Trong suốt phiên xét xử đại án Phạm Công Danh giai đoạn 2, ông Trần Bắc Hà (nguyên là Chủ tịch HĐQT, Trưởng Phân ban rủi ro tín dụng ngân hàng BIDV) được HĐXX triệu tập với tư cách người có quyền nghĩa vụ liên quan và người làm chứng.
Sau khi vắng mặt, luật sư, VKS đã nhiều lần kiên quyết đề nghị tòa triệu tập cho bằng được ông này để làm rõ nhiều vấn đề của vụ án. Sau đó, HĐXX tiếp tục triệu tập nhưng ông Trần Bắc Hà vẫn vắng mặt với lý do phải điều trị bệnh tại Singapore.
Cụ thể, chiều 8/1, chủ toạ Phạm Lương Toản gọi tên ông Trần Bắc Hà nhưng không có ai xuất hiện. Ngoài ra, một số lãnh đạo khác của BIDV như Đoàn Ánh Sáng và Trần Lục Lang đều vắng mặt. Đây là những người trực tiếp tham gia, xử lý hồ sơ cho 12 công ty của ông Danh vay 4.700 tỷ đồng.
Cho rằng sự vắng mặt này có thể ảnh hưởng đến việc xét xử, VKS đề nghị tiếp tục triệu tập cho được ông Trần Bắc Hà, ông Đoàn Ánh Sáng, ông Trần Lục Lang đến phiên toà xét xử Trầm Bê - Phạm Công Danh.
Ông Trần Bắc Hà nhiều lần không đến tòa theo lệnh triệu tập trong phiên xử Phạm Công Danh giai đoạn 2.
Chiều hôm sau, chủ tọa phiên tòa cho biết HĐXX đã nhận được đơn xin vắng mặt, kèm bệnh án của những người nói trên. Riêng ông Trần Bắc Hà xin phép vắng mặt vì đang điều trị ung thư gan.
Sáng 13/1, đại diện VKS cho rằng đã kiểm tra các tài liệu liên quan đến sự vắng mặt của ông Trần Bắc Hà. Theo đó, VKS cho rằng ông Trần Bắc Hà bị bệnh năm 2012 nhưng xuất cảnh đi Singapore tái khám bệnh vào ngày 8/1, chỉ trước 1 ngày mở phiên tòa. VKS cho rằng sự vắng mặt của ông Trần Bắc Hà không xuất phát từ lý do bất khả kháng, đề nghị HĐXX dùng mọi biện pháp để triệu tập bằng được.
Chiều cùng ngày, lần thứ ba, VKS tiếp tục đề nghị HĐXX triệu tập bằng được ông Hà đến tòa, để điều tra làm rõ tại tòa hành vi sai phạm của ông này và những người liên quan, tránh bỏ lọt tội phạm.
Trước tình trạng triệu tập gắt gao, người đại diện theo ủy quyền của ông Trần Bắc Hà đã đến làm việc với tòa, cho biết đã nhận được giấy triệu tập. Tuy nhiên, người đại diện gửi hồ sơ cho rằng ông Hà không thể đến tòa.
Hồ sơ này gồm: hộ chiếu của ông cựu Chủ tịch VNCB thể hiện đã nhập cảnh vào Singapore và làm thủ tục nhập viện vào ngày 7/1, giấy xác nhận của bác sĩ thể hiện ông Hà đang được điều trị tại bệnh viện..
Tại một trang hộ chiếu cho thấy ngày 7/12/2017, ông Trần Bắc Hà xuất cảnh rồi sau đó nhập cảnh vào ngay cửa khẩu La Lay từ Quảng Trị qua tỉnh Salavan (Lào). Trong thời gian cuối năm 2017 đến đầu năm 2018, ông Trần Bắc Hà đi lại giữa Thái Lan và Lào. Ngày 7/1, ông Trần Bắc Hà tiếp tục đi qua cửa khẩu Vang Tao qua Thái Lan, rồi từ đó đáp chuyến bay từ Bangkok đi Singapore.
Trước tình trạng này, đại diện VKS đã hoài nghi rằng ông Trần Bắc Hà viện cớ đi khám bệnh để né tránh lệnh triệu tập của tòa. Do không thể triệu tập, tòa buộc phải sử dụng các lời khai của ông Trần Bắc Hà tại cơ quan điều tra trong suốt quá trình xét xử.
Không thể triệu tập Trần Bắc Hà đến phien xử Phạm Công Danh giai đoạn 2.
Hồ sơ thể hiện ông Trần Bắc Hà ký 12 quyết định phê duyệt chủ trương cho 12 công ty của Phạm Công Danh vay vốn, sau đó, BIDV chấp thuận cho các công ty này vay 4.700 tỷ đồng. Sai phạm này không gây thiệt hại cho nhà băng, song gián tiếp giúp ông Danh rút tiền của VNCB và gây thiệt hại hơn 2.550 tỷ đồng.
Tuy nhiên kết quả giám định thiệt hại không xảy ra tại BIDV nên các cá nhân liên quan tại BIDV nên chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự ông Trần Bắc Hà và những người liên quan.
Ngày 26/10/2017, cơ quan điều tra đã có đề nghị kiểm điểm và xử lý hành chính đối với cán bộ liên quan tại BIDV. Trong đó có nguyên Chủ tịch HĐQT BIDV Trần Bắc Hà (Trưởng Phân ban rủ ro), hai Phó tổng giám đốc Đoàn Ánh Sáng và Trần Lục Lang.
Trần Bắc Hà và 35 năm công tác tại BIDV
Ông Trần Bắc Hà sinh ngày 19/8/1956 tại Hà Tây bắt đầu làm việc tại BIDV tháng 2-1981. Sau 10 năm công tác, ngày 1/7/1991, ông Hà được bổ nhiệm làm Giám đốc BIDV Chi nhánh Bình Định.
Trước đó ông từng giữ các chức vụ Giám đốc Sở Giao dịch III của BIDV, Giám đốc Công ty Quản lý nợ và Khai thác tài sản BIDV, Giám đốc Công ty Chứng khoán BIDV.
Từ ngày 1/10/1999 đến cuối năm 2007 ông làm các chức vụ Phó Tổng giám đốc BIDV, Tổng giám đốc BIDV. Đầu năm 2008, ông là Chủ tịch HĐQT BIDV. Hai năm sau đó, ông là Chủ tịch Hội đồng thành viên BIDV.
Từ 1/5/2012, ông là lại tiếp tục làm Chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV cho đến khi về hưu. Như vậy, ông Trần Bắc Hà đã có 35 năm công tác tại BIDV và 8 năm 8 tháng giữ chức Chủ tịch HĐQT của BIDV. Ông là cổ đông lớn nhất, đại diện 40% vốn nhà nước (Ngân hàng nhà nước Việt Nam lúc này là cổ đông lớn nhất của BIDV với tỷ lệ sở hữu đạt 95,3%).
Ông cũng là người khởi tạo Sở Giao dịch 3, Công ty Chứng khoán, Công ty Quản lý nợ khai thác tài sản BIDV, Trưởng Ban Xử lý nợ Ngân hàng TMCP Nam Đô. Ngoài ra ông Trần Bắc Hà cũng là người chỉ đạo thành lập các hiện diện thương mại tại Lào, Campuchia, Myanmar, Cộng hòa Séc và chỉ đạo Văn phòng đại diện tại Lào, Campuchia, Myanmar.
Năm 2013, tin đồn ông Trần Bắc Hà bị bắt cùng lúc được tung ra cùng với tin đồn Ngân hàng Nhà nước phá giá tiền đồng 2-3% đã khiến thị trường chứng khoán lao đốc mạnh, giá vàng, USD đồng loạt tăng. Năm 2017 tin đồn ông Hà bị bắt lại rộ lên sau khi nội dung kết luận điều tra của Bộ Công an cho thấy ông Hà có ký duyệt cho vay đối với Ngân hàng Xây Dựng.