Võ sư, đại lực sĩ Hà Châu xứng đáng được coi là đệ nhất nội công của làng võ Việt ở thế kỷ 20. Thế nhưng, người hâm mộ võ thuật ở Việt Nam thường chỉ nghe nói về những màn biểu diễn thuộc loại "kinh điển" của ông chứ không hề biết rằng ông cũng từng là nhân vật chính ở một trận đả lôi đài gây chấn động giới võ lâm từ cách đây nhiều thập kỷ và càng thú vị hơn bởi đó là lần mà ông bại trận chỉ vì dính đúng một đòn.
Chúng tôi xin khắc họa lại về trận đả lôi đài gây chấn động dư luận này của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu dựa theo lời kể của võ sư, nhà nghiên cứu võ thuật Hồ Tường (Chưởng môn phái Võ Lâm Tân Khánh Bà Trà).
1.Khi nói về trình độ nội công của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu, võ sư Hồ Tường khẳng định rằng Hà Châu xứng đáng được coi là đệ nhất nội công của làng võ miền nam ở thế kỷ 20:
"Từ hồi tôi mới 4, 5 tuổi gì đó, tôi đã nghe và đã thấy hình ảnh về võ sư, đại lực sĩ Hà Châu. Tôi muốn nói về một lần ông ấy thua trên võ đài nhưng đến nay, rất ít người biết tới câu chuyện này.
Ngay từ những năm 1958, 1959, võ sư đại lực sĩ Hà Châu từng nổi tiếng với những màn biểu diễn nội công. Những màn bình thường nhất như võ sư, đại lực sĩ Hà Châu dùng tay đánh vỡ gạch, dùng đầu, trán đập vỡ gạch, nằm bàn chông rồi đặt đá lên ngực hay lên đầu, rồi dùng búa đập xuống cho vỡ đá… Ông cũng biểu diễn các màn như đâm thương vào yết hầu, ông vừa chịu đựng đến cong cán thương nhưng vẫn uống nước rất bình thường!
Một màn khá hấp dẫn là ông đứng một chỗ, hai tay nắm hai dây thừng, đầu hai dây thừng có móc mắc vào sau hai xe tải cùng nổ máy chạy ra hai phía trái phải như muốn "phanh thây" ông ấy.
Tiết mục biểu diễn cho xe lu cán qua của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu.
Võ sư Hà Châu biểu diễn
Màn biểu diễn đáng nể nhất là lần võ sư, đại lực sĩ Hà Châu nằm trên mặt đất, người ta đặt lên thân người của ông một tấm ván dài, che phủ cả người ông. Sau đó, ban tổ chức cho 1 chiếc xe lu cán qua. Xong khi giỡ ván ra, ông liền đứng lên đầy bình thản như không có gì xảy ra.
Hồi ấy, võ sư, đại lực sĩ Hà Châu tự giới thiệu mình thuộc môn đệ của môn phái Thiếu Lâm Hồng Gia Quyền - một trong 5 dòng họ giỏi võ của Trung Quốc hồi đầu thế kỷ 20: Hồng - Tiêu - Lý - Thái - Mạc. Mà phái Hồng Gia Quyền là đứng đầu, vốn là hậu duệ của Hồng Hi Quan – nhân vật huyền thoại võ thuật Trung Quốc".
Võ sư Hồ Tường tiếp tục kể: "Thời ấy, chương trình biểu diễn của ông rất đắt show, khách hiếu kỳ đến xem rất đông. Thế là trong một kỳ võ đài tổ chức ở Thị Nghè, trong một hội chợ ở khu vực chợ Thị Nghè ngày nay, nhưng ngày xưa rộng hơn ngày nay nhiều, ban tổ chức võ đài đã mời võ sư đến đấu võ đài. Với danh tiếng của ông, chi phí mà ban tổ chức phải trả cho võ sư Hà Châu là không nhỏ.
Kỳ đó, tôi đoán khoảng năm 1959, khi tôi mới 5 tuổi thôi. Tôi có nghe về trận đấu võ đài đó, nên đã đòi cho bằng được là ba tôi phải dẫn tôi đi xem, bởi võ sư, đại lực sĩ Hà Châu chính là thần tượng của tôi lúc đó. Dĩ nhiên, tôi là con út nên ba tôi đã đồng ý dẫn tôi đi xem.
Tôi rất nhớ về câu chuyện này bởi nó còn gắn với một kỷ niệm của tôi, bởi đó là lần đầu tiên trong cuộc đời mà tôi được uống sinh tố. Khi đó, tôi còn không biết cách để sử dụng ống hút sinh tố như thế nào.
Sau đó, ba tôi dẫn tôi vào võ đài. Tôi nhớ hình như đếm võ đài hôm đó có 5 trận đánh thì trận của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu là trận then chốt. Đó là trận cuối cùng. Do vậy, tôi và bao khán giả khác cũng giống như tôi, đều háo hức mong chờ các trận đấu qua mau để xem cho được trận Hà Châu đấu với võ sĩ Phạn Công Thành - một võ sĩ có tiếng thời bấy giờ".
Một tiết mục biểu diễn khác của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu.
2.Tường thuật lại một cách chi tiết về trận tỉ thí của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu với Phạm Công Thành, võ sư Hồ Tường hào hứng kể lại:
"Thời gian cũng qua nhanh. Trận then chốt rồi cũng đã tới. Khi ban tổ chức mời từng người lên võ đài chào khán giả mà tiếng vỗ tay đã vang dậy rồi, riêng tiếng vỗ tay cổ vũ cho võ sư, đại lực sĩ Hà Châu nghe vang hơn, kéo dài hơn hẳn. Điều đó cho thấy võ sư Hà Châu ăn khách như thế nào.
Khi tiếng kẻng vang lên báo hiệp đấu thứ nhất bắt đầu, cả hai bên đều thể hiện bài bái tổ rất điệu nghệ, làm cho người xem càng thêm háo hức đợi chờ. Ai cũng nói: "Phen này cho Phạm Công Thành biết mặt! Nội công của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu dữ dằn lắm, có đánh cũng như phủi bụi cho ông ấy mà thôi!".
Bái tổ xong, cả hai bên đều dè dặt nhìn nhau, hai tay thủ thế, từ từ xoay vòng để dò xét đối phương. Nhiều khán giả nôn nóng hô vang: Dô! dô!... tạo nên bầu không khí cộng hưởng. Mọi người cũng hô theo: Dô! Dô!...
Đến lượt Phạm Công Thành cũng tung mấy đòn chân đạp thẳng, đá ống... để thăm dò, nhưng đều bị võ sư, đại lực sĩ Hà Châu hất phăng ra.
Rồi võ sư, đại lực sĩ Hà Châu cũng mở đầu bằng mấy đòn đá thăm dò, song cũng không trúng đích, vì Phạm Công Thành đã nhanh nhẹn nhảy lui ra sau tránh đòn.
Bất chợt, võ sư Hà Châu nhào tới, mở cuộc tấn công bằng hai chân đá liên hoàn rồi tiếp luôn mấy đòn tay thể hiện sức mạnh như vũ bão. Ai nhìn thấy cũng le lưỡi: "Trúng một đòn thôi cũng đủ knock-out!".
Võ sư Hà Châu và một số học trò trong lần biểu diễn trên sóng truyền hình VTV.
Phạm Công Thành chủ động vừa lùi tránh, vừa dùng hai tay gạt đỡ, đánh trả. Võ sư, đại lực sĩ Hà Châu được đà, rượt theo bằng cả hai đòn chân đá phang ống như muốn dồn đối phương vào giữa cho dễ đánh.
Bất thần, Phạm Công Thành xoay lưng 180 độ, tung ngọn đạp lái chân phải nhắm vào khu vực bụng của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu. "Bích!", một tiếng vang lên khô khan. Người ta thấy võ sư, đại lực sĩ Hà Châu cúi người xuống, hai tay ôm bụng, văng ngược ra sau và té nằm ngửa ngay trên sàn đài. Hà Châu nằm bất động.
Cả võ đài đồng loạt đứng lên. Trong lúc đó, trọng tài đưa tay đếm chậm chậm từ 1 đến 10. Dứt 10 tiếng mà võ sư, đại lực sĩ Hà Châu vẫn nằm yên, hoàn toàn bất động. Trong lúc săn sóc viên của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu đưa băng ca lên võ đài để khiêng ông xuống thì Phạm Công Thành nhảy lưng tưng trên võ đài, thể hiện sự mừng rỡ.
Lúc này, tiếng xì xào bàn tán vang rân cả võ đài. Nhiều người cứ hỏi: "Tại sao ông ấy không vận nội công để đỡ đòn đá đó nhỉ?" Một vài người đáp lại: "Vận nội công bụng khó lắm!..."
Dĩ nhiên là Phạm Công Thành được tuyên bố thắng knock-out khiến cho mọi người hoàn toàn bất ngờ. Không bất ngờ sao được, khi mà cũng tại Thị Nghè này người ta đã từng xem những màn biểu diễn nội công của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu.
Dù từng để cả xe lu cán qua vậy mà mới hiệp 1 thôi, Phạm Công Thành tung một đòn đạp lái chân phải vào bụng thì võ sư, đại lực sĩ Hà Châu đã bị knock-out rồi. Không thể hiểu nổi!".
Võ sư, đại lực sĩ Hà Châu qua đời năm 2011.
Sau khi thuật lại trận đấu đài gây chấn động của võ sư Hà Châu, võ sư Hồ Tường cho rằng: "Năm đó là năm khoảng năm 1959, tôi tròn 5 tuổi. Mãi đến năm 1979 khi phong trào võ thuật được phục hồi, võ sư, đại lực sĩ Hà Châu mới tái xuất giang hồ. Nhưng qua trận đấu đài của võ sư, đại lực sĩ Hà Châu có thể thấy rằng, giữa biểu diễn và thực tế đấu đài có những khoảng cách rất rõ ràng.
Sau năm 1979, võ sư, đại lực sĩ Hà Châu lại tiếp tục thực hiện các màn biểu diễn như năm xưa và báo chí lại ca ngợi không ngớt. Đến năm 2011, võ sư, đại lực sĩ Hà Châu qua đời, thọ 87 tuổi".
Võ sư, đại lực sĩ Hà Châu biểu diễn một tiết mục quyền.
Võ sư, đại lực sĩ Hà Châu và học trò biểu diễn trên sóng VTV
(Bài viết được ghi theo lời kể của võ sư Hồ Tường, Chưởng môn phái Võ Lâm Tân Khánh Bà Trà, phụ trách võ đường Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM).