Quốc hội Venezuela, do phe đối lập kiểm soát ngày 5/1 ra tuyên bố khẳng định nhiệm kỳ mới của Tổng thống Nicolas Maduro, dự kiến bắt đầu từ ngày 10/01 tới là “bất hợp pháp”. Đáng chú ý, động thái đưa ra chỉ 1 ngày sau khi nhóm Lima, gồm chủ yếu các nước bất đồng chính kiến với chính quyền Venezuela ra tuyên bố tương tự.
Tổng thống Nicolas Maduro, 56 tuổi, tái đắc cử hôm 20/5/2018. Tuy nhiên, các đảng đối lập chính, được sự hậu thuẫn của một số quốc gia khu vực, trong đó có Mỹ đã tẩy chay cuộc bỏ phiếu.
Phát biểu với báo chí sau cuộc bỏ phiếu diễn ra hôm qua ở thủ đô Caracas, tân Chủ tịch Quốc hội Venezuela Juan Guaido khẳng định, Quốc hội nước này không công nhận tính hợp pháp của ông Nicolas Maduro. Ông này cũng cam kết thúc đẩy những điều kiện cần thiết để thành lập một chính phủ chuyển tiếp và tổ chức các cuộc bầu cử tự do.
Tuy nhiên, cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội Venezuela chỉ mang tính hình thức bởi từ đầu năm 2016, Toà án tối cao Venezuela đã tuyên bố vô hiệu hóa mọi quyết định của cơ quan lập pháp này.
Tháng 1/2017, Quốc hội Venezuela cũng từng tìm cách buộc Tổng thống Maduro phải rời nhiệm sở sớm, với cáo buộc “không hoàn thành chức trách”, song không thành công.
Là một trong những nước sản xuất dầu mỏ lớn nhất thế giới, Venezuela lại đang chìm trong một cuộc khủng hoảng kinh tế sâu sắc, trong khi cũng phải hứng chịu các lệnh trừng phạt tài chính của Mỹ.
Tổng thống Nicolas Maduro, cầm quyền từ năm 2013 nhiều lần cáo buộc lực lượng đối lập nước này với sự hậu thuẫn của nước ngoài âm mưu lật đổ chính quyền dân chủ tại Venezuela: “Phe cánh hữu đang cùng với Chính quyền Mỹ âm mưu gây xáo trộn cuộc sống Dân chủ ở Venezuela, chống lại chế độ hiến pháp và tự do của dất nước chúng ta.”
Theo ông Peter Hakim, chuyên gia phân tích thuộc Trung tâm Đối thoại liên châu Mỹ, không một quyết định nào được đưa ra bởi Quốc hội Venezuela có tác động dù là nhỏ nhất tới đời sống chính trị, xã hội đất nước, bởi cơ quan này đã bị tước mọi quyền lực và thẩm quyền.
Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Juan Guaido tuyên bố, phe đối lập có những lựa chọn khác nhằm buộc Tổng thống Nicolas Maduro phải từ chức, song không nêu chi tiết. Trong một phản ứng mới nhất, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Robert Palladino mới đây bày tỏ sự ủng hộ đối với Quốc hội Venezuela, khẳng định đây là thể chế hợp pháp duy nhất và được bầu nên một cách dân chủ của Venezuela.
Cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội diễn ra chỉ một ngày sau quyết định tương tự của các nước thuộc Nhóm Lima không công nhận nhiệm kỳ thứ 2 của Tổng thống Nicolas Maduro.
Ngoại trưởng Peru Nestor Popolizio cho biết: “Ngày 10/1 tới là một ngày quan trọng, có thể nói là mang tính bước ngoặt. Song tôi muốn nói rằng, các nước thành viên nhóm Lima không công nhận nhiệm kỳ thứ 2 của Tổng thống Nicolas Maduro và sẽ không tham dự lễ nhậm chức của ông ấy.”
Nhóm này, gồm 14 nước khu vực được Mỹ hậu thuẫn, ra đời hồi giữa năm 2017 sau khi Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS) không ra được nghị quyết về Venezuela do vấp phải sự phản đối của các nước vùng Caribbean.
Tuy nhiên, điều khá bất ngờ là tại cuộc họp ngày hôm qua, Mexico đã không ký tuyên bố chung. Theo Ngoại trưởng Mexico Maximiliano Reyes, nước này hi vọng các nước nhóm Lima nên đưa ra các cách tiếp cận khác, tích cực hơn đối với vấn đề Venezuela, tránh can thiệp quá sâu vào công việc nội bộ của nước này.
Như một câu trả lời cho các lực lượng đối lập cả ở trong và ngoài nước, Người đứng dầu Hội đồng lập hiến Venezuela Diosdado Cabello ngày 5/1 tuyên bố, Tổng thống Nicolas Maduro sẽ tuyên thệ nhậm chức trước Tòa án tối cao theo đúng kế hoạch và Quốc hội hiện nay là hoàn toàn bất hợp pháp./.