Khả năng tiếp tục phản công vào mùa đông của Ukraine
Phát biểu với báo giới Mỹ, một ngày sau cuộc họp tại Tòa nhà Quốc hội và Nhà Trắng, Tổng thống Ukraine Zelensky tuyên bố sẽ tiếp tục chiến đấu trong suốt mùa thu và mùa đông năm nay. Ông cũng khẳng định sẽ giành lại Bakhmut và 2 thành phố nữa. Ông Zelensky cho biết sự hỗ trợ của Washington cho Kiev sẽ tiếp tục, bất chấp những lời kêu gọi ngày càng gia tăng trong Quốc hội Mỹ về việc giảm hoặc dừng hỗ trợ tài chính.
Tuy nhiên, theo nhà phân tích quân sự Aleksey Borzenko, mặc dù Tổng thống Zelensky tuyên bố tiếp tục chiến đấu nhưng hiện chưa rõ Ukraine có thể huy động thêm lực lượng và đạn dược cho cuộc giao tranh kéo dài hay không.
Binh sĩ Ukraine khai hỏa lựu pháo D-20. Ảnh: AFP
"Trong 2 - 3 tháng qua, quân đội Nga đã gây tổn thất lớn cho Ukraine về lực lượng, xe bọc thép và lựu pháo. Vậy thì ai sẽ tấn công? Câu hỏi này rất quan trọng. Họ sẽ đưa những ai tới tiền tuyến? Trên thực tế, họ có thể tập hợp một đội quân mới vào mùa xuân và huấn luyện cho lực lượng này", chuyên gia Borzenko nói.
Theo chuyên gia Borzenko, khó có khả năng các lực lượng của Ukraine có thể thực hiện một chiến lược tấn công phức tạp. Họ đã sử dụng cả các chiến thuật phương Tây và chiến thuật thời Liên Xô để tấn công các vị trí của Nga cũng như cố gắng xuyên thủng các phòng tuyến của Moscow với những nhóm lớn vào nhóm nhỏ. Tuy nhiên, họ đã bị sa lầy, tổn thất phương tiện hạng nặng và không thể vượt qua hệ thống phòng thủ nhiều lớp của Nga.
Ngoài ra, họ cũng không thể sử dụng xe tăng hạng nặng do NATO cung cấp trong mùa thu và mùa đông bởi các phương tiện này không phù hợp để sử dụng trong các điều kiện thời tiết đó. Theo ông Borzenko, Ukraine có thể sẽ sử dụng các xe tăng T-72 thời Liên Xô còn lại.
"Những vũ khí nào khác sẽ được sử dụng? Họ (Ukraine-ND) đang chờ đợi các phương tiện trên không nhưng F-16 không thay đổi nhiều cục diện chiến trường. Các lực lượng của Nga sẽ săn tìm và bắn hạ chúng. Nhưng Ukraine vẫn cần chúng, không phải để tổ chức các cuộc không chiến nhằm đối phó với tiêm kích Nga mà để phóng tên lửa chiến thuật. Đây là những tên lửa mới nhất mà họ đã nhận được trong những tháng qua và họ đang chờ đợi ATACMS".
Dù vậy, ông Zelensky cho biết trong cuộc trả lời phỏng vấn gần đây với truyền thông Mỹ rằng các tên lửa tầm xa này sẽ được sử dụng để "tấn công các mục tiêu nằm sâu hơn" trong các vùng lãnh thổ Nga kiểm soát.
Theo nhà phân tích Borzenko, Ukraine không có đủ đạn dược để tiến hành các cuộc pháo kích và phản pháo. Họ hy vọng sẽ nhận được đạn pháo cỡ nòng 155mm nhiều hơn từ NATO nhưng việc này sẽ cần thời gian. Các kho đạn pháo cỡ nòng 152mm của Ukraine hiện cũng đang cạn kiệt.
Cuộc phản công sẽ diễn ra như thế nào?
Theo cựu chuyên gia phân tích chính sách an ninh cấp cao của Lầu Năm Góc Michael Maloof, việc Ukraine tiến hành phản công bất chấp điều kiện thời tiết đã hạn chế khả năng của nước này, dựa trên những gì Kiev đang sở hữu và tình hình của họ hiện nay.
Đầu tháng này, Tướng Mark Milley, cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ nhận định với truyền thông rằng điều kiện thời tiết lạnh hơn sẽ khiến việc di chuyển của các lực lượng Ukraine trở nên khó khăn. Ông cho rằng, cuộc phản công của Ukraine chỉ còn từ 30 - 45 ngày trước khi thời tiết đe dọa các nỗ lực quân sự. Các nhà quan sát phương Tây cũng cảnh báo, vào cuối tháng 11, mưa lớn sẽ biến chiến trường thành bãi bùn lầy và làm phức tạp thêm nỗ lực của Kiev.
Chỉ huy nhóm tác chiến - chiến lược Tavria của Ukraine – ông Oleksandr Tarnavsky đánh giá: "Thời tiết là một trở ngại nghiêm trọng trong suốt cuộc tiến công nhưng cân nhắc đến việc chúng tôi tiến công như thế nào, chủ yếu là không sử dụng các phương tiện, tôi nghĩ thời tiết sẽ không ảnh hưởng lớn".
Ông Maloof cho rằng cuộc phản công của Ukraine là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn khi xét đến các nguồn lực của Ukraine cũng như phòng tuyến kiên cố của Nga. Cựu quan chức Lầu Năm Góc cũng đánh giá, Kiev khó có thể đạt được tiến triển trên thực địa chứ chưa nói tới việc giành lại Bakhmut.
Sự mệt mỏi của phương Tây ngày càng gia tăng
Theo ông Maloof, người dân châu Âu và Mỹ đều đã rất mệt mỏi vì cuộc xung đột ở Ukraine. Ngoài ra, một số nhà quan sát quân sự Mỹ và thậm chí ứng viên tranh cử tổng thống Mỹ của đảng Dân chủ Robert Kennedy Jr. đã đặt câu hỏi về việc tại sao Mỹ và NATO làm chệch hướng các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine hồi tháng 3/2022 ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ trong khi thỏa thuận hòa bình sơ bộ này lẽ ra có thể ngăn chặn xung đột ngay từ giai đoạn đầu.
"Các vấn đề khác đang gia tăng. Tôi biết tại Mỹ, mọi người ngày càng tập trung vào tình hình trong nước, chính trị nội bộ và tác động của lạm phát", ông Maloof nói, đồng thời lưu ý sự phản đối trong Quốc hội Mỹ về việc hỗ trợ bổ sung cho Ukraine cũng đang lớn dần.
Truyền thông Mỹ cũng thừa nhận đã có những rạn nứt trong sự ủng hộ cho Ukraine ở Mỹ và châu Âu. Các nghị sĩ đảng Cộng hòa phản đối việc thông qua gói hỗ trợ mới trị giá 24 tỷ USD cho Ukraine. Trong khi đó, Warsaw đe dọa sẽ ngừng cung cấp vũ khí cho Kiev sau khi Ukraine kiện Ba Lan lên WTO. Ứng viên tổng thống Slovakia Robert Fico tuyên bố sẽ ngừng hỗ trợ cho Ukraine nếu đắc cử.
Trong khi đó, Hungary, Ba Lan và Slovakia cấm nông sản từ Ukraine. Hungary cũng đã khẳng định nước này sẽ không ủng hộ Ukraine gia nhập EU.
Ngoài ra, tình hình của Ukraine sẽ ngày càng khó khăn và tồi tệ hơn nếu một cuộc khủng hoảng năng lượng mới "nhấn chìm" châu Âu trong mùa đông này và Mỹ rơi vào suy thoái.