1. Khổ: Người khổ tâm, Trời chẳng phụ
Cuộc đời muôn vẻ, điều khó nói ra nhất là khổ, cái khó chịu đựng nhất cũng là khổ.
Con người sống ở thế gian chẳng được như ý, cần trải qua nhiều gian lao, thử thách mới trưởng thành, cứng cáp.
Có người nào không bước ra từ cái khổ? Ai dám nói mình chưa hề biết khổ đau là gì? Con người thường chịu khổ một trận, nhưng sẽ không chịu khổ cả đời.
"Người khổ tâm, Trời chẳng phụ", thẳng thắn đối mặt thì cái khổ cuối cùng sẽ thành tựu hạnh phúc.
Không nên coi cái khổ quá lớn, một năm 360 ngày dầm dãi gió sương, nếu không thì cuộc đời sẽ là đống hoang phế.
Cũng không nên cố tình tạo ra, phóng đại cái khổ. "Biển khổ vô biên, quay đầu là bờ", nếu không cuộc đời chỉ là đống gạch đá vụn.
Không nên coi khổ là vận xui, lấy khổ làm vui, trong khổ vốn đã có mầm vui rồi, đời người luôn luôn có cả vui lẫn khổ.
2. Nhẫn: Trong chữ Nhẫn có một lưỡi dao
Người ôm chí lớn mới biết nhẫn, xả bỏ những phân tranh vô vị trước mắt, lẳng lặng nỗ lực tiến lên về phía mục tiêu của mình.
Người có tầm nhìn xa trông rộng mới có thể nhẫn, họ vui thú thưởng thức các vì sao mỹ lệ trên bầu trời, nên nhẫn chịu được muỗi đốt kiến cắn.
Nhẫn không phải là nhu nhược, cũng không phải là vô dụng, nhẫn là sức mạnh, là tư tưởng, là từ bi, là trí tuệ, và là nghệ thuật.
Nhẫn nhất thời trời yên biển lặng, lùi một bước biển rộng trời cao. Nhẫn khiến việc lớn thành việc nhỏ, khiến việc nhỏ thành vô sự.
Trong lòng không chứa việc, trong tâm không áp lực, ăn sẽ ngon, ngủ sẽ yên, người sẽ khỏe mạnh, cuộc đời sẽ hạnh phúc.
3. Vui: Một nụ cười, mười năm trẻ
Người coi trọng cuộc sống thế tục, thì chẳng thể sống vui vẻ nổi.
Người xưa sống với thiên nhiên, bè bạn, chẳng có dính dáng gì đến công danh lợi lộc, niềm vui luôn luôn song hành cùng cuộc sống.
Cuộc sống người hiện đại bận rộn và căng thẳng hơn người xưa rất nhiều, những vẫn cứ nên học "tâm pháp vui vẻ" của người xưa.
Chớ quên "một nụ cười, bằng mười thang thuốc bổ", vậy nên chẳng lý do gì mà ngăn cản bạn mở lòng phóng khoáng, hỉ hả với cuộc đời này để tận hưởng trọn vẹn niềm vui tươi mới.
4. Động: người di chuyển thì sống, cây di chuyển thì chết
Động có thể dưỡng sinh. Sinh mệnh tồn tại ở vận động.
Nước chảy luôn động, nên không hôi thối; then cửa luôn động, nên không mối mọt. Con người cần giữ trạng thái động, đừng an dật với hiện trạng, chịu khuất phục, an dật khiến tâm hồn "chết" đi, chi bằng hãy phấn chấn mà chống lại nó.
"Cùng thì suy nghĩ thay đổi", "Người tìm đến chỗ cao, nước chảy về chỗ thấp", hãy công phá những thói quen đã quá quen thuộc của mình, dám bước ra khỏi "cái lồng" quen thuộc, tìm điểm nghỉ ngơi mới. Nơi mới có nghĩa là sự khởi đầu mới.
5. Tĩnh: Tĩnh để tu thân, kiệm để dưỡng đức
Dưỡng tâm cần tĩnh. Tĩnh có thể sinh ra trí tuệ.
Sách "Quản Tử" viết: "Tĩnh thì được, nóng nảy thì mất".
Tĩnh không phải là sự giả dối, kìm nén, che giấu cảm xúc. Tĩnh chân chính là cuộc sống có mục tiêu, có truy cầu chân chính, để thực hiện mục tiêu cuộc đời mà mình đã đặt ra, kiên định không gì lay chuyển nổi, làm việc nghĩa chẳng quay đầu nghĩ lại.
Tĩnh chân chính là vứt bỏ hết cái tâm nóng vội, đứng núi này trông núi khác, là không truy cầu những ảo tưởng mơ hồ mịt mùng, không thiết thực, là không có tạp niệm, tà niệm.
6. Hòa: Thiên địa hòa, vạn vật sinh
Thiên nhiên "hòa mà vẫn giữ bản sắc" chính là sức mạnh thần kỳ, nó đem lại cho con người không chỉ vật chất mà còn rất nhiều gợi mở chỉ dẫn về tinh thần.
Cá kia bơi lượn nông sâu, chim ưng bay liệng cao xa, vạn vật tự nhiên đều không trái tự nhiên, đều rành mạch có trật tự, cùng chung sống hài hòa. Chúng ta bỗng phát hiện ra, có một sức mạnh đang vỗ về con tim. Hãy tĩnh tâm lại, hòa cùng vạn vật.
Cõi nhân gian hòa vi quý, gia đình hòa thuận vạn sự hưng thịnh.
Hòa với mình, coi nhẹ danh lợi, tâm yên định. Hòa với người, thật lòng đối đãi nhau, tình cảm thắm thiết. Vợ chồng hòa thuận, thấu hiểu giữ gìn, tình ấm áp.
Gia đình hòa thuận, sự nghiệp hưng thịnh, phúc bất tận, khiến thiên hạ hòa thuận. May mắn phúc lành khắp càn khôn. Cõi nhân gian, hòa vi quý, đất đá hóa bạc vàng. Trong tâm một chữ Hòa, đi khắp thiên hạ đều là người thân.
7. Giản: Giản đơn thoát tục, thanh đạm như nước
Cuộc đời đơn giản ưu nhã, tránh vinh hoa phù phiếm. Ngôi nhà trang nhã đâu cần lớn, hoa thơm chẳng cần nhiều. Thong dong mà không gấp gáp, tự tại mà chẳng quẫn bách, cẩn thận mà chẳng sốt ruột, điềm đạm mà chẳng tầm thường.
Con người ở thế gian, chỉ cầu một chữ Giản, một làn hương dịu ngọt, một tiếng lòng dịu dàng, một chút chân tình ấm áp, một giấc mộng đẹp tươi, không khiến người xem si mê, không khiến người thưởng ngoạn trầm luân, hết thảy đều dẫn đến cảnh giới ý tưởng ưu mỹ xa xôi.
8. Sướng (thông suốt, trôi chảy): Mây trên trời, nước trong bình
Cuộc đời thông suốt chính là trạng thái "Sướng" (thông suốt, trôi chảy), mây trên trời, nước trong bình, núi xanh chẳng cản mây trắng bay.
Đời người không thông suốt, chỗ nào cũng nứt nẻ và thương đau.
Chỉ có thông suốt rồi, cuộc đời đóng kín mới được mở bung ra, cuộc đời căng thẳng mới được thư giãn, cuộc đời tổn thương mới được viên mãn.
Chỉ có cuộc đời đã thông suốt mới tránh xa bất lực, mệt mỏi, vô cảm, sầu khổ, bi thương và lãnh đạm, mới khiến sinh mệnh vui vẻ tự tại, bình thản mà lại chân thực, tràn đầy hơi thở tường hòa mỹ mãn.
Chỉ có cuộc đời thông suốt, mới có thể tiếp nhận bất cứ sự việc gì, có thể chịu được bất cứ sự công kích nào, có thể hưởng thụ cuộc sống trong bất kỳ phương thức sống nào.
9. Thiện: Người thiện lương được lâu bền
Kinh Dịch có viết: "Tích thiện chi gia, tất hữu dư khánh; Tích bất thiện chi gia, tất hữu dư ương", có nghĩa là: Gia đình tích thiện, ắt sẽ có đầy may mắn phúc lành. Gia đình tích bất thiện, ắt sẽ có đầy tai ương.
Người xưa thường nói: "Nhân giả đa thọ", nghĩa là, người nhân đức thì trường thọ. Trong dân gian cũng thường nói, thiện có thiện báo, ác có ác báo.
Thiện với người, suy cho cùng cũng chính là thiện với mình.
Chỉ có tâm địa thuần khiết, không có ác ý với người, mới có thể giữ được cái tâm thiện lương, mà lời nói cử chỉ hành vi từ cái tâm thiện lương này lại khiến cho thân tâm được thọ ích càng nhiều, cuối cùng nhận được báo đáp thiện.
Do đó, vui vẻ thiện đãi cuộc sống, thiện đãi người khác, thiện đãi bản thân, luôn mỉm cười dụng tâm sống mỗi ngày, có lẽ cũng chính là ý nghĩa đích thực của cuộc sống.
10. Ngộ: Phồn hoa cuối cùng cũng hư không
Thế gian phồn hoa chỉ là hiện tượng bề ngoài, hết thảy đều sẽ đi vào tĩnh lặng và hư không.
Bình thản đối đãi với được mất, lặng nhìn hết thảy phồn hoa, đối diện với cõi hồng trần huyên náo bằng một tâm thái khoát đạt thoát tục, đó lẽ nào chẳng phải là lĩnh ngộ.
Ngộ là một loại tu sửa, là sau khi có đủ lịch duyệt, trải đầy gió sương, chuyển mình hoa lệ. Chuyển mình quyết không phải là rút lui ảm đạm, mà là một lần niết bàn tái sinh giữa đường đời.
Trải qua một phen rèn luyện cái tâm trần tục, chuyển mình sẽ càng ung dung bình thản đối diện với hết thảy, nắm bắt hết thảy, cuộc đời thăng hoa.