Trẻ em vốn phải ngây thơ, vô tư lự, đầy ắp khao khát khám phá và tò mò về thế giới xung quanh. Tuy nhiên, đôi khi chúng ta thấy một số trẻ đặc biệt ngoan ngoãn, tự giác đến mức bất thường, điều này có thể che giấu mong muốn và thiếu thốn tình thương từ sâu thẳm trái tim.
Khi khám phá thế giới nội tâm của những đứa trẻ này, chúng ta có thể nhận ra rằng chúng thường mang một gánh nặng tâm lý nặng nề. Chúng ngoan ngoãn có thể là vì sợ mất đi tình yêu thương và sự công nhận của cha mẹ.
Chúng cố gắng thông qua nỗ lực và hành vi của mình để đổi lấy sự hài lòng và yêu thương của cha mẹ, nhưng hành động như vậy thường khiến trẻ mất đi sự ngây thơ và niềm vui, trở nên quá chín chắn và nặng nề. Trải nghiệm thiếu thốn tình cảm trong thời thơ ấu có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển và tính cách của một người.
Trải nghiệm thiếu thốn tình cảm trong thời thơ ấu có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển và tính cách của một người. (Ảnh minh họa)
Từng có câu hỏi "trẻ em thiếu thốn tình thương khi còn nhỏ lớn lên sẽ thế nào", loạt câu trả lời sau đó khiến nhiều người giật mình: Chúng có thể trở nên tự ti, nhạy cảm và khó tin tưởng người khác. Chúng có thể phát triển tính cách thích làm hài lòng, luôn cố gắng làm vui lòng người khác mà quên mất nhu cầu của bản thân. Chúng có thể khao khát tình yêu nhưng lại sợ hãi tình yêu, không biết cách thể hiện tình cảm, cũng không biết làm thế nào để nhận tình yêu.
Thực tế, chúng ta cũng thường gặp những hình ảnh tương tự trong đời sống hàng ngày. Một số trẻ em để được cha mẹ khen là "con thật hiểu biết", "con thật ngoan", đã kìm nén bản năng để xứng với kỳ vọng đó. Trong khi trẻ em nên muốn cười thì cười, muốn nghịch ngợm thì nghịch ngợm, ánh mắt lấp lánh, đôi khi có chút tinh nghịch cũng không sao, vì đó là biểu hiện tự nhiên của tính cách chân thật.
Trẻ cần hiểu biết, nhưng sự trưởng thành này phải diễn ra một cách tự nhiên và không bị áp đặt. Chúng ta cần nhắc nhở trẻ rằng gia đình là nơi trú ẩn tinh thần, là nơi chúng có thể thể hiện bản thân một cách tự nhiên nhất. Ở đây, chúng không cần phải giả vờ, không cần phải trình diễn, chỉ cần là chính mình. Chỉ có như vậy, trẻ em mới có thể phát triển trong một môi trường vui vẻ, tự do, và tâm lý mới khỏe mạnh.
Vậy làm thế nào để nhận biết một đứa trẻ có thiếu tình thương hay không?
Thực ra, khi trẻ có 3 biểu hiện sau, điều đó ám chỉ chúng rất thiếu tình thương, thật đáng tiếc là không ít phụ huynh vẫn cho rằng đó là dấu hiệu của sự xuất sắc và hiểu biết.
1) Khả năng tự quản lý rất mạnh: Nếu một đứa trẻ có khả năng tự quản lý bản thân rất mạnh, không cần sự giám sát và quản lý từ người lớn, điều này có thể là một dấu hiệu của việc thiếu tình thương. Chúng có thể cố gắng thông qua sự tự giác và xuất sắc để giành được sự công nhận và tình thương từ cha mẹ. Tuy nhiên, những đòi hỏi tự giác quá mức này thường làm cho chúng cảm thấy mệt mỏi và bị kìm nén, từ đó mất đi niềm vui và sự ngây thơ của tuổi thơ.
2) Đặc biệt giỏi quan sát và hiểu ý người khác: Trẻ em đặc biệt giỏi quan sát và hiểu ý người khác cũng có thể thiếu tình thương. Chúng luôn cẩn thận quan sát thay đổi tâm trạng của cha mẹ và đoán ý cha mẹ. Những đứa trẻ như vậy thường quá mức nhạy cảm và chín chắn sớm. Chúng có thể cảm thấy chán nản và tự trách mình vì những sai lầm nhỏ nhặt hoặc sự phê bình từ cha mẹ, và có thể để giấu đi cảm xúc và nhu cầu thực sự của mình để đáp ứng kỳ vọng từ cha mẹ, cuộc sống như vậy khiến chúng cảm thấy nặng nề và bị kìm nén.
3) Đặc biệt siêng năng và có xu hướng hoàn hảo: Trẻ em đặc biệt siêng năng và có xu hướng hoàn hảo cũng có thể thiếu tình thương. Chúng luôn cố gắng đạt được thành tích tốt nhất và đặt ra những yêu cầu rất cao cho bản thân. Tuy nhiên, khi chúng không thể đạt được kỳ vọng của mình hoặc của cha mẹ, chúng có thể cảm thấy chán nản và tự trách mình. Những đứa trẻ như vậy thường thiếu tự tin và không có cảm giác tự giá trị. Chúng có thể cho rằng chỉ có thông qua sự cố gắng và thành tựu liên tục mới có thể nhận được sự công nhận và tình thương từ cha mẹ.
Khi chúng ta quan sát những đứa trẻ quá mức ngoan ngoãn, tự giác, hoặc quá mức siêng năng, không khó để nhận ra rằng đằng sau đó thường là vấn đề là cha mẹ không tuân theo quy luật tự nhiên trong việc nuôi dưỡng và không hoàn toàn chấp nhận bản thực của con cái mình.
Sự lơ là này dẫn đến việc trẻ em thiếu đi sự ấm áp và cảm giác an toàn nội tâm mà gia đình nên có. Để bù đắp cho sự thiếu hụt này, chúng ta phải cho trẻ vô điều kiện tình yêu thương.
Hãy tưởng tượng, khi chúng ta gặp một chú chó nhỏ lạc đường trên phố, chúng ta cho chú ấy thức ăn và nơi trú ẩn, tình yêu thương này là thuần khiết và vô tư, chúng ta không mong đợi sự đáp lại, chỉ đơn giản là vì lòng yêu thương.
Tương tự như vậy, khi đối diện với con cái mình, chúng ta cũng nên có lòng yêu thương vô điều kiện và thuần khiết, không phụ thuộc vào việc trẻ có thể đạt được kết quả xuất sắc hay không. Chúng ta nên chấp nhận chúng với cùng một sự ấm áp và bao dung, bởi vì chúng ta yêu con cái chính là yêu chính bản thân chúng, không phải thành tựu hay hành vi bên ngoài.
Yêu thương con cái là bản năng của chúng ta làm cha mẹ. Tình yêu thương này không nên có bất kỳ điều kiện nào, không nên có bất kỳ kỳ vọng hay yêu cầu nào. Chỉ khi trẻ cảm nhận được tình yêu vô điều kiện này, lòng tự trọng của chúng mới được nuôi dưỡng, và cảm giác an toàn nội tâm mới được xây dựng.
Chúng sẽ hiểu rằng, dù thế giới bên ngoài có thay đổi như thế nào, dù bản thân mình có hành động ra sao, sự ấm áp của gia đình và vòng tay của cha mẹ luôn là bến đỗ an toàn. Và chỉ có một đứa trẻ thực sự được bao bọc trong tình yêu và được chấp nhận vô điều kiện, sau này mới có thể học cách yêu thương người khác. Những đứa trẻ như vậy, sẽ mang theo trái tim đầy tình yêu và ấm áp, để chăm sóc những người xung quanh, để tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn.