Ukraine đã phát động chiến dịch đột kích táo bạo vào tỉnh Kursk của Nga từ ngày 6/8, có tên gọi “Chiến dịch Krepost", mở ra một mặt trận mới. Tuy vậy quyết định mở rộng tiền tuyến của Ukraine vào một khu vực xa xôi của Nga đã làm dấy lên nhiều tranh cãi, đặc biệt là vào thời điểm mặt trận Ukraine ở Donbass đang chịu áp lực cực đại.
Giao tranh ác liệt đang diễn ra tại Kursk. Ảnh: Getty
Giới quan sát cho rằng, mặc dù Chiến dịch Krepost gây bất ngờ về mặt tác chiến và được coi thành công về mặt chiến thuật đối với Ukraine, nhưng cho đến nay, nó vẫn chưa đạt được bất kỳ đòn bẩy quyết định nào để ngăn chặn sự các cuộc tấn công của Nga ở Donbass.
Cuộc tấn công Kursk đánh dấu một thời điểm then chốt trong cuộc chiến, phản ánh sự thay đổi trong chiến lược của Ukraine.
Cuộc phản công của Ukraine trong năm 2023 không đạt kết quả mong đợi khi Kiev không có đủ quân số và nguồn lực để công phá hàng phòng thủ vững chãi của Nga. Chính vì vậy Ukraine hy vọng Chiến dịch Krepost có thể giảm bớt áp lực cho các đơn vị đang đồn trú ở Donbass, cải thiện vị thế đàm phán của nước này, phơi bày những điểm yếu chiến lược của Nga và thay đổi cục diện xung đột. Nhưng Ukraine vẫn chưa đạt được các mục tiêu đề ra.
Phản ứng của Nga trước chiến dịch tấn công Kursk
Tổng thống Putin không đưa ra bất cứ bình luận công khai nào trong vòng 1 tuần kể từ khi Ukraine tấn công Kursk. Trái lại ông đã có chuyến công du cấp nhà nước kéo dài hai ngày tới Azerbaijan. Điều này cho thấy, Nga muốn tập trung vào những mục tiêu khác quan trọng hơn.
Nga vẫn tập trung vào mặt trận chính là Donetsk ở miền Đông Ukraine, đẩy mạnh các cuộc tấn công và tiến gần đến thành phố chiến lược Pokrovsk. Moscow đã tránh được bẫy chuyển hướng lực lượng từ Donbass sang Kursk – điều mà Kiev mong đợi. Tuyên bố mạnh mẽ của Tổng thống Zelensky rằng chiến dịch đột kích Kursk sẽ là nền tảng thực sự cho một kết thúc công bằng cho cuộc chiến trong năm nay", dường như đã đi chệch hướng.
Chưa kể, các thiết bị quân sự và vũ khí của phương Tây cung cấp cho Ukraine, từ tên lửa Javelin, Stinger, bệ phóng tên lửa HIMARS đến hệ thống tên lửa Patriot, xe tăng Abraham có thể bị Nga thu giữ hoặc phá hủy trong các cuộc giao tranh tại Kursk. Một số nhà phân tích cho rằng, chiến lược của Ukraine đã mang đến những cơ hội mới cho Nga trong khi đi ngược với lợi ích của Ukraine.
Thách thức đối với Ukraine
Khi tấn công Kursk, các lực lượng Ukraine phải hoạt động ở khu vực mà họ chưa nắm rõ địa hình, điều này khiến nhiệm vụ của trở nên vô cùng khó khăn. Hầu hết các đơn vị tham gia chiến dịch Kursk đều được điều động từ những khu vực mà họ đã quen thuộc trong hơn 2 năm qua. Điều này đã tạo ra khoảng trống lớn trong những tuyến phòng thủ mà Ukraine xây dựng bấy lâu nay trên lãnh thổ nước này.
Trong bối cảnh tín hiệu GPS và điện thoại di động bị gây nhiễu, Ukraine đã dựa vào dịch vụ internet Starlink nhưng dịch vụ này hoàn toàn không hoạt động ở một số khu vực nhất định tại Kursk, dẫn đến tình thế tiến thoái lưỡng nan về chỉ huy, kiểm soát và liên lạc.
Việc thực hiện chiến dịch Krepost là một quyết định gây tranh cãi vào thời điểm Ukraine đang phải vật lộn để bảo vệ các thị trấn và thành phố quan trọng ở phía đông đất nước. Chiến dịch này khiến Kiev bộc lộ nhiều điểm yếu hơn.
Tính toán của Nga khi thực hiện cuộc phản công
Nga hiện đã phát động một cuộc phản công lớn ở khu vực Kursk, hơn một tháng sau cuộc xâm nhập của Ukraine. Nga tuyên bố đã chiếm lại 10 khu định cư trong cuộc phản công này, trái lại, Tổng thống Zelensky cho rằng mọi thứ đang diễn ra theo đúng kế hoạch của Ukraine.
Moscow điều động gần 30.000 binh sỹ vào khu vực Kursk, với nhiều đơn vị được trang bị và huấn luyện tốt hơn tới Kursk. Lãnh đạo Chechnya, ông Ramzan Kadyrov cũng cho biết, lực lượng đặc nhiệm Chechnya đã có mặt trong khu vực. Giới phân tích cho rằng, Nga đang khiến quân đội Ukraine và vũ khí, trang thiết bị của họ bị sa lầy tại Kursk, để có thể mở rộng hoạt động ở Donetsk. Gọng kìm đối với Ukraine có thể bị siết chặt hơn trong những ngày tới.
Vẫn còn phải xem xét liệu cuộc phản công hiện tại của Nga có phải là bước đầu tiên nhằm tiến tới một cuộc phản công toàn diện hay chỉ là nỗ lực thăm dò thực địa cho một chiến dịch khác trong tương lai.
Bất kể ý định của Nga là gì, cuộc phản công ở khu vực Kursk chắc chắn sẽ làm gia tăng áp lực lên hệ thống phòng thủ của Ukraine trong bối cảnh Kiev đang đối mặt với sức ép lớn tại thành phố Pokrovsk thuộc vùng Donetsk.
Nếu Nga thành công trong việc giành lại lãnh thổ của mình, họ có thể tước đi của Ukraine một con át chủ bài quan trọng trong bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình tương lai nào, đồng thời thay đổi quan điểm cho rằng chiến dịch tấn công Kursk là một thành công lớn đối với Ukraine, hoặc một động lực tinh thần cần thiết khi tình trạng thiếu hụt nhân lực và thiết bị tiếp tục đeo bám Kiev.
Các nhà quan sát đánh giá, chiến lược của Nga trong cuộc xung đột dường như đã được tính toán kỹ lưỡng. Moscow đã để Ukraine điều động lực lượng thiện chiến nhất cùng trang thiết bị do NATO cung cấp vào khu vực Kursk, khiến đối phương bị mắc kẹt tại “chảo lửa” này, sau đó mới tìm cách khép chặt vòng vây. Song song với đó, Nga đã gia tăng cường độ tấn công tại Donetsk nơi mà các điểm yếu của Ukraine bị phơi bày.
Việc mất thiết bị và nhân sự quan trọng trong cuộc tấn công Kursk có thể cản trở khả năng triển khai các hoạt động quy mô lớn trong tương lai của Ukraine. Điều này cũng ảnh hưởng rất lớn đến vị thế của Ukraine trong bất kỳ cuộc đàm phán tiềm năng nào.