Từ bỏ quyền lực "đế quốc"
Với xác nhận việc dời Nhà Xanh tới khu nhà của Bộ Quốc phòng ở Yongsan-gu, Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol đã thề từ bỏ quyền lực "đế quốc". Nghĩa là, ông Yoon sẽ bắt đầu nhiệm kỳ 5 năm của mình tại Văn phòng Tổng thống mới ở Yongsan-gu ngay sau khi nhậm chức vào ngày 10-5. Khu Cheong Wa Dae sẽ mở cửa hoàn toàn cho công chúng tham quan vào cùng ngày.
Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol giới thiệu về văn phòng Tổng thống mới nằm trong khu nhà của Bộ Quốc phòng ở Yongsan-gu. Ảnh: AP
"Tôi hiểu những lo ngại rằng, tôi có thể sẽ vội vàng chuyển Văn phòng Tổng thống chỉ còn 50 ngày nữa là bắt đầu nhiệm kỳ. Nhưng, tôi xác định rằng sẽ khó hơn nhiều nếu rời xa biểu tượng của quyền lực đế quốc - Cheong Wa Dae, sau khi chuyển vào khu nhà của Bộ Quốc phòng. Chúng tôi tin rằng việc nhanh chóng quyết định và tiến tới kế hoạch chuyển đến khu nhà mới là đúng đắn, nếu chúng tôi xem xét sự khó chịu mà người dân có thể gặp phải và thực tế là chúng tôi đang trả lại Cheong Wa Dae cho người dân", ông Yoon nói.
Thực tế, ông Yoon Suk-yeol đã nhiều lần cam kết trong chiến dịch tranh cử rằng chính quyền của ông sẽ chuyển Văn phòng Tổng thống từ khu Cheong Wa Dae hiện tại đến nơi khác để trả lại khu vực này cho người dân. Cam kết này được đưa ra như một phản ứng trước việc nhiều nhà phê bình coi Cheong Wa Dae là biểu tượng của một tổng thống giống như hoàng đế và là một nơi ngăn chặn giao tiếp giữa tổng thống và công chúng do vị trí hẻo lánh của nó.
Khu phức hợp Nhà Xanh có diện tích lớn gấp 2 lần so với Nhà Trắng của Mỹ. Yoon và các thành viên chủ chốt trong ủy ban chuyển tiếp tổng thống của ông đã đến thăm khu nhà của Bộ Quốc phòng và tòa nhà của Bộ Ngoại giao vào hôm 18-3 để xác định Văn phòng Tổng thống mới sẽ ở đâu trong 5 năm tới. Cuối cùng, nhóm nghiên cứu quyết định khu vực Yongsan-gu là địa điểm tốt nhất để di dời, vì các khu vực khác sẽ yêu cầu sửa đổi rộng rãi và đầu tư tài chính để đảm bảo Văn phòng Tổng thống được cung cấp đủ an ninh và hiệu quả hành chính đồng thời không gây bất tiện cho công chúng.
Đáng chú ý là Văn phòng Tổng thống mới cũng sẽ gần khu vực căn cứ Yongsan trước đây của lực lượng quân đội Mỹ tại Hàn Quốc, nơi được lên kế hoạch chuyển đổi thành một công viên công cộng sau khi địa điểm này được trả lại hoàn toàn cho chính quyền Seoul. Một số khu vực thuộc căn cứ này dự kiến sẽ được mở cửa cho công chúng vào tháng 6, một tháng sau khi ông Yoon nhậm chức.
Bên cạnh việc chuyển văn phòng, ông Yoon cũng sẽ chuyển dinh tổng thống của mình từ Cheong Wa Dae đến dinh thự chính thức của Tham mưu trưởng quân đội ở Hannam-dong, cũng nằm ở Yongsan-gu. Tổng thống đắc cử sẽ mất khoảng 5 phút để đi từ dinh thự đến Văn phòng Tổng thống mới. Phục vụ cho việc chuyển đổi này, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc sẽ chuyển đến trụ sở Bộ Tham mưu liên quân trong khi cơ quan này được chuyển đến Bộ Tư lệnh phòng thủ thủ đô ở Gwanak-gu, phía Nam Seoul.
Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol cho biết: "Khu nhà của Bộ Quốc phòng được trang bị đầy đủ các cơ sở chỉ huy an ninh quốc gia, cho phép chúng tôi trả lại đầy đủ Cheong Wa Dae cho người dân và hầu như không gây bất tiện cho họ khi điều hành các dịch vụ an ninh khác. Khu vực Yongsan đã được phát triển dựa trên việc bảo vệ các cơ sở quân sự, vì vậy sẽ không có quy định bổ sung nào được áp đặt ngay cả khi Văn phòng Tổng thống được chuyển đến".
Phong thủy xấu
Nhà Xanh nằm trên cùng địa điểm từng là nơi ở của người đứng đầu chính quyền thuộc địa của đế quốc Nhật Bản, vốn chiếm Bán đảo Triều Tiên trong khoảng thời gian 1910-1945. Trước đây, khu vực này từng được sử dụng để đào tạo vệ binh của triều đại Chosen (1392-1910) và chôn cất phi tần của các vị vua.
Nhà Xanh nằm ở khu Cheong Wa Dae. Ảnh: AP
Syngman Rhee, Tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc, đã đặt tên cho Nhà Xanh vào năm 1948. Ông sống ở đó trong suốt cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) và cho đến khi bị lật đổ bởi một cuộc nổi dậy năm 1960. Người kế nhiệm ông được bầu một cách dân chủ là Yoon Bo-seon, mặc dù chỉ giữ chức tổng thống một thời gian ngắn trước khi bị lật đổ bởi cuộc đảo chính do tướng quân đội Park Chung-hee đứng đầu.
Ông Park Chung-hee đã nắm quyền điều hành Hàn Quốc gần 2 thập kỷ trước khi bị ám sát vào năm 1979. Những đời tổng thống tiếp theo có mặt tại Nhà Xanh như Chun Doo-hwan và Roh Tae-woo đều bị bỏ tù vì tội tham nhũng. Trong thời gian ông Kim Young-sam làm việc tại Nhà Xanh từ năm 1993-1998, ông đã phải chứng kiến sự sụp đổ của nền kinh tế Hàn Quốc giữa cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997.
Tổng thống kế nhiệm Kim Dae-jung, người đoạt Giải Nobel Hòa bình, dường như đã tránh được sự can thiệp của "vận đen" đến từ Nhà Xanh khi kéo đất nước ra khỏi cuộc khủng hoảng tài chính và đồng đăng cai World Cup 2002 với Nhật Bản cũng như tổ chức hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần đầu tiên. Nhưng, 3 vị tổng thống sau không may mắn như vậy. Ông Roh Moo-hyun đã tự kết liễu đời mình trong bối cảnh bị điều tra về một vụ án tham nhũng liên quan đến vợ, còn ông Lee Myung-bak và bà Park Geun-hye đều bị bỏ tù vì tội tham nhũng và lạm dụng quyền lực.
Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol (giữa) cùng các thành viên ủy ban chuyển tiếp ở Seoul. Ảnh: Yonhap
Các nhà phong thủy cho biết vị trí của Nhà Xanh bị cắt ngang bởi các luồng năng lượng tự nhiên bất lợi, hay còn gọi là chi, mang lại vận rủi và sức khỏe kém cho những người sống ở đó. Vì vậy, Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol chắc chắn không phải là người đầu tiên cố gắng di dời Văn phòng Tổng thống mà ngược lại, ý tưởng này đã được thảo luận trong nhiều năm.
Tổng thống Moon Jae-in từng tuyên bố sẽ chuyển Văn phòng Tổng thống trước khi nhậm chức vào năm 2017 nhưng đã rút lại kế hoạch do lo ngại về an ninh và hậu cần. Cuối cùng, đề xuất này đã bị hủy bỏ sau hơn 1 năm do địa điểm được chọn ở Gwanghwamun tỏ ra không phù hợp. Và ban đầu, ủy ban chuyển tiếp của ông Yoon cũng dự định chọn khu phức hợp chính phủ Seoul ở Gwanghwamun là địa điểm đặt Văn phòng Tổng thống mới. Nhưng, giữa những lo ngại về an ninh, họ đã chuyển sang khu phức hợp của Bộ Quốc phòng ở quận Yongsan.
Các nhà phong thủy miêu tả Yongsan, có nghĩa là núi rồng, là một địa điểm tốt để đặt trụ sở quyền lực vì vị trí của nó giữa một ngọn đồi và sông Hàn. Choi Jin, người đứng đầu Viện Nghiên cứu về lãnh đạo ở Seoul, cho biết quyết định việc chuyển địa điểm Văn phòng Tổng thống sẽ khiến ngân sách "gánh chịu chi phí lớn" và nhấn mạnh "Tôi không nghĩ rằng việc xem xét phong thủy là một yếu tố". Tuy nhiên, Lee Jae-oh, một chính trị gia cấp cao và là cố vấn cho đảng Quyền lực nhân dân lại khẳng định rằng "không có lời giải thích nào khác - ngoài phong thủy về lý do tại sao địa điểm ở Yongsan lại được chọn.
Những tranh cãi
Việc Tổng thống đắc cử Hàn Quốc Yoon Suk-yeol thúc đẩy chuyển văn phòng của mình ra khỏi khu phức hợp Nhà Xanh rộng lớn đã vấp phải chỉ trích từ phe đối lập. Đảng Dân chủ của đương kim tổng thống đã gọi động thái được đề xuất là "vội vàng và vô lý", đồng thời cho biết nó gây lo ngại về an ninh quốc gia vì làm mất sự tập trung Bộ Quốc phòng và quân đội vào thời điểm căng thẳng gia tăng sau loạt vụ thử tên lửa gần đây của CHDCND Triều Tiên. Đảng Dân chủ cũng cáo buộc ông Yoon thiếu giao tiếp với công chúng trong việc đưa ra quyết định này.
Khu nhà của Bộ Quốc phòng ở Yongsan-gu. Ảnh: Handout
"Việc cưỡng chế quyết định vấn đề quan trọng của quốc gia mà không cần đến sự đồng thuận của người dân có đúng không? Tổng thống đắc cử nói rằng ông ấy sẽ từ bỏ quyền lực đế quốc nhưng tôi muốn hỏi ngược lại, liệu đây có phải là một hình thức sử dụng quyền lực đế quốc hay không?", Hạ nghị sĩ Koh Yong-jin, phát ngôn viên của đảng Dân chủ chất vấn trong một tuyên bố hôm 20-3. Trong khi đó, các thành viên trong Ủy ban Quốc phòng của Quốc hội lại lý giải việc chuyển Văn phòng Tổng thống đến khu phức hợp của Bộ Quốc phòng vì nó hiện có giới hạn đối với công chúng và sẽ giúp tổng thống dễ tiếp cận với người dân hơn.
Một số quan chức bảo thủ khác của đảng Dân chủ thì tuyên bố có thể có những cân nhắc hành động khác như cáo buộc ông Yoon bị ảnh hưởng bởi các thầy phong thủy có nguồn gốc từ Trung Quốc - những người đã nói Nhà Xanh là một địa điểm không tốt. Một thành viên cấp cao của đảng Dân chủ thậm chí còn cáo buộc trong thời gian sắp diễn ra bầu cử, Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol đã mời một thầy cúng tham gia chiến dịch của mình. Nhưng, đến nay, ông Yoon vẫn phủ nhận thông tin này và chỉ tiết lộ rằng đó là một tu sĩ theo Phật giáo.
Theo tin từ báo chí Hàn Quốc, kế hoạch di dời Văn phòng Tổng thống sẽ ngốn mất 1.000 tỷ won (tương đương 822,7 triệu USD). Hãng thông tấn Yonhap thì dẫn tin từ Bộ Nội vụ ước tính chi phí chuyển đến Bộ Quốc phòng vào khoảng 50 tỷ won (41,14 triệu USD). Người phát ngôn của Tổng thống đắc cử khẳng định, việc này sẽ không lãng phí tiền thuế của người dân.