Mỗi người, mỗi gia đình lại có những tiêu chí nhất định khi lựa chọn bát đĩa. Có người thích các hình dạng bát độc lạ, có người mê hoa văn bắt mắt, cũng có người chỉ quan tâm tới giá cả phải chăng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng ngoài chức năng đựng đồ ăn, tính thẩm mỹ, dễ vệ sinh… thì cách chúng ta chọn bát đĩa còn ảnh hưởng trực tiếp tới mùi vị món ăn và sức khỏe con người.
Có một số loại bát đĩa có thể trông rất đẹp mắt, giá thành rẻ nhưng lại tiềm ẩn nhiều chất độc hại. Nếu không muốn cả gia đình bị “đầu độc”, tốt nhất đừng bao giờ sử dụng 4 loại bát đĩa sau đây:
1. Bát đĩa giả sứ
Bát giả sứ có ưu điểm là đẹp mắt, khối lượng nhẹ, giá thành rẻ, đa dạng mẫu mã, ít bị vỡ nhưng chất lượng lại không tốt. Chúng thường được làm từ nhựa melamine chịu nhiệt rất kém nên không chỉ công năng khi đựng đồ ăn không tối ưu mà còn dễ sản sinh chất độc.
Bát đĩa giả sức tuy đẹp, giá rẻ và khó vỡ hơn sứ thật nhưng lại chứa nhiều chất độc hại (Ảnh minh họa)
Cụ thể, nhựa melamine không chịu được nhiệt độ cao, khi đựng đồ ăn nóng hay rửa bằng nước quá nóng có thể bị phân hủy và tạo ra các chất độc hại như melamine và formaldehyde. Cơ thể hấp thụ lâu ngày có thể gây ngộ độc, suy gan thận và hình thành cả ung thư. Tổ chức Y tế Thế giới đã xếp hạng formaldehyde là hóa chất độc hại với sức khỏe con người, nằm trong nhóm gây ung thư cấp độ 1.
Một số loại bát melamine kém chất lượng còn nguy hiểm hơn, chúng sử dụng nhựa urea-formaldehyde thay vì nhựa melamine. Loại nhựa này độc hại hơn và có tốc độ giải phóng formaldehyde cao hơn. Chúng cũng có thể chứa nhiều tạp chất và kim loại nặng không thân thiện với sức khỏe con người.
2. Bát đĩa inox giá rẻ
Nhiều người thích dùng bát inox vì có khả năng giữ nhiệt lâu, khó rơi vỡ, dễ làm sạch và có độ bền cao. Tuy nhiên, loại bát này cũng không phải lựa chọn tối ưu cho sức khỏe.
Chất liệu của nó giữ nhiệt tốt nhưng cũng dễ gây bỏng. Bát inox không thích hợp để đựng một số thực phẩm có tính axit cao như cà chua, nước cam, chanh hay tính kiềm mạnh như baking soda. Bởi nó dễ bị ăn mòn, ngoài ảnh hưởng mùi vị lâu ngày còn gây hại cho sức khỏe. Đặc biệt là nếu bạn dùng các loại bát inox có giá rẻ thì càng nguy hiểm.
Do chất liệu đặc thù, bát inox thường có giá thành cao. Với bát inox giá rẻ sẽ bị pha lẫn rất nhiều tạp chất, chứa nhiều kim loại nặng. Trong quá trình đựng thực phẩm, nhất là các món nóng sẽ bị phai ra và hấp thụ vào cơ thể người. Có thể kể đến như chì, crom, mangan, cadmium… Tích tụ quá nhiều sẽ gây bệnh tật nguy hiểm.
Nếu muốn dùng bát inox, hãy chọn mua tại cơ sở uy tín và loại bát dày, chất lượng cao (Ảnh minh họa)
Vì vậy, nếu muốn dùng bát inox từ cơ sở uy tín có kiểm định, dành riêng để đựng thực phẩm ăn trực tiếp, không bị han gỉ và lẫn tạp chất. Tốt nhất là có 2 lớp chống nóng khi cầm nắm, inox 2 lớp 304 hoặc 316 chất lượng cao và khi rửa bát inox không nên dùng cọ đánh nồi vì sẽ bị trầy xước.
3. Bát đĩa tráng men, nhiều họa tiết phức tạp
Khi mua bát đĩa, không ít người bị thu hút bởi những hoa văn phức tạp, tráng men nhiều màu sắc. Màu sắc và họa tiết trên bát tráng men rất dễ bị bong tróc, không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn ngấm vào trong thực phẩm. Nhiều sắc tố trong số này là những sản phẩm hóa học, các kim loại nặng có thể gây hại lớn cho sức khỏe con người.
Bát đĩa tráng men, nhiều họa tiết phức tạp cũng gây phiền phức trong khâu vệ sinh. Đặc biệt, do kết cấu phức tạp của bát khiến vi khuẩn dễ tích tụ, cặn thực phẩm không dễ được làm sạch. Loại bát này không chỉ gây mất vệ sinh mà còn có thể khiến cơ thể dễ nhiễm khuẩn, đặc biệt là các căn bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa. Chúng có tính thẩm mỹ cao lúc mới nhưng lại rất nhanh trở nên xấu xí.
4. Bát đĩa bằng nhựa
Không khó để tìm thấy một vài chiếc bát đĩa bằng nhựa trong các gia đình. Chúng phổ biến, dễ mua, rẻ tiền, lâu hỏng nhưng không tốt cho sức khỏe và tính ứng dụng cũng không hề cao. Chúng không phù hợp để đựng các món nóng, món nhiều axit hay tính kiềm cao.
Bởi vì bát nhựa thường làm từ chất liệu nhựa như PVC, polypropylene hoặc polyethylene … Khi tiếp xúc với nhiệt, các chất có hại như benzen, formaldehyde, xylene dễ dàng thoát ra ngoài. Những chất độc hại này sẽ xâm nhập vào thực phẩm của chúng ta thông qua thức ăn và nước uống sau đó gây hại cho cơ thể.
Đừng bao giờ dùng bát đĩa, hộp nhựa để đựng các món nóng để bảo vệ sức khỏe (Ảnh minh họa)
Khả năng kháng axit của bát đĩa nhựa cũng không tốt. Nếu dùng để đựng các thực phẩm có tính axit như nước chanh, giấm cũng sẽ gây ra những tác hại nhất định. Chưa kể, loại bát này tuổi thọ ngắn, khó làm sạch dầu mỡ, dễ bị trầy xước và tạo điều kiện cho nấm mốc, vi khuẩn gây hại.