Một bộ xương trong ngôi mộ ở lối vào cung điện Hernán Cortés – nhà chinh phục người Tây Ban Nha đã gây ra sự sụp đổ của Đế chế Aztec – không phải là hài cốt của một tu sĩ Tây Ban Nha như người ta đã nghĩ từ lâu, mà thuộc về một phụ nữ bản địa trung niên.
Khi một trận động đất mạnh 7,1 độ richter làm rung chuyển các bang Puebla và Morelos của Mexico cũng như Thành phố Mexico vào năm 2017, các tòa nhà đã sụp đổ và hàng nghìn người bị thương. Trong quá trình tìm kiếm, các nhà nghiên cứu đã kiểm kê tất cả đồ vật trong bảo tàng, bao gồm cả một ngôi mộ mở được trưng bày ở lối vào cung điện.
Được khai quật lần đầu tiên vào năm 1971, ngôi mộ được giữ nguyên tại chỗ, cuối cùng được rào lại và kèm theo một tấm nhãn ghi rằng người đó có thể là tu sĩ Tây Ban Nha Juan Leyva.
Bất chấp những manh mối này, các khía cạnh khác của việc chôn cất không phù hợp với những gì được mong đợi đối với một tu sĩ Tây Ban Nha, bao gồm cả tư thế chôn cất giống bào thai.
Trong một tuyên bố ngày 18/1 vừa qua, Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH) đã công bố một phân tích mới về việc chôn cất được cho là của một tu sĩ Tây Ban Nha thực ra là hài cốt của một phụ nữ bản địa.
Các nhà nhân chủng học INAH Pablo Neptalí Monterroso Rivas và Isabel Bertha Garza Gómez đã tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng những mảnh xương còn lại trong ngôi mộ và trình bày chi tiết những phát hiện của họ trong một báo cáo.
Cả hộp sọ và xương chậu đều cho thấy người đó là nữ, khoảng 30 đến 40 tuổi khi qua đời, Monterroso Rivas và Garza Gómez lưu ý trong báo cáo. Họ không thấy bất kỳ dấu hiệu rõ ràng nào về đốt sống cổ bị "biến dạng" mà các nhà nghiên cứu đã lưu ý vào năm 1971, nhưng họ đã nhìn thấy một số phần sau đầu của người phụ nữ bị dẹt, có thể là do thực hành chỉnh sửa hộp sọ.
Tại sao cô ấy được chôn cất trong Cung điện Cortés?
Bắt đầu từ khoảng năm 1150, nhiều thế kỷ trước khi Cortés đặt chân đến miền trung Mexico, khu vực này đã bị người Tlahuica, một dân tộc Aztec chiếm đóng, họ đã xây dựng một thành phố tên là Cuauhnáhuac (Cuernavaca ngày nay), giàu có, có nhiều tòa nhà và dân cư đông đúc. Sau khi phá hủy thành phố vào năm 1521, người Tây Ban Nha đã đốt "tlatocayancalli" - cơ quan thu thuế của người Aztec - và xây dựng một cung điện cho Cortés trên đống đổ nát.
Dựa trên bằng chứng khảo cổ về nhiều tầng khác nhau được xây dựng theo thời gian, các nhà nhân chủng học cho rằng, người phụ nữ Tlahuica được chôn cất rất gần với thời điểm Cuauhnáhuac thất thủ trước cuộc xâm lược của Tây Ban Nha, từ năm 1500 đến năm 1521.
Trong email gửi tới Live Science, Monterroso Rivas đề xuất rằng, thay vì chôn cất theo kiểu nghĩa trang truyền thống, sẽ thích hợp hơn nếu nghĩ đến một loạt các sự kiện nghi lễ, có lẽ là hiến tế, với người phụ nữ Tlahuica là người cuối cùng diễn ra.