Giang Nam trên đảo Trường Hưng ở Thượng Hải.
Cư dân mạng Trung Quốc thiết kế mô hình tàu sân bay tương lai
Dự kiến tàu sân bay 001A được đặt tên là Sơn Đông (lấy tên một tỉnh của Trung Quốc) sẽ được biên chế cho lực lượng hải quân nước này vào năm 2018, còn tàu sân bay thứ 2 vào khoảng năm 2020. Cả 2 chiếc tàu sân bay mới đều sẽ định hình khả năng tác chiến trước năm 2025.
Tờ “Bưu điện Huffington” bình luận, việc tự sản xuất được tàu sân bay “001A” của Trung Quốc mang lại rất nhiều ý nghĩa, đó là khiến Mỹ phải thay đổi cách nhìn nhận, coi nước này là “cường quốc hải quân đồng hạng”.
Tuy nhiên, về bản chất các tàu sân bay mà nước này tự hào là sản phẩm tự lực chế tạo đều được thiết kế “nhái” theo một thiết kế tàu sân bay hạt nhân chưa hoàn thiện hồi thập niên 80 của hải quân Liên Xô.
Trung Quốc đóng 6 tàu sân bay theo mô hình Liên Xô
Các chuyên gia phân tích quân sự nhận định, Trung Quốc phát triển các tàu sân bay nội địa của mình dựa trên bản vẽ và tài liệu kỹ thuật của tàu sân bay hạt nhân thuộc dự án 1143.7, lớp Ulyanovsk chưa hoàn thiện của Liên Xô, được chia thành 2 giai đoạn.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Ukraine nắm giữ khá nhiều tài liệu kỹ thuật về các hệ thống vũ khí lớn dưới thời Liên bang Xô viết được thai nghén hồi thập niên 80 của thế kỷ trước. Trung Quốc có thể đã mua được bản vẽ thiết kế tàu sân bay năng lượng hạt nhân Ulyanovsk từ đây.
Tàu sân bay này có chiều dài 324,6 mét, rộng 75,5 mét, mớn nước 11 mét, tải trọng tiêu chuẩn 65.000 tấn, đầy tải 79.000 tấn, với thủy thủ đoàn 2.300 người.
Theo Jane Defence Weekly, trước khi tàu sân bay này bị Ukraine xẻ thịt một lò phản ứng hạt nhân KN-3 đã được lắp đặt trên tàu, nhiều khả năng Trung Quốc sẽ bí mật đàm phán mua lại từ Ukraine hoặc tiếp cận thiết kế kỹ thuật để phát triển một lò phản ứng hạt nhân tương tự.
Đề án 1143.7 Ulyanovsk là một thiết kế tích hợp những ưu điểm của cả tàu sân bay Nga và Mỹ, là thiết kế với mô hình lớn hơn của tàu sân bay Liên Xô lớp Kuznetsov, bổ sung thêm những tính năng của tàu sân bay hạt nhân lớp Nimizt của Mỹ.
Boong tàu được thiết kế với 4 đường băng cho máy bay cất và hạ cánh, trong đó 2 đường băng chéo được thiết kế tương tự như tàu sân bay Mỹ, sử dụng các máy phóng hơi nước để phóng máy bay. Trong khi đó, đường băng chính dọc thân tàu vẫn giữ lại hai đường băng kiểu cầu bật truyền thống của Liên Xô.
Siêu tàu sân bay Ulyanovsk có khả năng mang theo 70 máy bay cánh cố định và trực thăng các loại, trong đó có 27 chiếc tiêm kích trên hạm Su-33 hoặc MiG-29K, 10 chiếc cường kích Su-25, 4 chiếc máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không AWACS Yak-44 (tương đương với E-2 Hawkeyes) của Hải quân Mỹ, 15-20 chiếc trực thăng chống ngầm Ka-27.
Tàu sân bay đề án 1143.7 được thiết kế hệ thống nhà chứa máy bay có 3 thang máy nâng-hạ máy bay từ dưới khoang lên mặt boong, một ở bên mạn trái, hai ở bên mạn phải, phía hai bên của tháp chỉ huy, tạo sự linh hoạt cao trong triển khai máy bay sẵn sàng cho nhiệm vụ.
Ulyanovsk được trang bị 4 lò phản ứng hạt nhân KN-3 công suất 300MW, tương tự loại đang sử dụng trên chiếc tuần dương hạm nguyên tử lớp Kirov; 4 động cơ tuabin hơi nước 4 trục công suất 200.000 Hp, cho tốc độ tối đa 30 hải lý/giờ, tầm hoạt động không giới hạn.
Mô hình thiết kế tàu sân bay thuộc dự án 1143.7, lớp Ulyanovsk của Liên Xô
CV-16 Liêu Ninh
Tàu sân bay đầu tiên mang tên Liêu Ninh (CV-16) được Trung Quốc chính thức đưa vào sử dụng vào tháng 9 năm 2012. Nó được cải tạo từ một con tàu cũ của Liên Xô, được Trung Quốc "mua chui" với giá "phế liệu" từ Ukraine về để làm "sòng bạc nổi" ở Macau.
Liêu Ninh được hoán cải từ tàu khu trục chở máy bay chưa đóng xong, thuộc lớp Kuznetsov của Liên Xô cũ mang tên Varyag (cùng lớp với tàu sân bay Đô đốc Kuxnetsov mà hải quân Nga hiện đang sử dụng), thiết kế kiểu cầu bật, không có máy phóng máy bay.
Varyag là 1 trong 2 chiếc tàu sân bay được Liên Xô chế tạo cuối thập niên 80, thế kỷ trước. Khi Liên Xô sụp đổ, tàu thuộc quyền sở hữu của Ukraine và Kiev đã bán con tàu "phế liệu" này cho Trung Quốc.
Sau khi được Trung Quốc cải tạo và "mông má", Varyag đã biến thành tàu sân bay Liêu Ninh với chiều dài 304,5 m, rộng 37 m, lượng giãn nước 58.500 tấn, có khả năng mang theo 12 tiêm kích hạm Su-33/J-15 và hàng chục trực thăng các loại.
CV-16 Liêu Ninh được các chuyên gia cho là chỉ dùng để tiến hành các nghiên cứu kỹ thuật tàu sân bay, đồng thời là phương tiện để huấn luyện lực lượng không quân của hải quân Trung Quốc.
Do đó, Bắc Kinh đang nuôi tham vọng đóng thêm 5 tàu sân bay có khả năng tác chiến mạnh nhằm độc chiếm Biển Đông. Điều này chúng ta sẽ tìm hiểu trong kỳ sau.