Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu phân bón các loại của Việt Nam đạt 91.756 tấn, tương ứng hơn 41 triệu USD, giảm 42% về lượng và giảm 30% về giá trị so với tháng 8. So với tháng 9/2022, xuất khẩu phân bón tháng này giảm 43% về lượng và giảm 43% về giá trị, xuống mức thấp nhất kể từ tháng 3/2021.
Giá phân bón xuất khẩu tháng 9/2023 đạt 450 USD/tấn, tăng 21% so với tháng 8, song vẫn giảm 23% so với tháng 9/2022. Giá tăng trở lại do quyết định mới từ Trung Quốc.
Lũy kế 9 tháng đầu năm, xuất khẩu phân bón đạt gần 1,2 triệu tấn với kim ngạch hơn 491 triệu USD, giảm 14% về lượng và giảm 44,5% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2022. Bình quân 9 tháng năm 2023, giá xuất khẩu phân bón đã giảm sâu 35,5% so với cùng kỳ năm 2022, xuống còn 412 USD/tấn.
Xét về thị trường, phân bón của Việt Nam xuất khẩu chủ yếu sang thị trường Campuchia, riêng thị trường này đã chiếm trên 36,7% trong tổng khối lượng và chiếm 37,6% tổng kim ngạch xuất khẩu phân bón của cả nước. Campuchia nhập khẩu 438.704 tấn, tương đương 185 triệu USD, tăng 16,9% về lượng nhưng giảm 7,2% kim ngạch và giá giảm 20,6% so với cùng kỳ năm 2022.
Đứng sau thị trường chủ đạo Campuchia là thị trường Malaysia đạt 74.131 tấn, tương đương 24,7 triệu USD, giá trung bình 324,6 USD/tấn, giảm 36% về lượng, giảm 59,6% kim ngạch, chiếm 6% trong tổng khối lượng và chiếm 5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu phân bón của cả nước. Giá xuất khẩu 9 tháng đạt 333, 2 USD/tấn.
Xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc đạt 50.520 tấn, tương đương 18,8 triệu USD, giá trung bình 372,8 USD/tấn, giảm mạnh 40,6% về lượng, giảm 70,2% kim ngạch và giá giảm 50%, chiếm 4,2% trong tổng khối lượng và chiếm 3,8% trong tổng kim ngạch.
Từ đầu tháng 9, theo nguồn tin của Bloomberg, một số nhà sản xuất phân bón lớn của Trung Quốc đã ngừng ký các hợp đồng xuất khẩu mới từ đầu tháng này theo yêu cầu của Chính phủ và hạn chế này chỉ áp dụng đối với phân ure.
Điều này đã tác động không nhỏ tới thị trường phân bón toàn cầu, bởi Trung Quốc là nước sản xuất và tiêu thụ urê hàng đầu thế giới, nên việc đưa ra lệnh hạn chế xuất khẩu phân urê có thể tạo ra nguy cơ thắt chặt nguồn cung và đẩy giá phân bón tăng cao. Các thị trường xuất khẩu phân bón lớn nhất của Trung Quốc là Ấn Độ, Hàn Quốc, Myanmar, Australia.
Ngoài Trung Quốc, một quốc gia khác nằm trong top đầu về xuất khẩu phân bón là Morocco xảy ra trận động đất mạnh nhất thế kỷ vào ngày 8/9 sẽ tác động đến nguồn cung phân bón thế giới trong ngắn hạn. Morocco sở hữu 70% sản lượng đá phốt pho của thế giới, có lợi thế về sản xuất phân bón, phân lân.
Các sự kiện trên đã thúc đẩy giá urê trên thị trường phân bón thế giới tiếp tục tăng, sau khi có mức tăng mạnh do các yếu tố như căng thẳng leo thang ở Biển Đen, nhu cầu urê từ Ấn Độ tăng đột biến (do sản lượng trong nước giảm và diện tích trồng lúa tăng), Ai Cập cắt giảm 30% lượng khí cho sản xuất phân bón (năm ngoái, Ai Cập chiếm 4% sản lượng sản xuất và 8% sản lượng xuất khẩu urê toàn cầu).
Từ năm 2021, giá phân bón trong nước biến động nhiều lần và nếu so sánh với các mốc thời gian trước đây thì giá đã giảm rất sâu. Đến nay, giá phân ure tháng 9/2023 giảm 32-45% so với cùng kỳ năm ngoái, nếu so sánh với mức kỷ lục thiết lập hồi 4/2023, mức giá này thấp hơn hơn khoảng 50-60%, giá phân ure khoảng 9.900-11.200 đồng/kg. Giá phân DAP và kali cũng thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái, Bộ Công thương cho hay.
Theo Công ty CP Chứng khoán Rồng Việt, giá ure thế giới có thể tăng trong những tháng cuối năm 2023 và thị trường nội địa của Việt Nam cũng diễn biến cùng pha. Ngoài ra tại Việt Nam, sản lượng sản xuất ure trong 6 tháng cuối năm thường cao hơn nửa đầu năm 5-12%, chủ yếu phục vụ cho vụ mùa Đông-Xuân.