Tin thế giới 14-9: Nga bị nói kích động xung đột mới; Mỹ tính trừng phạt Trung Quốc

* Ukraine tuyên bố đang giữ chắc 4.000km2 tái chiếm từ Nga. Trong thông điệp video ngày 13-9, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết Ukraine đang kiểm soát chắc chắn hơn 4.000km2 tái chiếm từ Nga và đang cố gắng ổn định tình hình tại khoảng 4.000km2 nữa.

Hôm 12-9, Tổng thống Zelensky tuyên bố Ukraine đã chiếm lại 6.000km2 từ Nga sau các cuộc phản công. Các quan chức Ukraine tỏ ra lạc quan thận trọng khi cho rằng điều quan trọng là phải phân biệt giữa việc tái chiếm bao nhiêu lãnh thổ và đảm bảo kiểm soát chắc chắn bao nhiêu.

* Đan Mạch huấn luyện binh sĩ cho Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Morten Bodskov xác nhận Đan Mạch đã đồng ý huấn luyện binh sĩ Ukraine trên đất Đan Mạch sau cuộc gặp với người đồng cấp Ukraine tại Kiev ngày 13-9.

Ông Bodskov từ chối cung cấp thông tin chi tiết về số lượng binh sĩ Ukraine, thời gian hoặc địa điểm của cuộc huấn luyện, Hãng tin Ritzau của Đan Mạch đưa tin. Hồi tháng 8 rồi, Đan Mạch thông báo sẽ hỗ trợ một chương trình huấn luyện binh sĩ Ukraine do Anh khởi xướng.

Đệ nhất phu nhân Ukraine Olena Zelenska thay chồng thăm châu Âu. Ngày 13-9, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen xác nhận bà Olena Zelenska sẽ là khách mời danh dự của EU trong cuộc họp ngày 14-9.

"Lòng dũng cảm của người Ukraine đã khiến thế giới cảm động và truyền cảm hứng. Châu Âu sẽ sát cánh cùng Ukraine trên mọi chặng đường", bà khẳng định.

* Linh cữu Nữ hoàng Elizabeth II về đến London dưới mưa. Hàng ngàn người dân ở London đã xếp hàng để nói lời tiễn biệt đến Nữ hoàng của họ khi linh cữu của bà về đến thủ đô Vương quốc Anh tối 13-9.

Vua Charles và các thành viên hoàng gia đón linh cữu của Nữ hoàng Elizabeth tại Điện Buckingham trong tối cùng ngày. Hội trường Westminster dự kiến sẽ mở cửa đón người viếng từ 17h ngày 14-9. Chính phủ Anh ước tính số người muốn viếng Nữ hoàng Elizabeth II có thể xếp thành hàng dài hơn 7km.

* Mỹ tính ngăn Trung Quốc tiến vào Đài Loan bằng các lệnh trừng phạt. Các nguồn thạo tin của Reuters tiết lộ Washington đang cân nhắc soạn một gói trừng phạt Bắc Kinh nhằm ngăn chặn đại lục sử dụng vũ lực thu hồi đảo Đài Loan. Nguồn tin của Reuters cũng tiết lộ chính quyền Đài Bắc đang vận động hành lang Liên minh châu Âu cho một động thái tương tự Mỹ.

Ý tưởng chung cho cả hai gói trừng phạt là áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhằm hạn chế các khoản đầu tư vào Trung Quốc trong các công nghệ nhạy cảm như chip máy tính và thiết bị viễn thông.

Hai nguồn tin của Reuters tiết lộ Mỹ đã bắt đầu cân nhắc gói trừng phạt Trung Quốc từ cuối tháng 2 vừa qua, nhằm ngăn kịch bản Nga - Ukraine lặp lại ở eo biển Đài Loan. Trung Quốc, nước xem đảo Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời, hiện chưa lên tiếng.

* Kháng chiến chống Taliban ở Afghanistan vẫn tiếp diễn. Ngày 13-9, chính quyền Taliban tuyên bố đã tiêu diệt ít nhất 40 tay súng thuộc nhóm kháng chiến chống Taliban tại thung lũng Panjshir. Trong số các tay súng bị tiêu diệt có 4 sĩ quan chỉ huy, phía Taliban cũng bắt hơn 100 người sau chiến dịch truy quét.

Taliban tuyên bố chiến thắng và kiểm soát thung lũng Panjshir vào tháng 9-2021, không lâu sau khi tiến vào thủ đô Kabul. Tuy nhiên tiếng súng tại đây chưa bao giờ dứt, với các nhóm kháng chiến và quân Taliban đụng đổ rải rác kể từ đó.

* Mỹ tố Nga gây xào xáo giữa Azerbaijan và Armenia để giảm bớt sự chú ý vào Ukraine. "Tổng thống đương nhiên đang thực hiện mọi nỗ lực để giúp giảm leo thang căng thẳng ở biên giới", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov trả lời ngày 13-9 khi được hỏi về giao tranh giữa Azerbaijan và Armenia.

Hai nước cộng hòa thuộc Liên Xô (cũ) cáo buộc bên còn lại đã gây hấn trước tại hàng loạt điểm nóng ở biên giới từ đêm 13-9. Ít nhất 100 binh sĩ đã thiệt mạng, chia đều cho cả hai bên, theo Reuters.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đều kêu gọi Azerbaijan và Armenia kiềm chế. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ lại cho rằng Nga đã cố tình khuấy động xung đột giữa hai nước này để khiến sự chú ý vào xung đột Ukraine giảm đi do Nga đang thất thế.

* Uber bị phạt 100 triệu USD ở Mỹ vì xem tài xế là lao động tự do. Hãng gọi xe công nghệ Uber đã trả cho bang New Jersey của Mỹ 100 triệu USD tiền thuế và tiền phạt vì xem 300.000 tài xế của mình là lao động tự do để không phải thực hiện các nghĩa vụ cần thiết.

"Chúng tôi sẽ không tha thứ cho các công ty phân loại sai người lao động để từ chối các lợi ích quan trọng của họ và né tránh nghĩa vụ đóng góp cho các chương trình mang lại lợi ích cho lực lượng lao động", quyền tổng chưởng lý New Jersey, ông Matt Platkin nhấn mạnh trong thông báo ngày 13-9.

* Sông băng Chile đổ ầm vì trời nóng. Nhiệt độ cao và lượng mưa ít đã khiến một phần sông băng tại Công viên quốc gia Queulat đổ ầm từ đỉnh núi cao hơn 200m, theo Reuters ngày 13-9.

Nhà khoa học khí hậu Raul Cordero của Đại học Santiago giải thích sự tách rời giữa các khối băng là bình thường. Tuy nhiên ông lưu ý tần suất của những sự kiện này ngày càng nhiều và rất đáng lo ngại.