Theo Reuters, Philippines thừa nhận một số kẻ buôn ma túy ở nước này là thành viên các băng đảng tội phạm Trung Quốc. Tuy nhiên, họ không phải quan chức chính phủ. Vì vậy, không thể nói Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm về lượng methamphetamine (ma túy đá) và các chất kích thích khác được nhập lậu vào Philippines.
“Trung Quốc đề ra luật chống ma túy nghiêm khắc, có thể tử hình nghi phạm buôn ma túy. Sẽ không công bằng nếu đổ lỗi cho Trung Quốc và toàn bộ người dân của họ bởi không phải tất cả người Trung Quốc đều buôn ma túy” – tuyên bố từ phòng truyền thông của Tổng thống Duterte nhấn mạnh.
Trong khi lên tiếng bảo vệ Trung Quốc – nước được cho là nhập lậu ma túy đá lớn nhất vào Philippines, ông chủ Điện Malacanang đồng thời giữ khoảng cách với Mỹ - nguồn viện trợ nước ngoài chủ yếu dành cho Manila trong cuộc chiến chống ma túy.
Các quan chức phòng chống ma túy Philippines cũng thừa nhận nhiều công dân Trung Quốc đóng vai trò then chốt trong việc buôn bán ma túy ở nước này. Theo Cơ quan Phòng chống Ma túy Philippines (PDEA), gần 2/3 trong số 77 công dân nước ngoài bị bắt vì ma túy từ tháng 1-2015 đến giữa tháng 8-2016 là người Trung Quốc.
Và gần như tất cả các cơ sở sản xuất ma túy đá do cảnh sát Philippines phát hiện trong vòng 20 năm qua đều có sự điều hành hoặc tham gia của công dân Trung Quốc.
Hồi tháng 10, Manila và Bắc Kinh ký kết thỏa thuận hợp tác kiểm soát ma túy trong khuôn khổ cuộc gặp giữa Tổng thống Duterte và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Cũng trong tháng này, 50 sĩ quan cảnh sát Philippines đã tham dự một chương trình kiểm soát ma túy và đào tạo thực thi pháp luật ở tỉnh Vân Nam – Trung Quốc.
Một nhân viên PDEA đeo súng trường do Israel sản xuất. Ảnh: REUTERS
Hôm 20-12, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana cho hay Trung Quốc đã đề xuất “cho không” Philippines số vũ khí (gồm vũ khí hạng nhẹ, thuyền cao tốc và kính nhìn ban đêm) trị giá 14 triệu USD để hỗ trợ cuộc chiến chống ma túy và khủng bố của Manila. Thỏa thuận sẽ được hoàn tất trước cuối năm nay.
Ông Lorenzana tiết lộ đề xuất trên được đưa ra trong cuộc họp giữa Tổng thống Duterte và Đại sứ Trung Quốc tại Philippines Zhao Jianhua vào tối 19-12. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng sẵn sàng cho Manila vay 500 triệu USD dưới hình thức ưu đãi dài hạn để mua các loại thiết bị quân sự khác.