Tổng thống Ukraine Zelensky đã gửi một thông điệp rõ ràng tới Quốc hội Mỹ trong một cuộc trả lời phỏng vấn gần đây với tờ Washington Post: Hãy cho Ukraine vũ khí để ngăn chặn các cuộc tấn công của Nga; nếu không, Ukraine sẽ leo thang các cuộc phản kích vào sân bay, cơ sở hạ tầng và các mục tiêu chiến lược khác của đối phương.
Tổng thống Zelensky xem bản đồ cùng các sĩ quan Ukraine. Ảnh: AP.
Phỏng vấn ông Zelensky bên trong tổng hành dinh ở Kiev
Ông Zelensky nói những lời trên khi đang ở trong một khu phức hợp của phủ tổng thống được canh phòng cẩn mật và có các bao cát xung quanh. Gần như trống vắng lực lượng lao động dân sự tại đây sau khi Ukraine trải qua hơn hai năm xung đột vũ trang với Nga . An ninh được thắt chặt đến nỗi phóng viên của Washington Post cũng phải bỏ lại cả các cây bút dạ để được vào trong. Tuy nhiên, trước mắt phóng viên, ông Zelensky vẫn hoạt bát và đầy tính chiến đấu.
Xuất thân diễn viên, Tổng thống Zelensky vẫn giữ lại một số thói quen nghề nghiệp trước đó của mình. Ông vẫn thường xuyên mặc bộ đồ quân sự (gồm áo phông và quần dã chiến). Tại dinh tổng thống, ông trông đỡ hốc hác hơn so với cách đây hơn một tháng, khi ông dự hội nghị an ninh tại Munich (Đức). Dường như ông thích thú với nỗ lực làm biểu tượng của dân tộc trong thời chiến.
Tổng thống Zelensky cho rằng trì hoãn của Quốc hội Mỹ trong việc phê chuẩn gói viện trợ quân sự trị giá 60 tỷ USD thực sự gây cho Ukraine nhiều tổn hại. Theo ông, quân đội Ukraine không thể lên kế hoạch tác chiến cho tương lai trong bối cảnh các nghị sĩ Mỹ tranh cãi về gói viện trợ trong gần 6 tháng trời. Ông cảnh báo, lực lượng Ukraine có thể phải rút lui để giữ tiền tuyến của mình và tiết kiệm đạn dược.
Ông Zelensky nói: "Nếu thiếu vắng sự ủng hộ của Mỹ, điều đó có nghĩa rằng chúng tôi không có phòng không, không có tên lửa Patriot, không có thiết bị gây nhiễu phục vụ tác chiến điện tử, không có đạn pháo cỡ 155mm. Tức là chúng tôi sẽ phải lùi lại, phải rút lui, từng bước một".
"Ổn định tình hình bằng bước đi thông minh"
Để mô tả tình hình chiến sự, Tổng thống Zelensky lấy ra một tờ giấy và vẽ lên đó một số hình đồ đơn giản về khu vực chiến sự. Ông giải thích: "Cần 8.000 quả đạn pháo mỗi ngày để bảo vệ tiền tuyến, nhưng thực tế chỉ có 2.000 quả đạn pháo thì ta buộc phải hành động ít hơn. Cụ thể, là phải rút lui, thu hẹp chiến tuyến. Nếu phòng tuyến sụp đổ, quân Nga có thể dễ dàng tiến tới các thành phố lớn".
Ông Zelensky tiếp tục: "Chúng tôi đang cố gắng tìm cách để không phải rút lui. Sau khi Nga chiếm được Avdiivka vào tháng 2, chúng tôi đã ổn định tình hình nhờ vào các bước đi thông minh của quân đội chúng tôi".
Theo ông Zelensky, nếu mặt trận tiếp tục ổn định, Ukraine có thể vũ trang và huấn luyện các lữ đoàn mới ở hậu cứ để tiến hành một chiến dịch phản công mới vào thời điểm sau đó trong năm 2024 này.
Tổng thống Ukraine tóm tắt thực tế "tổng bằng 0" trong xung đột Nga - Ukraine: "Nếu chúng tôi không thực hiện các bước đi chuẩn bị cho một cuộc phản công nữa, thì chính Nga sẽ làm điều này".
Khi phóng viên hỏi liệu Ukraine có đang cạn kiệt vũ khí đánh chặn và các loại vũ khí phòng không khác để bảo vệ các thành phố và cơ sở hạ tầng trọng yếu của mình, ông Ukraine đáp: "Điều đó đúng. Tôi không muốn Nga biết số lượng tên lửa phòng không mà chúng tôi đang sở hữu nhưng về cơ bản, những gì anh hỏi là đúng. Nếu không được Quốc hội Mỹ hậu thuẫn, chúng tôi sẽ thiếu hụt nghiêm trọng tên lửa. Đây là vấn đề. Chúng tôi đang tự gia tăng hệ thống phòng không của chúng tôi nhưng như thế chưa đủ".
Giải pháp kép của Ukraine
Nga đã tăng cường sử dụng máy bay không người lái (UAV), tên lửa và bom chính xác để vượt qua phòng tuyến của Ukraine, đánh vào cơ sở năng lượng và các cơ sở thiết yếu khác. Ông Zelensky cho rằng trước tình thế đó, Ukraine không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải đánh xuyên biên giới vào lãnh thổ Nga nhằm tạo sự răn đe.
Tháng 2 vừa qua, UAV Ukraine đã tấn công các nhà máy lọc dầu của Nga. Tổng thống Zelensky xác nhận rằng Mỹ đã cảnh báo Ukraine chớ thực hiện các cuộc tấn công như vậy vào các cơ sở năng lượng bên trong nước Nga, nhưng ông đồng thời nhấn mạnh rằng Mỹ không thể hạn chế việc Ukraine dùng các vũ khí do họ tự chế, bao gồm UAV.
Ông Zelensky cho rằng ông có thể cản trở các cuộc tấn công của Nga vào mạng lưới năng lượng Ukraine bằng cách buộc Nga phải trả giá tương tự. Ông nói, mình muốn người Nga cũng phải sống trong tình trạng thiếu xăng dầu và không có điện.
Vũ khí mà ông Zelensky mong chờ nhất là tên lửa ATACMS-300 tầm xa. Theo nhà lãnh đạo Ukraine, hệ thống này có đánh vào các mục tiêu trên bán đảo Crimea hiện do Nga kiểm soát, đặc biệt là các sân bay mà từ đó, máy bay Nga xuất kích mang theo các tên lửa dẫn đường chính xác gây thiệt hại nặng nề cho Ukraine. Các quả tên lửa gắn trên máy bay đó gần đây đánh vào Odessa và vài mục tiêu khác.
Nhà lãnh đạo Ukraine tiếp tục: "ATACMS-300 chính là câu trả lời". Ông nói mình muốn dùng tên lửa tầm xa để tấn công các sân bay trên bán đảo Crimea. "Khi Nga biết rằng chúng tôi có thể phá hủy các máy bay chiến đấu đó thì họ sẽ không tấn công từ Crimea được nữa. Cũng giống như với xuồng không người lái trên biển (USV) đã giúp chúng tôi đẩy lui họ khỏi những vùng biển nhất định".
Tổng thống Zelensky nhắc lại hồi tháng 2 ở Munich (Đức), ông đã đưa ra tấm bản đồ các mục tiêu mà ATACMS có thể tấn công như sân bay, hệ thống phòng không và các địa điểm khác.
Ông Zelensky ca ngợi chương trình của Ukraine về các thiết bị không người lái (drone) sản xuất nội địa, bao gồm những chiếc có thể đi sâu 1.000km hoặc hơn nữa vào lãnh thổ Nga. Nhưng ông đồng thời cảnh báo rằng drone không đủ để giành chiến thắng vì "đây vẫn chỉ là drone chứ không phải tên lửa".
Đánh giá về các nhân vật Biden, Putin và Obama
Tổng thống Zelensky cho rằng Tổng thống Mỹ Biden thận trọng về việc cung cấp vũ khí cho Ukraine là do ông ấy "thận trọng về nguy cơ xung đột hạt nhân với Nga".
Tiếp đó, ông Zelensky cho rằng dù Tổng thống Nga Putin sẽ không mạo hiểm sử dụng vũ khí hạt nhân nhưng ông ấy vẫn là một nhà lãnh đạo không thể dự đoán được. "Không ai trên thế giới nói chắc 100% ông Putin sẽ làm gì".
Nhà lãnh đạo Ukraine cho rằng trước đây Tổng thống Mỹ Obama "đã không kiên quyết với ông Putin" khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014. Ngoài ra, ông Zelensky nói, "châu Âu khi ấy muốn yên ổn ở biên giới và muốn duy trì thương mại lớn với Nga".
Tổng thống Zelensky cũng tuyên bố rằng ông sẵn sàng cho phép ông Biden đưa quân Mỹ vào lãnh thổ Ukraine để ngăn chặn Nga đưa quân vào Ukraine vào tháng 2/2022.