Hãng tin Bloomberg dẫn một số nguồn thạo tin cho biết, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang muốn triển khai kế hoạch đánh thuế đối với 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc ngay khi thời gian khảo sát ý kiến người dân về vấn đề này kết thúc vào tuần tới.
Trả lời phỏng vấn Bloomberg tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng hôm 30/8, khi được hỏi về việc xác nhận thông tin nêu trên, ông Donald Trump mỉm cười và nói thông tin đó "không hoàn toàn sai".
Ông cũng chỉ trích việc Trung Quốc quản lý đồng Nhân dân tệ, đồng thời cho biết việc nước này giảm giá đồng nội tệ là nhằm phản ứng trước sự suy giảm tăng trưởng kinh tế thời gian gần đây.
Theo kế hoạch, các công ty và người dân Mỹ có thời gian đến ngày 6/9 để đưa ra ý kiến của mình về kế hoạch đánh thuế 200 tỷ USD hàng Trung Quốc, bao gồm nhiều loại mặt hàng từ gậy chụp ảnh selfie cho tới thiết bị bán dẫn. Ông Trump muốn chính thức áp thuế ngay khi thời hạn nêu trên kết thúc.
Nếu được triển khai, đây sẽ là đòn giáng mạnh mẽ nhất của Mỹ đối với Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại kéo dài nhiều tháng qua và sẽ làm suy giảm triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc.
Ngay sau khi tin tức này được công bố, chứng khoán Châu Á nối gót chứng khoán Mỹ lần lượt giảm điểm trong phiên giao dịch sáng nay (31/8), với chỉ số S&P 500 xuống gần ngưỡng 2.900 điểm.
Ngược lại, trái phiếu chính phủ Mỹ, đồng USD và đồng yen Nhật tiếp tục tăng. Tin tức mới đã khiến các nhà đầu tư lo ngại trong bối cảnh bất ổn trên thị trường tiền tệ ở Argentina và Thổ Nhĩ Kỳ.
Trung Quốc phản ứng
Về phía Trung Quốc, nước này đã hối thúc chính quyền Tổng thống Donald Trump từ bỏ kế hoạch đánh thuế nêu trên.
Phát biểu trong cuộc họp báo tại thủ đô Bắc Kinh hôm 30/8, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong nhấn mạnh: “Mỹ nên xem xét lời kêu gọi từ các doanh nghiệp và nhà tiêu dùng của cả hai quốc gia. Thực tế cho thấy cả Mỹ và Trung Quốc đều liên hệ chặt chẽ đến chuỗi cung ứng sản phẩm và Mỹ cần đưa ra quyết định đúng đắn để đảm bảo lợi ích cơ bản của người dân hai nước”.
Ông Cao Phong cũng lặp lại quan điểm của Trung Quốc cho rằng, hành động “gây hấn” của Mỹ sẽ không có hiệu quả và Trung Quốc luôn tin tưởng vào sự ổn định thương mại của nước này.
Ông Gai Xinzhe, nhà phân tích tài chính thuộc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc nhận định: “Lần này Trung Quốc sẽ chuẩn bị nhiều hơn về mặt tinh thần để đối phó với Mỹ so với các lần áp thuế trước. Quy mô là rất lớn và một khi việc áp đặt mức thuế mới được hiện thực hóa sẽ tạo ra những biến động trên thị trường tài chính”.
Kế hoạch gây nhiều tranh cãi
Một số người cho rằng, Tổng thống Donald Trump vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng và nhiều khả năng chính quyền Mỹ sẽ áp thuế lên từng khoản nhỏ một. Đến thời điểm hiện tại, Mỹ đã áp thuế 25% đối với 50 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc trong khi Bắc Kinh cũng đáp trả bằng việc đánh thuế tương tự.
Một số ý kiến khác lại nhận định, Tổng thống có thể công bố áp thuế tuần tới, nhưng phải sau một thời gian nữa mới chính thức thực thi.
Hồi giữa tháng 6 vừa qua, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã công bố áp thuế đối với 34 tỷ USD hàng hóa của Trung Quốc, nhưng phải chờ 3 tuần sau đó, kế hoạch này mới được thực hiện. Đợt thuế quan tiếp theo đánh vào 16 tỷ USD giá trị hàng hóa nhập khẩu khẩu Trung Quốc cũng đã có hiệu lực vào hôm 23/8.
Hiện tại, chính quyền ông Trump đang hoàn tất danh mục hàng hóa Trung Quốc bị áp thuế, với mức thuế dao động từ 10% đến 25%, sau 6 ngày tham khảo ý kiến công chúng.
Phe cứng rắn với Trung Quốc chiếm ưu thế
Một số nguồn thạo tin cho biết, kế hoạch áp thuế đối với 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc đã gây ra cuộc tranh cãi “nảy lửa” trong chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro muốn đẩy nhanh việc thực thi, trong khi Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin và Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow thì muốn có thêm thời gian.
Hiện tại, phe cứng rắn về thương mại với Trung Quốc đang chiếm ưu thế trong chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Một trong những nhân vật này là Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer, người đã góp phần tạo nên một trong những chiến thắng thương mại lớn nhất của Tổng thống Donald Trump đó là thúc đẩy thỏa thuận thương mại song phương giữa Mỹ với Mexico để thay thế Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Thỏa thuận này được công bố vào ngày 27/8 vừa qua và Canada hiện đang đàm phán để tham gia.
Cũng theo nguồn tin trên, ông Trump đã trì hoãn đối thoại với Trung Quốc vì cho rằng Bắc Kinh thiếu sự hợp tác trong các cuộc đàm phán về vấn đề phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên. Tổng thống Trump muốn gây sức ép với Trung Quốc, tin rằng Mỹ đang “trên cơ” so với Trung Quốc.
Dẫu vậy, ông vẫn khẳng định rằng, những bất đồng về thương mại giữa hai bên sẽ được giải quyết.
Edward Alden, chuyên gia thuộc Hội đồng Quan hệ đối ngoại tại Washington cho biết, thành công của Robert Lighthizer liên quan đến thỏa thuận NAFTA giúp tiếng nói của ông có trọng lượng hơn đối với Tổng thống.
Điều này dẫn đến khả năng rằng, sau nhiều tháng qua tay giữa các nhân vật này và nhân vật khác trong chính quyền, vấn đề đàm phán thương mại với Trung Quốc có thể được trao cho Lighthizer - một trong những nhà đàm phán dày dặn kinh nghiệm và có ảnh hưởng đối với Tổng thống Trump.
“Nếu Tổng thống giao hồ sơ thương mại Trung Quốc cho Lighthizer thì có cơ hội tạo ra sự tiến triển thực sự. NAFTA rõ ràng là một chiến thắng về mặt cá nhân đối với ông Lighthizer. Nếu để ông Lighthizer phụ trách công việc này thì ít nhất sẽ mở ra cánh cửa dẫn tới cuộc đàm phán nghiêm túc với Trung Quốc-điều mà trước đó chúng ta chưa từng chứng kiến”, ông Edward Alden nói./.