Bộ thương mại Trung Quốc đã công khai thừa nhận nước này sẽ tạm không có bất kỳ thêm hành động nào để trả đũa lại việc Mỹ vừa tăng áp thuế lên 550 tỉ USD hàng hoá của Trung Quốc.
Trong buổi họp báo của Bộ thương mại Trung Quốc hôm 29.8, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung là chủ đề được quan tâm hàng đầu. Mở đầu cuộc họp báo, phóng viên của Tân Hoa Xã đặt câu hỏi mồi cho thấy Mỹ đang xuống nước: “Tổng thống Mỹ Trump gần đây nói rằng ông rất hoan nghênh mong muốn của Trung Quốc đạt được thỏa thuận thương mại và bình tĩnh xử lý các khác biệt. Bộ Thương mại đánh giá như thế nào?
Ông Cao Phong – phát ngôn viên Bộ thương mại Trung Quốc trả lời: “Trung Quốc đã thể hiện thái độ của mình. Chúng tôi kiên quyết phản đối sự leo thang của cuộc chiến thương mại và sẵn sàng giải quyết vấn đề thông qua tham vấn và hợp tác với thái độ bình tĩnh. Sự leo thang của cuộc chiến thương mại không có lợi cho Trung Quốc, không có lợi với Hoa Kỳ và không có lợi cho lợi ích của người dân trên thế giới.
Chúng tôi đã nhận thấy lập trường của Mỹ. Chúng tôi hoan nghênh sự chân thành và hành động thiết thực của phía Hoa Kỳ và việc làm phù hợp với Trung Quốc. Hai bên hợp tác để tìm giải pháp cho các vấn đề trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau”.
Nhưng vấn đề mà người Trung Quốc và cả thế giới quan tâm là Trung Quốc có hành động nào đáp trả Mỹ sau khi Tổng thống Donald Trump hôm 23.8 tuyên bố tăng thuế với 550 tỉ USD hàng hoá Trung Quốc. Phóng viên đài Phoenix TV (đài Phượng Hoàng) đặt câu hỏi: "Đối với việc Mỹ áp thuế đối với hàng xuất khẩu 550 tỉ USD của Trung Quốc sang Mỹ và tăng thuế suất, Trung Quốc có ý định đưa ra biện pháp đối phó tương ứng không?"
Ông Cao Phong khẳng định: “Các biện pháp đối phó của Trung Quốc có đủ (nguyên văn là: Trung phương đích phản chế thủ đoạn thị sung túc đích). Tuy nhiên, trong tình hình hiện tại, chúng tôi tin rằng vấn đề nên được thảo luận là dỡ bỏ thêm thuế quan đối với 550 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc và ngăn chặn các cuộc chiến thương mại tiếp tục leo thang. Phía Trung Quốc có liên quan chặt chẽ với Hoa Kỳ trong vấn đề này. Như Trung Quốc đã nhiều lần nhấn mạnh, sự leo thang của cuộc chiến thương mại không có lợi cho Trung Quốc, không có lợi cho Hoa Kỳ, không có lợi cho lợi ích của người dân trên thế giới và thậm chí có thể gây ra hậu quả tai hại cho thế giới”.
Để kiểm định chắc chắn thái độ của Bộ thương mại Trung Quốc, phóng viên của Bloomberg News Agency đặt lại câu hỏi: “Ngài vừa trả lời câu hỏi về thuế quan mới của (Donald) Trump, đối với các sản phẩm trị giá 550 tỉ USD của Trung Quốc. Ngài nói rằng Trung Quốc có đủ công cụ để chống lại nó, nhưng Trung Quốc hiện cảm thấy vấn đề quan trọng hơn là Thảo luận về việc bãi bỏ các mức thuế này, điều này có nghĩa là Trung Quốc sẽ không chống lại các mức thuế mới do Trump áp đặt? Tại sao phải thay đổi chiến lược ngay lúc này trong khi phía Trung Quốc có biện pháp đối phó với tất cả các mức thuế mới do Mỹ áp đặt?"
Ông Cao Phong: “Tôi đã trả lời rất rõ ràng và các biện pháp đối phó của Trung Quốc có đủ. Tuy nhiên, trong tình hình hiện tại, chúng tôi tin rằng vấn đề nên được thảo luận là dỡ bỏ thêm thuế quan đối với 550 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc và ngăn chặn các cuộc chiến thương mại tiếp tục leo thang. Hiện tại, Trung Quốc đang có những đại diện đủ tầm với Mỹ về vấn đề này”.
Phóng viên Hoàn cầu cũng hỏi về thái độ của Bộ thương mại trước một số đòn của Mỹ gần đây: “Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây đã yêu cầu các công ty Mỹ chuyển sản xuất từ Trung Quốc trở về Mỹ hoặc đến những nơi khác. Phản ứng của Bộ Thương mại là gì?”
Ông Cao Phong cho biết: "Trung Quốc và Hoa Kỳ là đối tác thương mại và nguồn đầu tư quan trọng. Lợi ích của cả hai bên được tích hợp sâu sắc và đã hình thành một mô hình "bạn có tôi và tôi có bạn". Mối quan hệ kinh tế giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ không thể bị cắt đứt bởi bất cứ ai muốn cắt đứt.
Nếu bất cứ ai muốn bắt chia cắt hai nền kinh tế, kết quả sẽ gây tổn hại cho những người khác, không chỉ gây tổn hại nghiêm trọng đến lợi ích của các doanh nghiệp và người dân Mỹ, mà còn đe dọa an ninh của chuỗi cung ứng công nghiệp toàn cầu và gây nguy hiểm cho thương mại quốc tế và nền kinh tế thế giới.
Chúng tôi đã thấy rằng mọi người từ mọi tầng lớp ở Hoa Kỳ đã bày tỏ sự phản đối của họ đối với các nhận xét trên (của ông Trump). Bản chất của quan hệ kinh tế và thương mại Trung-Mỹ là cùng có lợi và cùng có lợi. Hai bên không phải là đối thủ của trò chơi một mất một còn, mà nên là đối tác cùng có lợi. Chúng tôi hoan nghênh các công ty từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm cả Hoa Kỳ, đầu tư và hoạt động tại Trung Quốc, và sẽ tiếp tục tạo ra một môi trường kinh doanh tốt”.
Nói tóm lại là trước các câu hỏi về thuế quan thì ngoài miệng ông Cao Phong nói cứng rằng Trung Quốc có đầy đủ biện pháp để trả đũa Mỹ nhưng thái độ chung của Bộ thương mại là nhũn nhặn. Không có bất kỳ lời nói nào chỉ trích nhắm vào Mỹ như cách mà Bộ ngoại giao Trung Quốc buộc tội Mỹ bằng những từ mạt sát như: "chà đạp lợi ích" hay "vi phạm đồng thuận"...
Ngày 1.8.2019, tổng thống Trump cho biết chính quyền của ông sẽ đánh thuế 10% đối với 300 tỉ USD hàng hóa còn lại của Trung Quốc bắt đầu từ ngày 1.9 tới đây, không kể với 250 tỉ USD đã chịu thuế 25%. Điều đó sẽ đồng nghĩa là gần như tất cả các sản phẩm còn lại mà Mỹ chưa áp dụng thuế quan sẽ phải chịu thuế, hay nói cách khác là không còn tồn tại thương mại tự do giữa hai nước ở bất kỳ lĩnh vực nào.
Ngày 5.8, Trung Quốc tuyên bố không nhập nông sản Mỹ trị giá 20 tỉ USD mỗi năm. Ngày 23.8, Bộ Tài chính Trung Quốc tuyên bố sẽ áp dụng mức thuế bổ sung 5% hoặc 10% đối với 75 tỉ USD hàng nhập khẩu của Mỹ bắt đầu từ ngày 1.9. Thực ra thì Trung Quốc đã áp thuế hết với 110 tỉ USD hàng Mỹ rồi nên đợt thuế bổ sung này có thể khiến 75 tỉ USD hàng Mỹ bị thuế từ 25% lên thành 30% hay 35%.
Ngay lập tức, Tổng thống Mỹ tuyên bố: Bắt đầu từ ngày 1.10, có 250 tỉ USD hàng hóa và sản phẩm từ Trung Quốc, hiện đang bị đánh thuế ở mức 25%, sẽ bị đánh thuế ở mức 30%. Ngoài ra, 300 tỉ USD còn lại của hàng hóa và sản phẩm từ Trung Quốc, đã bị đánh thuế từ ngày 1.9 ở mức 10%, giờ sẽ bị đánh thuế ở mức 15%.